Theo ông Trần Viết Ngãi, vá»›i sá»± phát triển mạnh mẽ của các dá»± án lọc hóa dầu, Việt Nam chẳng mất gì trong khi cái được là rất lá»›n.

Việt Nam chẳng mất gì?

Lý giải việc các nhà đầu tÆ° ngoại đổ bá»™ vào các dá»± án lọc hóa dầu Việt Nam, ông Trần Viết Ngãi, Chủ tịch Hiệp há»™i Năng lượng Việt Nam cho rằng, cái các nhà đầu tÆ° hÆ°á»›ng tá»›i chính là lợi nhuận, không chỉ từ lọc dầu (xăng, dầu) mà là chuá»—i sản phẩm hóa dầu vá»›i nhá»±a đường, hạt polyme, các loại sợi... Phát triển các nhà máy lọc hóa dầu không chỉ cung cấp xăng dầu cho ná»™i địa mà quan trọng hÆ¡n là xuất khẩu.

"Các sản phẩm lọc hóa dầu rất đắt đỏ, chính vì vậy phần lá»›n các nhà máy đều hÆ°á»›ng tá»›i xuất khẩu", ông Ngãi nói.

Việt Nam lại có vị trí địa chính trị quan trọng, an ninh ổn định, nguồn nhân lá»±c lao Ä‘á»™ng dồi dào, Chính phủ có nhiều chính sách Æ°u Ä‘ãi dành cho các nhà đầu tÆ° ngoại nhÆ° cung cấp đất Ä‘ai, há»— trợ giải phóng mặt bằng, xây dá»±ng khu tái định cÆ°, làm đường, Æ°u Ä‘ãi về thuế… Đặc biệt, Việt Nam có rất nhiều cảng nÆ°á»›c sâu (NhÆ¡n Há»™i, VÅ©ng Rô, Nghi SÆ¡n, Dung Quất...), Ä‘iều không phải nÆ°á»›c nào cÅ©ng có được.

Theo ông Ngãi, khi thu hút các nhà đầu tÆ° ngoại vào các dá»± án lọc dầu, Việt Nam chỉ có được mà chẳng mất gì.

"Lọc dầu Dung Quất hàng năm Ä‘áp ứng được khoảng 30% nhu cầu xăng dầu trong nÆ°á»›c, còn lại chúng ta phải nhập khẩu. Thêm các nhà máy sẽ thỏa mãn đầy đủ nhu cầu ná»™i địa, không phải nhập khẩu xăng dầu nữa. Hiện giá xăng trong nÆ°á»›c vẫn phụ thuá»™c vào giá xăng thế giá»›i. Má»™t khi có thừa, giá xăng dầu sẽ giảm Ä‘i nhiều và không còn chịu tác Ä‘á»™ng của giá thế giá»›i nữa.

TÆ°Æ¡ng tá»±, các sản phẩm khác cÅ©ng vậy, nếu Việt Nam cần thì các nhà máy sẽ Ä‘áp ứng đầy đủ, nhất là nhá»±a đường. Việt Nam chÆ°a sản xuất được mẩu nhá»±a đường nào, hàng năm phải nhập khẩu từ Trung Quốc, chất lượng cÅ©ng không cao. Đó là lý do vì sao đường của Việt Nam nhá»±a thì ít mà cát, sỏi, Ä‘á thì nhiều, rất nhanh xuống cấp. Phát triển các nhà máy lọc hóa dầu sẽ giải quyết được vấn đề này. Lợi là lợi cho người dân".

Đây là cái lợi đầu tiên Việt Nam được hưởng từ chuá»—i sản phẩm lọc hóa dầu. Việt Nam sẽ có được ngành công nghiệp lọc hóa dầu hiện đại, giữ vị trí mÅ©i nhọn trong nền công nghiệp Việt Nam và được đầu tÆ° lâu dài. Mặt khác, Việt Nam sá»­ dụng được tài nguyên, lao Ä‘á»™ng của mình. Ông Ngãi bác bỏ lo ngại các nhà đầu tÆ° ngoại sẽ Ä‘Æ°a lao Ä‘á»™ng của họ sang giống nhÆ° các dá»± án bauxite Tây Nguyên.

"Họ chỉ Ä‘Æ°a sang các chuyên gia, còn sẽ sá»­ dụng công nhân, kỹ sÆ° Việt Nam, hàng vạn người sẽ có công ăn việc làm. Tôi được biết, các dá»± án lọc hóa dầu Ä‘ã cá»­ người Ä‘i Ä‘ào tạo tại các nÆ°á»›c có công nghệ lọc hóa dầu phát triển rồi", ông Ngãi lạc quan.

