Liên quan đến việc Ä‘iều chỉnh, bổ sung Nghị định 55 về kinh doanh xăng dầu, Bá»™ Tài chính Ä‘ã Ä‘Æ°a ra ba phÆ°Æ¡ng án má»›i về Ä‘iều hành giá xăng dầu. Theo phÆ°Æ¡ng án 1, khi giá đầu vào tăng trên 3% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành thì doanh nghiệp được tăng giá bán.

Theo phÆ°Æ¡ng án 1 của Bá»™ Tài chính, khi giá đầu vào tăng trên 3% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành thì doanh nghiệp được tăng giá bán. Ảnh minh họa : Tuổi trẻ

Phát biểu tại cuá»™c về dá»± thảo Nghị định sá»­a đổi, bổ sung thay thế Nghị định 55 về kinh doanh xăng dầu ngày 29/7, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú cho biết dá»± thảo lần này nhằm bổ sung má»™t số vấn đề tồn tại mà Nghị định 55 chÆ°a đề cập hoặc chÆ°a sát vá»›i yêu cầu thá»±c tế.

Mục tiêu của dá»± thảo nhằm ná»™i dung bảo đảm gia xăng dầu vận hành theo cÆ¡ chế thị trường, thúc đẩy quá trình há»™i nhập về giá, tạo Ä‘iều kiện cho doanh nghiệp thá»±c hiện quyền tá»± chủ về giá và chịu trách nhiệm về kết quả hoạt Ä‘á»™ng. Đồng thời bảo đảm vai trò quản lý Nhà nÆ°á»›c về giá, khắc phục tình trạng Ä‘á»™c quyền, cạnh tranh không lành mạnh, nhất là bình ổn giá, khuyến khích cạnh tranh về giá.

Đặc biệt, dá»± thảo lần này sẽ cho phép các doanh nghiệp thuá»™c mọi thành phần kinh tế tham gia kinh doanh xăng dầu và mở rá»™ng các quyền tham gia Ä‘iều tiết, phân phối cÅ©ng nhÆ° quyền kinh doanh nhiều loại nhiên liệu của các Ä‘Æ¡n vị.

Về việc Ä‘iều chỉnh, bổ sung Nghị định về kinh doanh xăng dầu, Bá»™ Tài chính Ä‘Æ°a ra ba phÆ°Æ¡ng án để cả xã há»™i chọn. Theo phÆ°Æ¡ng án 1, trường hợp các yếu tố đầu vào làm cho giá thành tăng lên 3% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành thì doanh nghiệp phải giữ giá bán.

Nếu tăng từ 3 – 12% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành thì được tăng giá bán lẻ nhÆ°ng không được vượt quá 50% mức tăng giá cÆ¡ sở. Thời gian giữa hai lần tăng giá tối thiểu là 10 ngày. Sau 3 lần tăng giá liên tiếp trên 12% Nhà nÆ°á»›c sẽ áp dụng các biện pháp bình ổn giá.

Vá»›i phÆ°Æ¡ng án 2, khi giá xăng dầu thế giá»›i đầu vào tăng dÆ°á»›i 10% thì doanh nghiệp chủ Ä‘á»™ng quy định giá. Nếu giá tăng từ 10 - 15% doanh nghiệp được Ä‘iều chỉnh giá tăng 60% của mức giá vốn thêm 10 – 15%. 40% còn lại được bù từ Quỹ bình ổn giá. Thời gian giữa 2 lần tăng giá liên tiếp là 20 ngày.

Theo phÆ°Æ¡ng án 3 của Bá»™ Tài chính, nếu giá đầu vào tăng 7% doanh nghiệp được quy định mức giá và Nhà nÆ°á»›c sẽ giám sát, có ý kiến nếu mức tăng giá không hợp lý. Trường hợp giá tăng từ 7 – 12% thì doanh nghiệp được Ä‘iều chỉnh giá của 60% mức giá vốn tăng, 40% còn lại bù từ quỹ bình ổn giá. Nếu giá tăng trên 12% Nhà nÆ°á»›c sẽ áp dụng các biện pháp bình ổn cần thiết. Thời gian giữa hai lần tăng giá cÅ©ng là 20 ngày.

TrÆ°á»›c những đề nghị trên, Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú cho biết các phÆ°Æ¡ng án Ä‘Æ°a ra để thảo luận đều được đối xá»­ nhÆ° nhau và sẽ được lấy ý kiến rá»™ng rãi trÆ°á»›c khi được chọn lá»±a chính thức.

