 |
| Giá dầu tăng có giúp phục hồi kinh tế ? |
Gần Ä‘ây, giá dầu Thế giá»›i có dấu hiệu báºt trở lại cùng vá»›i những con số phục hồi nhẹ của kinh tế Mỹ. Thá»i báo tài chính Trung Quốc có Ä‘Æ°a má»™t bài phân tích vá» nguyên nhân khiến giá dầu báºt trở lại.
“Cung cầu”
Nói đến thị trÆ°á»ng dầu má» không thể không nói đến cán câu cung cầu. Hiện tại, cán cân cung cầu Ä‘ang gây ảnh hưởng đến thị trÆ°á»ng dầu má» toàn cầu. Và nhân tố quyết định đến cán cân cung cầu chính là nÆ°á»›c Mỹ.
Mỹ là nÆ°á»›c có nhu cầu và lượng tiêu thụ năng lượng lá»›n nhất Thế giá»›i. Hiện tại má»—i ngày nÆ°á»›c này tiêu thụ đến hÆ¡n 20 triệu thùng, trong Ä‘ó 2/3 là từ lượng nháºp khẩu. NÆ°á»›c Mỹ vá»›i dân số là 297 triệu ngÆ°á»i - chiếm 4,7% dân số Thế giá»›i nhÆ°ng Mỹ lại là nÆ°á»›c tiêu thụ 25% dầu má» và 40% xăng của Thế giá»›i. Mức tiêu thụ năng lượng của Mỹ Ä‘ã vượt qua bất kỳ má»™t quốc gia nào và cÅ©ng là má»™t trong nguyên nhân khiến cho giá dầu thế giá»›i tăng. Lịch sá» Ä‘ã chứng minh được rằng, kinh tế Mỹ suy yếu kéo theo giá dầu giảm xuống.
Hiện tại, những dấu hiệu cho kinh tế Mỹ bắt đầu ổn định, cÅ©ng là khi nhu cầu năng lượng tăng lên. Theo các số liệu mà bá»™ Tài chính Mỹ công bố hôm 12/5, hồi tháng 3 ngành dịch vụ cÅ©ng nhÆ° thÆ°Æ¡ng mại của Mỹ Ä‘ã tăng 5,5% so vá»›i hồi tháng 2 cÅ©ng là lần đầu tiên sau tháng 7/2008. Bên cạnh Ä‘ó, tình hình việc làm của Mỹ cÅ©ng có những tín hiệu tốt lên.
Mặc dù kinh tế Mỹ Ä‘ang có dấu hiệu phục hồi, nhÆ°ng lại không mạnh, sá»± phục hồi của ná»n kinh tế này cÅ©ng có má»™t khoảng thá»i gian dài nữa, vì váºy mà nhu cầu vá» năng lượng của Mỹ không thể phục hồi ngay nhÆ° lúc ban đầu. Theo báo cáo của cÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế, năm 2009 nhu cầu năng lượng của Thế giá»›i giảm 2,4 triệu thùng so vá»›i năm 2008, đứng mức 83,4 triệu thùng/ngày.
Mặc dù đối vá»›i kinh tế toàn cầu thá»i Ä‘iểm táºn Ä‘áy Ä‘ã qua Ä‘i nhÆ°ng những nhân tố đẩy giá dầu tăng cao vẫn còn yếu, nên khiến giá dầu báºt lại vẫn khá cháºm chạp.
OPEC
Từ phÆ°Æ¡ng diện cung ứng, việc Tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu má» - OPEC Ä‘iá»u chỉnh lượng cung ứng cÅ©ng gây ảnh hưởng mạnh mẽ đến thị trÆ°á»ng giá dầu. Vòng tuần hoàn giá dầu tăng này cÅ©ng có liên hệ máºt thiết vá»›i việc cắt giảm sản lượng của OPEC.
Äối diện vá»›i việc giá dầu Thế giá»›i giảm mạnh từ tháng 9/2008, OPEC Ä‘ã Ä‘Æ°a ra dá»± kiến ba lần cắt giảm sản lượng dầu má», vá»›i kế hoạch là cắt giảm 4,2 triệu thùng dầu /ngày, giảm 14% lượng dầu trên ngày của OPEC.
Từ quý IV/2008, OPEC Ä‘ã cắt giảm 1,4 triệu thùng/ngày. Hồi tháng 1/2009, OPEC lại tiếp tục cắt giảm sản lượng. OPEC tuyên bố kế hoạch cắt giảm sản lượng của mình Ä‘ã thá»±c hiện được 81%. Trong phiên há»p hôm 28/5 sắp tá»›i OPEC sẽ xem xét đến kế hoạch cắt giảm sản lượng tiếp theo.
Lá»±c lượng ngoài OPEC
Những nÆ°á»›c có khả năng khai thác dầu má» không chỉ có OPEC. Trong 14 nÆ°á»›c có sản lượng dầu má» cao nhất Thế giá»›i thì có má»™t ná»a là không thuá»™c tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu má» - OPEC, bao gồm Mỹ, Nga, Mexico, Trung Quốc, Canada, Nauy và Anh. Sản lượng dầu của các nÆ°á»›c ngoài OPEC có thể Ä‘áp ứng Ä‘Æ°á»›c 60% nhu cầu năng lượng Thế giá»›i, vượt qua các nÆ°á»›c thành viên trong OPEC.
