“Sáu tháng đầu năm 2012, 11 doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu đầu mối tạm nhập 1,725 triệu tấn xăng dầu (1.688 triệu USD) nhÆ°ng tái xuất 1,180 triệu tấn (1.161 triệu USD). NhÆ° vậy khoảng 545.000 tấn (527 triệu USD) không tái xuất mà có dấu hiệu tiêu thụ ná»™i địa”. Đó là thông tin được ông Nguyá»…n Văn Cẩn, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Hải quan, cho biết tại buổi họp báo tình hình tạm nhập tái xuất chiều 5-9 tại Hà Ná»™i.

Lén lút tiêu thụ ná»™i địa

Ông Nguyá»…n Văn Cẩn cho biết: Những số liệu trên là kết quả thanh tra bÆ°á»›c đầu tại các DN, trong lượng hàng tồn lại do tạm nhập tái xuất không tránh khỏi lượng lá»›n có dấu hiệu được sá»­ dụng trong thị trường ná»™i địa bằng nhiều cách thức khác nhau, gây thất thoát thuế cho Nhà nÆ°á»›c. “CÆ¡ quan chống buôn lậu hải quan sẽ tiếp tục xác minh từng DN về lượng tồn này”.

Trong số các hoạt Ä‘á»™ng trốn thuế, ông Cẩn dẫn chứng, ngày 28-7-2012, Hải Ä‘á»™i kiểm soát trên biển khu vá»±c miền Trung Ä‘ã bắt quả tang tàu Giang Châu (Công ty TNHH Hồng Phát, Trung Quốc) Ä‘ang bÆ¡m 2.000 tấn xăng RON 92 (hàng tái xuất) cho ba tàu của VN do Công ty TNHH Hoàng SÆ¡n (Ä‘anThanh Hóa) quản lý để tiêu thụ ná»™i địa. Qua theo dõi má»™t tháng trời, cÆ¡ quan chống buôn lậu má»›i phát hiện được thủ Ä‘oạn trốn thuế này và Ä‘ã khởi tố 13 bị can, truy nã má»™t đối tượng.

Thời hạn lÆ°u hàng tạm nhập quá dài nên việc theo dõi khâu thanh khoản, thuế gặp khó khăn.

Theo Ä‘ó, lô hàng do Công ty Xăng dầu Hàng không VN mua từ Singapore và bán cho Công ty TNHH Hồng Phát, khai báo hải quan theo hình thức tạm nhập tái xuất. Các giấy tờ tạm nhập tái xuất đều do Công ty Xăng dầu Hàng không VN đảm nhận. Theo thủ tục thì lô hàng trên sẽ xuất sang Trung Quốc. Tuy nhiên, sau khi rời cảng, các thành viên tàu Giang Châu tá»± ý phá kẹp chì niêm phong hải quan và chuyển hàng qua cho tàu VN tiêu thụ trong nÆ°á»›c. Bằng chiêu thức này nếu trót lọt, các đối tượng trong đường dây không phải Ä‘óng thuế và sẽ thu lợi hÆ¡n 10 tỉ đồng tiền chênh lệch má»—i chuyến.

Ông Cẩn cho biết: Khi kiểm tra tàu Giang Châu, cÆ¡ quan chức năng còn phát hiện chủ tàu luôn có sẵn các giấy tờ khống mua của má»™t công ty phía VN được phép nhập khẩu xăng dầu và tiêu thụ ná»™i địa.

Má»™t vụ khác: Ngày 28-7, Cục Điều tra chống buôn lậu hải quan Ä‘ã bắt giữ 1.360 tấn xăng tạm nhập từ kho xăng VÅ©ng Áng (Hà TÄ©nh), tái xuất Ä‘i Trung Quốc nhÆ°ng tiêu thụ trái phép trên biển, tạm giữ bốn tàu và 27 thuyền viên, trong Ä‘ó chín người mang quốc tịch Trung Quốc.

Theo ông Cẩn, nguyên nhân để cho các thÆ°Æ¡ng nhân lợi dụng để hợp thức hóa hàng tạm nhập tái xuất xuất phát từ quy định của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng. Hàng tạm nhập sẽ lÆ°u tại cảng 120 ngày, được gia hạn hai lần, má»—i lấn tối Ä‘a 30 ngày, tính ra má»™t lô hàng thường lÆ°u lại 180 ngày. Đây là kẽ hở để cho các thÆ°Æ¡ng nhân có thời gian lách luật.

Thủ thuật tính thuế chậm

Vậy DN đầu mối trong nÆ°á»›c có móc nối vá»›i các đối tượng buôn lậu để tránh thuế hay không? Ông Cẩn cho biết: Rất khó phân biệt Ä‘âu là xăng dầu tạm nhập tái xuất do tất cả thường đổ chung bồn chứa. DN nhập về theo sá»± lên xuống của giá thị trường. Thuế nhập khẩu xăng dầu được tính ở thời Ä‘iểm nhập về khi mở tờ khai hải quan. Nếu thuế nhập khẩu tăng lên, DN chuyển má»™t lượng lá»›n xăng dầu tạm nhập sang bán ở trong nÆ°á»›c thì sẽ hưởng chênh lệch thuế khá lá»›n. Ví dụ: Lô hàng nhập ngày 21-6, thuế nhập xăng má»›i 10% nhÆ°ng nếu chuyển sang tiêu thụ ná»™i địa sau ngày 3-7, khi Ä‘ó thuế nhập xăng tăng lên 12% thì DN hưởng chênh lệch 2% bởi khi tính giá cÆ¡ sở, các DN và Bá»™ Tài chính vẫn tính mức thuế 12%.

Ngoài ra, thời hạn lÆ°u hàng tạm nhập quá dài nên việc theo dõi khâu thanh khoản, thuế gặp khó khăn. Theo quy định, thời hạn ná»™p thuế là 15 ngày từ ngày hết hạn tạm nhập, nếu tính từ ngày tạm nhập thì thời gian ân hạn thuế lên đến 195 ngày. Hàng tạm nhập tái xuất không thuá»™c đối tượng chịu thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt nên DN có thể khai hàng tạm nhập để tiêu thụ ná»™i địa, sau Ä‘ó khai bổ sung chuyển loại hình nhập khẩu để kéo dài thời gian ná»™p thuế. NghÄ©a là họ bán hàng xong má»›i có tiền ná»™p thuế.

Từ tình hình trên, Tổng cục Hải quan báo cáo Bá»™ Tài chính đề xuất Thủ tÆ°á»›ng sá»­a đổi Nghị định 12/2006 quy định kinh doanh hàng tạm nhập tái xuất, rút ngắn thời gian lÆ°u hàng tại VN. Chính phủ cần chấm dứt ngay đối vá»›i tạm nhập tái xuất mặt hàng xăng dầu bằng đường biển. DN phải có Ä‘i ều kiện về vốn, kho bãi, nhân lá»±c, Ä‘iều kiện kinh doanh má»›i được tạm nhập tái xuất; thời gian tạm nhập không quá 30 ngày - trong Ä‘ó quy định rõ tuyến đường vận chuyển, các loại kho bãi ở hai đầu cá»­a khẩu.