CÅ©ng theo Chủ tịch Hiệp há»™i Năng lượng Việt Nam, Chính phủ Việt Nam sẽ có được khoản thu lá»›n từ thuế của các doanh nghiệp ngoại. Ông Trần Viết Ngãi kỳ vọng, doanh thu của các doanh nghiệp ngoại hàng năm tá»›i hàng chục tá»· Ä‘ô, do Ä‘ó thuế ná»™p cho ngân sách nhà nÆ°á»›c sẽ rất lá»›n.

TrÆ°á»›c lo ngại lọc hóa dầu có thể Ä‘i vào "vết xe đổ" của thép, xi măng vốn Ä‘ang trong tình trạng cung vượt quá cầu, ông Ngãi cho rằng không thể so sánh nhÆ° vậy bởi lợi nhuận từ lọc hóa dầu là cá»±c lá»›n, các sản phẩm của ngành công nghiệp này rất đắt đỏ, chứ không rẻ nhÆ° thép, xi măng. HÆ¡n nữa, các nhà đầu tÆ° ngoại khi đầu tÆ° vào lọc hóa dầu Việt Nam Ä‘ã tính sẵn đầu ra, xuất Ä‘i Ä‘âu, ai mua, do Ä‘ó không lo không có thị trường.

"Phát triển lọc hóa dầu Việt Nam chỉ có được, chẳng mất gì. Có chăng chỉ có hại má»™t chút là phát thải khí CO2 và lÆ°u huỳnh, tuy nhiên hàm lượng vẫn nằm trong ngưỡng cho phép. HÆ¡n nữa, cái này nằm trong chu trình khép kín của má»™t công nghệ hiện đại, chắc chắn các nhà đầu tÆ° Ä‘ã tính toán giảm thiểu ô nhiá»…m. Bởi thế, tác Ä‘á»™ng môi trường của lọc hóa dầu là không nhiều", ông Ngãi nói.

Mừng thì có mừng, nhÆ°ng...

Không quá lạc quan nhÆ° Chủ tịch Hiệp há»™i Năng lượng Việt Nam, chuyên gia kinh tế - TS Lê Đăng Doanh cho rằng, các nhà đầu tÆ° ngoại đổ bá»™ vào các dá»± án lọc hóa dầu Việt Nam là để tận dụng nguồn lao Ä‘á»™ng giá rẻ, đất Ä‘ai của Việt Nam cÅ©ng nhÆ° cÆ¡ há»™i để xây dá»±ng nhà máy của má»™t ngành công nghiệp rất dá»… gây ô nhiá»…m môi trường. Đặc biệt, họ tận dụng được vị trí chiến lược của Việt Nam, có thể dá»… dàng xuất khẩu sản phẩm sang Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản...

"Mừng thì có mừng khi Việt Nam thu hút được đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài. Tuy nhiên, cần phân biệt những nhà đầu tÆ° không chuyên nghiệp, hoạt Ä‘á»™ng có tính chất đầu cÆ¡, họ chỉ đầu tÆ° trên danh nghÄ©a, sau Ä‘ó nhượng lại cho nhà đầu tÆ° khác có chuyên môn hÆ¡n hay lại không có kinh nghiệm về lọc hóa dầu. Cần làm rõ Ä‘iều này để tránh rắc rối về sau khi vận hành".

CÅ©ng theo TS Lê Đăng Doanh, dù thu hút được đầu tÆ°, tạo thêm được công ăn việc làm cho người lao Ä‘á»™ng Việt Nam, tuy nhiên thu ngân sách từ lọc hóa dầu từ trÆ°á»›c đến nay không được nhiều.

Cụ thể, các doanh nghiệp ngoại đầu tÆ° vào lọc hóa dầu được Æ°u Ä‘ãi thuế thu nhập doanh nghiệp vá»›i mức 10% trong 15 năm, miá»…n 4 năm và giảm 50% số thuế phải ná»™p trong 9 năm tiếp theo; miá»…n thuế nhập khẩu dầu thô; giảm thuế xuất khẩu các mặt hàng lọc hóa dầu, tiền sá»­ dụng đất, mặt nÆ°á»›c, há»— trợ hạ tầng…

Chính vì thế, ông Doanh cho rằng, ngoài việc thu được chút ít thuế giá trị gia tăng thuế gián thu thì các khoản thuế trá»±c thu thu doanh nghiệp nÆ°á»›c ngoài là không Ä‘áng kể.

Đặc biệt, TS Lê Đăng Doanh lÆ°u ý, nếu kiểm soát không tốt, có thể đẩy ô nhiá»…m môi trường về Việt Nam.

Nguồn tin: NDH