Lần đầu tiên, Bá»™ trưởng Tài chính, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, các “ông lá»›n” ngành xăng dầu và các chuyên gia kinh tế… cùng ngồi vá»›i nhau “tranh luận” về những bất cập trong Ä‘iều hành giá xăng dầu.

Không xác định được lá»—, lãi

Cho rằng xăng dầu là mặt hàng thiết yếu trong đời sống sinh hoạt của người dân và doanh nghiệp, lại Ä‘ang là vấn đề “nóng” trong thời gian gần Ä‘ây, ngay khi khai mạc Há»™i thảo “Điều hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường”, Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ Ä‘ã xác định vá»›i các đại diện có mặt là phải minh bạch những bất cập trong cÆ¡ chế chính sách Ä‘iều hành mặt hàng này.

Về thá»±c trạng Ä‘iều hành giá xăng dầu trong thời gian vừa qua, nhiều ý kiến cho rằng, giá xăng dầu hiện vẫn chÆ°a thể vận hành theo thị trường bởi dấu ấn can thiệp của Nhà nÆ°á»›c rất rõ. Việc Ä‘iều hành giá từ trÆ°á»›c tá»›i nay chỉ là các biện pháp tình thế, làm hệ thống không phản ánh Ä‘úng giá thị trường.

Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ tỏ ra rất kiên quyết trong việc Ä‘iều hành giá xăng (Ảnh: Q.Anh)

Liên quan tá»›i vấn đề lá»—, lãi của doanh nghiệp, ông Bùi Ngọc Bảo, Tổng Giám đốc Tổng Công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) thừa nhận Ä‘ã lá»— nặng. Tính riêng năm 2008, doanh nghiệp này Ä‘ã lá»— 10.776 tá»· đồng đối vá»›i mặt hàng xăng dầu và từ đầu năm đến nay lá»— 1.800 tá»· đồng.

“Nếu cứ Ä‘iều hành cÆ¡ chế giá nhÆ° thế này thì từ nay đến cuối tháng chín Petrolimex sẽ lá»— thêm 200 tá»· đồng nữa”, ông Bảo trần tình.

TrÆ°á»›c những bức xúc của doanh nghiệp, Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ Ä‘ã yêu cầu Tổng Giám đốc Petrolimex giải thích rõ xăng lá»— bao nhiêu, dầu lá»— bao nhiêu? Tuy nhiên, ông Bảo Ä‘ã không thể làm rõ được vấn đề này.

Bá»™ trưởng Huệ cho rằng: “Doanh nghiệp mà không tách lá»— đối vá»›i từng mặt hàng là không thể chấp nhận được bởi trong hạch toán kinh doanh không bao giờ hạch toán cụm sản phẩm nhÆ° vậy. Không hiểu vấn đề quản trị của Petrolimex thế nào?”.

Không chỉ Petrolimex, đại diện Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil), Tổng Công ty Xăng dầu Quân Ä‘á»™i…đều than lá»— trầm trọng.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyá»…n Lá»™c An, Vụ phó Vụ thị trường trong nÆ°á»›c, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng nhận định, bất cập lá»›n nhất hiện nay là vẫn chÆ°a xác định được mốc giá cÆ¡ sở, do Ä‘ó mà Ä‘ã bỏ lỡ nhiều cÆ¡ há»™i Ä‘iều hành giá trong Ä‘ó có cả cÆ¡ há»™i giảm.

“Lúc doanh nghiệp lãi thì không giảm giá trong khi Ä‘ang lá»— thì lại giảm”, ông An nói.

Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cho rằng, việc không xác định được giá cÆ¡ sở là lá»—i của doanh nghiệp bởi xăng dầu là mặt hàng minh bạch nhất do giá hiển thị ở Singapore Ä‘ã được thông báo.

“Tại sao các nÆ°á»›c nhập giá thấp trong khi mình nhập giá cao hÆ¡n? Tại sao các doanh nghiệp cứ thi nhau kêu lá»— mà không doanh nghiệp nào dám từ bỏ kinh doanh mặt hàng này. Quan trọng là doanh nghiệp có lá»— thá»±c sá»± hay không và lá»— là do chủ quan hay do Nhà nÆ°á»›c áp đặt?, Bá»™ trưởng Tài chính đặt câu hỏi.

