Kiểm chứng tính xác thá»±c của các yếu tố tính giá xăng dầu do doanh nghiệp công bốNgày 24-3, đại diện Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Bá»™ Tài chính và Tổng Công ty Xăng dầu VN (Petrolimex) Ä‘ã tọa Ä‘àm trá»±c tuyến về vấn đề quản lý kinh doanh xăng dầu. Cuá»™c tọa Ä‘àm này Ä‘ã thu hút được sá»± chú ý của dÆ° luận.

Điều hành mâu thuẫn

Tại buổi tọa Ä‘àm, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú khẳng định việc Bá»™ Tài chính ngày 23-3 có văn bản yêu cầu doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trÆ°á»›c mắt không tăng giá bán lẻ, trong khi Nghị định 84 Ä‘ã cho phép họ được tá»± quyết định giá bán trong phạm vi biến Ä‘á»™ng nhất định là không có gì mâu thuẫn. Theo Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú, Nghị định 84 nêu rõ giá xăng dầu được quyết định theo giá thị trường có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c. Sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c thể hiện ở quy định nguyên tắc, thời Ä‘iểm, mức Ä‘á»™ phÆ°Æ¡ng pháp thay đổi giá... và văn bản của Bá»™ Tài chính vận dụng nguyên tắc này.

Tổng Giám đốc Petrolimex, ông Bùi Ngọc Bảo, khẳng định từ khi Nghị định 84 có hiệu lá»±c, doanh nghiệp chỉ Ä‘iều chỉnh 3 lần đối vá»›i mặt hàng xăng, trong Ä‘ó 2 lần tăng, 1 lần giảm. Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú nói thêm rằng dÆ° luận hay nhầm lẫn hai khái niệm xăng vá»›i dầu, tuy có cùng nguồn gốc nhÆ°ng Ä‘ây là hai sản phẩm khác nhau và cho rằng tăng giá cao hÆ¡n giá thế giá»›i là không Ä‘úng. Nguyên nhân vì hiểu sai về phÆ°Æ¡ng pháp tính, lấy giá má»™t thời Ä‘iểm cụ thể, trong khi cách tính chuẩn phải là giá bình quân trong 30 ngày.

Trao đổi vá»›i phóng viên Báo NLĐ, TS Ngô Trí Long, nguyên viện phó Viện Nghiên cứu Thị trường giá cả, cho biết ông Ä‘ã theo dõi giá bán xăng tại Mỹ trong cả má»™t thời kỳ 30 ngày vừa qua và nhận thấy giá xăng ở VN đều cao hÆ¡n ở Mỹ. “Ngày 21-3, khi doanh nghiệp nói lá»— và phải tăng giá, tôi lên mạng và thấy giá bán của VN vẫn cao hÆ¡n. Giá bán trung bình tại Mỹ trong giai Ä‘oạn này chỉ là 2,8 USD/gallon và không lúc nào quá 3 USD”- ông Long khẳng định. Sở dÄ© ông Long lấy giá của thị trường Mỹ để so sánh là vì Ä‘ây là má»™t thị trường có tính cạnh tranh rất mạnh, luôn bám sát giá thế giá»›i, VN Ä‘ang theo cÆ¡ chế thị trường thì cần so sánh vá»›i má»™t thị trường chuẩn. Khi Ä‘ã cho doanh nghiệp định giá, Bá»™ Tài chính lại yêu cầu dãn cách thời gian giữa các lần tăng giá và trÆ°á»›c mắt không tăng giá là mâu thuẫn, nếu doanh nghiệp lá»—, ai chịu trách nhiệm? Mâu thuẫn này bắt nguồn từ mâu thuẫn rất căn bản là trong Ä‘iều kiện kinh doanh vẫn còn doanh nghiệp giữ địa vị chiếm lÄ©nh thị trường nhÆ° Petrolimex. Không nên để Petrolimex tá»± định giá.

ChÆ°a đề cập giá thá»±c

Má»™t vấn đề rất được các chuyên gia kinh tế chú ý là tính xác thá»±c của các yếu tố tính giá xăng dầu do doanh nghiệp công bố công khai chÆ°a được đề cập trong buổi trá»±c tuyến.

Theo TS Ngô Trí Long, việc công khai tính giá của Petrolimex chỉ là làm cho có, không có tác dụng. Điều quan trọng là số liệu do doanh nghiệp công khai Ä‘ã được kiểm chứng bởi các cÆ¡ quan chức năng hay chÆ°a. Lấy ví dụ dá»… hiểu, bình thường người ta mua má»™t cái cốc giá 5.000 đồng nhÆ°ng có người lại mua vá»›i giá 7.000 đồng vì thị trường má»—i nÆ¡i má»—i giá và công khai giá đầu vào là 7.000 đồng. Vì mua đắt hÆ¡n mà bắt người tiêu dùng phải chịu là không hợp lý, cÆ¡ quan chức năng phải kiểm tra giá đầu vào Ä‘ó có chấp nhận được hay không. HÆ¡n nữa, Petrolimex là doanh nghiệp lá»›n, có lợi thế tÆ°Æ¡ng đối, Ä‘áng lẽ chi phí phải giảm Ä‘i. NhÆ°ng trên thá»±c tế, vừa qua có thời Ä‘iểm doanh nghiệp nhỏ có giá bán lẻ thấp hÆ¡n giá của Petrolimex 40 đồng/lít rất Ä‘áng đặt câu hỏi. Petrolimex là doanh nghiệp lá»›n, có trang thiết bị hiện đại hÆ¡n, quan hệ bạn hàng tốt hÆ¡n nhÆ°ng để chi phí cao hÆ¡n là không hợp lý.

Má»™t Ä‘iểm Ä‘áng lÆ°u ý khác là Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và Petrolimex chÆ°a có câu trả lời cụ thể về định mức hao hụt. Kết quả kiểm toán tại Petrolimex năm 2008 Ä‘ã chỉ rõ việc hiện nay vẫn áp dụng định mức hao hụt của năm 1986 là không hợp lý.

Nld