Các nÆ°á»›c ngoài OPEC không bị hạn chế bởi OPEC trong việc định mức giá dầu. Các nÆ°á»›c này chủ yếu định giá theo tình hình của thị trÆ°á»ng, và mức giá mà các nÆ°á»›c này Ä‘Æ°a ra thÆ°á»ng có tính cạnh tranh hÆ¡n của OPEC.
Từ năm 1980 đến năm 1986, sản lượng dầu trên ngày của các nÆ°á»›c ngoài OPEC Ä‘ã là 10 triệu thùng/ngày, khiến cho OPEC không thể không cắt giảm xuống sản lượng, kết quả là trên thị trÆ°á»ng quốc tế, doanh thu của OPEC giảm xuống, giá dầu thế giá»›i giảm mức 10 USD/thùng.
Là nÆ°á»›c có sản lượng xuất khẩu dầu má» lá»›n thức Thế giá»›i, Nauy hôm 11/5 tuyên bố, sản lượng dầu của nÆ°á»›c này giảm 7%, từ mức sản lượng là 2,15 triệu thùng/ngày giảm xuống 990 nghìn thùng. Nguyên nhân chủ yếu là sản lượng dầu của các má» cÅ©ng Ä‘ã giảm xuống. Theo nháºn định của các chuyên gia phố Wall, tình cảnh của Nauy cÅ©ng giống nhÆ° của các nÆ°á»›c ngoài OPEC khác, mà Ä‘iển hình là Mexico và Anh.
Trên thá»±c tế, những má» dầu của các nÆ°á»›c này Ä‘ã từng bÆ°á»›c bị cạn kiệt và việc bảo tồn sản lượng cÅ©ng rất khó khăn. Theo má»™t báo cáo của IEA, 1/4 sản lượng dầu má» của Thế giá»›i đến từ 20 má» dầu lá»›n nhÆ°ng những má» dầu này có thá»i gian khai thác trên 50 năm, và Ä‘ang Ä‘i vào giai Ä‘oạn thoái trào. Còn lại hÆ¡n 100 má» dầu có thể Ä‘áp ứng nhu cầu của Thế giá»›i, nhÆ°ng nếu nhÆ° tình cảnh này tiếp tục kéo dài thì trong vài năm nữa giá dầu được đẩy lêm mạnh cÅ©ng không là gì quá ngạc nhiên.
Tích trữ
Äiển hình vá»›i chính sách này chính là Mỹ và Trung Quốc. Ngày 2/01/2009 Bá»™ Năng lượng Mỹ bắt đầu khởi Ä‘á»™ng chính sách tích trữ năng lượng của mình, mức tích trữ dầu má» của Mỹ lên đến 727 triệu thùng. Mục tiêu của Mỹ là để cho mức dầu tích trữ này tăng thêm 8 triệu thùng nữa.
Còn vá»›i Trung Quốc chiến lược tích trữ năng lượng của nÆ°á»›c này diá»…n ra theo hai bÆ°á»›c. Trong bÆ°á»›c đầu Chính phủ Trung Quốc Ä‘ã trữ được khoảng 100 triệu thùng trong vòng 2 năm, nhÆ°ng những gì thể hiện trong các công bố có thể thấy rằng những thông tin vá» cách Ä‘iá»u hành và kích cỡ của kho dá»± trữ vẫn là má»™t bí máºt.
Trung Quốc có kế hoạch thá»±c hiện giai Ä‘oạn hai trong chiến lược thu mua tích trữ dầu, khối lượng dầu của giai Ä‘oạn này dá»± tính thu mua gấp 3 lần khối lượng dầu thu mua trong giai Ä‘oạn má»™t, lên tá»›i 280 triệu thùng trÆ°á»›c năm 2011. Theo các nhà lãnh đạo công nghiệp, sức chứa của các kho dầu hiện nay Ä‘ang được nâng cấp để có thể nháºp khẩu lượng dầu lá»›n hÆ¡n.
Äồng USD
Äã từ lâu giá dầu Thế giá»›i Ä‘á»u lấy tiêu chuẩn đồng USD để tính toán. Do Ä‘ó, tá»· giá đồng USD thay đổi cÅ©ng gây ảnh hưởng đến thị trÆ°á»ng giá dầu. Có thể nói, đồng USD mất giá khiến cho giá dầu tăng, đồng USD tăng giá khiến cho giá dầu giảm xuống.
Cùng vá»›i các gói kích cầu của bá»™ Tài chính và cục Dá»± trữ Liên bang Mỹ, cá»— máy in đồng USD cÅ©ng được váºn hành hết công suất, hiện tượng này khiến cho những dá»± tính vỠđồng USD mất giá ngày càng tăng lên.
Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích cÅ©ng dá»± Ä‘oán rằng, nếu nhÆ° ná»n kinh tế Mỹ nhanh chóng phục hồi, Bá»™ Tài chính Mỹ và cục Dá»± trữ Liên bang sẽ thá»±c hiện những phÆ°Æ¡ng án tích cá»±c để kích thích đồng USD. Nếu nhÆ° trÆ°á»ng hợp trên xảy ra, đồng USD sẽ trở thành Ä‘á»™ng lá»±c chính cho việc gây áp lá»±c cho giá dầu. Vì váºy, giá dầu tÆ°Æ¡ng lai có thể sẽ được quyết định bằng tá»· giá đồng USD được Ä‘iá»u chỉnh bởi Bá»™ tài chính và cục Dá»± trữ Liên bang Mỹ.
(24H)
