Viễn cảnh chấm dứt lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Iran có vẻ khá xa vời chỉ vài tuần trước, nhưng giờ đây, Tổng thống Trump đang ra tín hiệu rằng ông muốn đạt được một thỏa thuận và nghiêm túc về điều đó. Việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt sẽ có những tác động đáng kể đến thị trường dầu mỏ—và một số hậu quả không mong muốn.
Tất nhiên, tác động rõ ràng nhất của việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt sẽ là giá dầu tiếp tục giảm. Ví dụ, vào tháng 3, một đợt trừng phạt mới mà chính quyền Trump áp đặt đối với Tehran đã giúp bù đắp cho báo cáo bi quan từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế, hỗ trợ giá quốc tế. Kể từ đó, các biện pháp trừng phạt bổ sung tiếp theo đã giúp hạn chế sự trượt giá của dầu thô Brent và WTI. Khi các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ, sự trượt giá sẽ tăng tốc—trong một thời gian.
Một tác động có lẽ không quá rõ rệt của việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với dầu mỏ Iran sẽ là tổn thất tài chính đối với các nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc. Sự hiện diện của các lệnh trừng phạt đã gây gián đoạn đối với phân khúc này của ngành lọc dầu tại Trung Quốc, với các báo cáo từ đầu tháng này cho biết chiến dịch gây sức ép đang đặt làm tăng giá dầu thô Iran, vốn đã quen với giá rẻ. Nhưng một số người cho rằng việc không có lệnh trừng phạt cũng sẽ gây gián đoạn vì nó sẽ làm mất mức chiết khấu liên quan đến lệnh trừng phạt.
Dầu của Venezuela, Iran và Nga có cùng mức chiết khấu này. Các lệnh trừng phạt khiến việc vận chuyển dầu ra nước ngoài trở nên khó khăn hơn, vì vậy các nhà sản xuất buộc phải giảm giá để thu hút người mua. Khi lệnh trừng phạt không còn nữa, việc cần tới một mức chiết khấu như vậy sẽ biến mất và giá cả sẽ do thị trường quyết định. Điều này có thể đe dọa đến các nhà lọc dầu độc lập của Trung Quốc, Ron Bousso của Reuters đã viết trong một bài báo gần đây. Bousso lập luận rằng dầu giá rẻ là yếu tố sống còn đối với nhiều nhà máy lọc dầu này và mặc dù việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ sẽ khiến dầu trở nên rẻ hơn nữa, nhưng điều này sẽ không kéo dài trong thời gian dài hoặc không đủ lâu để duy trì biên lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu teapot, mặc dù chúng đã rất mỏng.
Lập luận này nghe có vẻ hơi khó hiểu vì rất có thể việc tăng sản lượng dầu của Iran cũng sẽ góp phần khiến giá dầu vẫn ở mức thấp – và tốt cho teapot. Thật vậy, Bousso thừa nhận rằng sản lượng dầu của Iran đã chứng minh được khả năng phục hồi bất ngờ trước các lệnh trừng phạt, duy trì mức trung bình 3,3 triệu thùng/ngày vào năm ngoái. Mặt khác, giá dầu lao dốc sau bất kỳ lệnh trừng phạt nào được gỡ bỏ có thể chỉ là tạm thời hơn nhiều người cho là vậy.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế đã báo cáo về tình hình dự trữ dầu thô tăng trong ba năm liên tiếp. Bây giờ, dữ liệu tiêu thụ thực tế đã có và IEA đã phải điều chỉnh đáng kể: thế giới thực sự không chứng kiến lượng dầu thô tăng. Lượng dầu thô dự trữ đã giảm. Trước đó, IEA đã ước tính tổng lượng dầu thô tăng khoảng 220 triệu thùng trong ba năm đến năm 2024. Nhưng bây giờ, dữ liệu thế giới thực tế cho thấy lượng hàng tồn trong giai đoạn này thực sự đã giảm gần 75 triệu thùng.
Đây chỉ là một ví dụ về cách các giả định dựa trên mô hình hóa và mô phỏng thay vì dữ liệu cứng—thường là do thiếu dữ liệu như vậy—có thể gây hiểu lầm. Tác động giả định của lệnh trừng phạt và việc gỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với giá dầu cũng tương tự. Nếu Hoa Kỳ quyết định dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Iran để có được cam kết từ Tehran rằng sẽ loại bỏ phát triển vũ khí hạt nhân, giá dầu sẽ giảm. Nhưng giá dầu chỉ có thể giảm tạm thời, với tất cả các cảnh báo về sản lượng đá phiến ở Hoa Kỳ đạt đỉnh và triển vọng về nhu cầu phục hồi đã đi ngược lại với hàng loạt dự báo bi quan chỉ để chứng minh chúng sai. Việc gỡ bỏ lệnh trừng phạt Iran chắc chắn sẽ củng cố nhu cầu này nhờ tác động tiêu cực của nó đối với giá dầu.
Nguồn tin: xangdau.net
