Liên minh châu Âu sẽ đề xuất với các Bộ trưởng Tài chính G7 hạ giá trần dầu thô của Nga từ mức hiện tại là 60 đô la một thùng xuống còn 50 đô la, Ủy viên Kinh tế châu Âu Valdis Dombrovskis cho biết. Được thiết lập vào tháng 12 năm 2022, mức trần giá dầu của G7 ngăn cản các công ty đồng minh phương Tây cung cấp dịch vụ vận chuyển, bảo hiểm và các dịch vụ liên quan cho dầu thô của Nga được bán trên 60 đô la một thùng. Mục tiêu chính của giá trần là làm tê liệt khả năng tài trợ cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine, đồng thời duy trì dòng chảy hợp lý của dầu thô Nga vào các thị trường toàn cầu để ngăn chặn cuộc khủng hoảng nguồn cung.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng giá trần đã trở nên kém hiệu quả hơn vì hiện nay Nga chủ yếu chuyển hướng hoạt động xuất khẩu của mình thông qua cái gọi là "đội tàu ngầm" gồm các tàu chở dầu trốn tránh sự giám sát hàng hải. Moscow dựa vào đội tàu này để né giá trần và bán dầu thô của mình trên ngưỡng 60 USD.
"Đây là một điều mà chúng tôi đã báo cáo từ phía Ủy ban trong bối cảnh gói trừng phạt thứ 18", Dombrovskis cho biết, theo Reuters đưa tin. "Tôi cũng mong đợi một số đối tác G7 khác quan tâm đến vấn đề này và một số cuộc thảo luận".
Đội tàu bí mật của Nga gồm khoảng 500 tàu chở dầu, chủ yếu là tàu chở dầu cũ và được bảo hiểm kém, chuyên chở dầu thô đến các quốc gia như Ấn Độ và Trung Quốc, bất chấp lệnh trừng phạt của phương Tây. Những tàu chở dầu này, ước tính chở tới 85% lượng dầu xuất khẩu của Nga - mang lại một phần ba doanh thu xuất khẩu của Nga - thường có cấu trúc sở hữu không minh bạch và không có bảo hiểm hoặc chứng nhận an toàn hàng đầu. Hầu hết đều thuộc về các công ty ‘ma’ ẩn danh hoặc mới thành lập có trụ sở tại các khu vực pháp lý như Dubai, càng làm phức tạp thêm trách nhiệm giải trình.
Phần lớn tàu chở dầu ngầm đi qua Biển Baltic, một tuyến đường được coi là quan trọng đối với xuất khẩu năng lượng của Nga. Đội tàu ma này sử dụng nhiều chiến thuật khác nhau để tránh bị phát hiện, bao gồm chuyển đổi tàu sang vùng biển quốc tế, dữ liệu định vị giả mạo và số hiệu nhận dạng tàu giả. Một số ước tính cho thấy có khoảng ba tàu chở dầu thô bí mật của Nga đi qua vùng biển châu Âu mỗi ngày, bao gồm eo biển Đan Mạch và eo biển Manche. Một số chuyên gia ước tính đội tàu ngầm hiện có thể lên tới 700 tàu chở dầu.
Tuy nhiên, Cố vấn An ninh Quốc gia Litva Kstutis Budrys đã nêu bật sự mơ hồ xung quanh luật cấm vận ở vùng biển quốc tế, cảnh báo rằng việc cố gắng ngăn chặn đội tàu ngầm có thể gây ra nguy cơ đối đầu quân sự toàn diện với Nga. Tuần trước, một máy bay chiến đấu của Nga đã xâm nhập không phận Estonia trong thời gian ngắn, một số chuyên gia nghi ngờ là hành động trả đũa quân đội Estonia hộ tống một tàu chở dầu tên là Jaguar ra khỏi vùng biển kinh tế của nước này. Hải quân Estonia đã hành động nhanh chóng, tin rằng con tàu gây ra mối đe dọa đối với các tuyến cáp ngầm gần đó và đã kiểm tra tình trạng cũng như việc đăng ký của tàu. Máy bay của Nga đã xâm nhập không phận Estonia mà không được phép.
Liệu các lệnh trừng phạt mới nhất của EU có mang lại kết quả mong muốn hay không vẫn còn phải chờ xem. Quay trở lại tháng 1, Biên phòng Phần Lan đã báo cáo các chuyến hàng dầu của Nga qua Biển Baltic đã giảm 10% trong quý IV năm 2024, phần lớn là do tác động của các lệnh trừng phạt của EU. Biên phòng Phần Lan theo dõi sát đội tàu ngầm. Sự suy giảm này cũng có thể liên quan đến các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ: Năm ngoái, chính quyền Biden đã trừng phạt Surgutneftgas và Gazprom Neft của Nga, hai công ty chịu trách nhiệm cho khoảng 25% lượng dầu xuất khẩu của Nga, vận chuyển trung bình 970.000 thùng mỗi ngày vào năm 2024.
"Trong bốn hoặc năm tháng cuối năm ngoái, chúng tôi đã chứng kiến lượng dầu xuất khẩu từ Nga giảm khoảng 10%", Trưởng phòng An toàn Hàng hải của Biên phòng Phần Lan Mikko Hirvi nói với Reuters. "Tất nhiên là rất tốt, nhưng mặt khác, các tàu cũ hơn đã được đưa vào lưu thông trên Biển Baltic cùng lúc. Các tàu đang hoạt động ở trong tình trạng tệ hơn trước", ông nói thêm. Tuy nhiên, Hirvi thừa nhận rằng sự suy giảm này chỉ có thể là tạm thời.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy việc hạn chế đội tàu ngầm của Nga có thể hiệu quả hơn là chỉ hạ mức trần cho giá dầu:
"Mặc dù tất cả các lệnh trừng phạt đều làm giảm giá trị hiện tại trong lợi nhuận của Nga, chúng tôi nhận thấy rằng mức trần càng khắc khe và việc thực thi càng nghiêm thì các lệnh trừng phạt càng ít gây hại - trái ngược với quan điểm thông thường dựa trên định lý Hotelling. Tuy nhiên, các chính sách nhằm giảm quy mô đội tàu ngầm có thể làm tăng hiệu quả của lệnh trừng phạt".
Một báo cáo vào tháng 4 của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA) cho thấy đội tàu ngầm của Nga đang bị thu hẹp. Theo báo cáo, tàu chở dầu ngầm đã vận chuyển 65% lượng dầu thô xuất khẩu của Nga vào tháng 4, giảm so với mức 81% vào tháng 1. Doanh thu xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga giảm 6% so với tháng trước xuống còn 585 triệu euro mỗi ngày vào tháng 4, trong khi khối lượng xuất khẩu tăng nhẹ 1%.
Nguồn tin: xangdau.net