Đại diện người tiêu dùng sẽ được giám sát giá xăng, dầu

TS Nguyá»…n Minh Phong, Trưởng phòng Kinh tế, Viện Nghiên cứu kinh tế- xã há»™i Hà Ná»™i cho rằng dá»± thảo Ä‘ã có bÆ°á»›c tiến lá»›n so vá»›i cÆ¡ chế Ä‘iều hành hiện nay, nhất là việc có công thức tính giá.

Tuy nhiên, dá»± thảo không bóc tách các loại giá trong giá cÆ¡ sở và còn ẩn những Ä‘iều khiến doanh nghiệp có thể lợi dụng. Trong Ä‘ó quan trọng nhất là việc chÆ°a phân định rõ phần xăng dầu dá»± trữ quốc gia và phần kinh doanh. Cách tính giá bán lẻ còn bị chi phối nhiều bởi cÆ¡ chế xin cho, khó khuyến khích tính năng Ä‘á»™ng của doanh nghiệp.

Theo đề xuất của ông Phong, thay vì cách tính giá cÆ¡ sở của dá»± thảo vá»›i nhiều loại giá cá»™ng vào gây sá»± “mập mờ” thì nên dùng cách tính giá tối thiểu. Trong Ä‘ó, giá CIF và các loại chi phí lÆ°u thông được cá»™ng thành giá tối thiểu.

Ưu Ä‘iểm của cách tính giá này là người dân biết được giá thị trường. Các doanh nghiệp được cạnh tranh, giảm chi phí và giảm giá bán. Hiện nay 11 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu đều có 1 giá, Ä‘ây là Ä‘iểm vô lý. Công thức tính này cÅ©ng đảm bảo trách nhiệm của từng bá»™ phận đến Ä‘âu, từ Ä‘ó người dân không còn nghi ngờ mình bị "móc túi".

Cùng quan Ä‘iểm trên, ông Nguyá»…n Khánh Toàn, Phó Tổng thÆ° ký Hiệp há»™i Vận tải Ô tô Việt Nam cho rằng dá»±a vào cách tính giá cÆ¡ sở nhÆ° dá»± thảo thì thị trường sẽ lại chỉ có má»™t giá bán lẻ nên chÆ°a khÆ¡i được tính năng Ä‘á»™ng trong nhập khẩu và tính cải tiến cách thức kinh doanh của doanh nghiệp.

Ngoài ra không nên quy định mức giá tăng giảm 3% mà nên áp dụng mức Ä‘iều chỉnh 5% để tránh sá»± thay đổi liên tục về giá. Đồng thời nên quy định Ä‘iều chỉnh giá giữa hai lần tối thiểu là 30 ngày thay vì 10 ngày nhÆ° trong phÆ°Æ¡ng án 1 của Bá»™ Tài chính.

“Quỹ Bình ổn xăng dầu thá»±c chất là của người tiêu dùng nên việc quản lý giám sát ngoài Bá»™ Tài chính nên có sá»± tham giá của đại diện người tiêu dùng. Việc này cÅ©ng nên Ä‘Æ°a vào nghị định nếu không sẽ không có văn bản nào Ä‘iều chỉnh được”- Ông Toàn đề xuất.

Đóng góp ý kiến cho dá»± thảo, đại diện Sở Công ThÆ°Æ¡ng VÄ©nh Phúc cho rằng vì thị trường xăng dầu còn sá»± Ä‘á»™c quyền nên cần bóc tách toàn bá»™ các cây xăng (đại lý phân phối) thuá»™c Tổng công ty Xăng dầu bằng cổ phần hoá. Khi Ä‘ó, hệ thống phân phối sẽ tăng tính cạnh tranh vì các cây xăng sẽ nhập hàng từ các đầu mối nào có giá rẻ hÆ¡n. NhÆ° vậy vừa khuyến khích phát triển hệ thống phân phối, vừa khuyến khích các doanh nghiệp tÆ° nhân tham gia nhập khẩu xăng dầu.

TrÆ°á»›c ý kiến trên, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú cho rằng không có Ä‘á»™c quyền trong ngành xăng dầu, quy mô doanh nghiệp không quyết định được Ä‘iều gì cả.

"Giả sá»­ Petrolimex ngừng bán hàng, người tiêu dùng vẫn có xăng tiêu dùng nhÆ° bình thường, chỉ có Ä‘iều phải chờ đợi khi xếp hàng mua xăng dầu lâu hÆ¡n má»™t chút. Về ý kiến hệ thống cá»­a hàng của Petrolimex luôn ở các vị trí đẹp, thuận tiện cho kinh doanh là do lịch sá»­ để lại"- ông Tú giải thích.

tienphong