Năm 2008, Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã trích hÆ¡n 4.600 tá»· đồng để bù lá»— cho các doanh nghiệp. Theo Bá»™ trưởng Huệ, sá»± hy sinh của Nhà nÆ°á»›c doanh nghiệp chẳng đề cập tá»›i trong khi chỉ biết kêu lá»— và không chịu sẻ chia vá»›i người tiêu dùng.

Việc Ä‘iều hành giá xăng dầu vẫn chÆ°a có phÆ°Æ¡ng cách hữu hiệu nhất (Ảnh: Q.Anh)

Giá xăng sẽ do DN tá»± quyết?

Những đợt Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu thời gian qua Ä‘ã tạo nên nhiều luồng ý kiến trái ngược. Trên thá»±c tế, những biến Ä‘á»™ng trên thị trường xăng dầu và diá»…n biến kinh tế hiện nay Ä‘òi hỏi phải có má»™t cÆ¡ chế quản lý, Ä‘iều hành giá phù hợp hÆ¡n, không chỉ đảm bảo lợi ích của các bên liên quan mà còn tạo được sá»± đồng thuận xã há»™i.

Mặc dù không có tên trong danh sách phát biểu nhÆ°ng Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú vẫn “xin” được trình bày quan Ä‘iểm do quá “bức xúc” trÆ°á»›c Ä‘á»™ “nóng” của mặt hàng này.

Nhận định cách Ä‘iều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c thời gian qua còn mang tính ná»­a vời vì không hẳn là bao cấp cÅ©ng chẳng phải thị trường, ông Tú cho rằng Bá»™ Tài chính tá»›i thời Ä‘iểm này vẫn chÆ°a xác định rõ mục tiêu Ä‘iều hành xăng dầu là đảm bảo an ninh năng lượng, chống lạm phát hay bao cấp cho dân.

"Giá xăng Ä‘ang được Ä‘iều hành theo kiểu “bịt mắt bắt dê”. Cứ làm mà không hiểu mục tiêu là gì? Cung cầu thế nào? Lá»— lãi của doanh nghiệp ra sao? Lúc cần tăng giá không tăng, lúc cần giảm lại không giảm, vừa giảm xong thì giá thế giá»›i lại lên…”, ông Tú bức xúc.

Vị Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho rằng, việc Ä‘iều hành giá xăng dầu Ä‘áng lẽ nên dùng biện pháp kinh tế hÆ¡n là áp dụng những biện pháp hành chính cứng nhắc. Cụ thể, cần đẩy nhanh việc tá»± do hóa từng bÆ°á»›c thị trường xăng dầu và dành quyền cho doanh nghiệp tá»± định giá.

“Nếu làm được Ä‘iều này thì không cần bàn đến bình ổn giá làm gì”, ông Tú nói.

Cùng quan Ä‘iểm trên, Tiá»…n sÄ© Nguyá»…n Thị Hiền chia sẻ quan Ä‘iểm rằng, cần phải tiếp tục kiên trì việc Ä‘iều chỉnh giá theo Nghị định 84. Việc tăng, giảm phải liên tục theo thị trường, tránh tình trạng cả ná»­a năm không tăng rồi sau Ä‘ó lại tăng giật cục.

Ngoài ra, theo bà Hiền, việc Ä‘iều chỉnh giá cÅ©ng nên để cho doanh nghiệp chủ Ä‘á»™ng.

Vá»›i kinh nghiệm nhiều năm giữ vai trò Tổng Kiểm toán nhà nÆ°á»›c, Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cho rằng ông rất hiểu các vấn đề trong kinh doanh của doanh nghiệp và trÆ°á»›c mắt chÆ°a thể “buông”  Ä‘iều hành theo cÆ¡ chế thị trường.

“Không thể để cho doanh nghiệp tá»± định giá, ngay cả trong ngành Ä‘iện cÅ©ng chỉ có quyền định trong mức 5%. Chẳng hạn Petrolimex chiếm 60% thị phần, gá»™p cả PV Oil và Petro Saigon thêm 30% thị phần nữa mà để họ cùng nhau tá»± định giá thì không biết sẽ nhÆ° thế nào? Thị trường sẽ ra sao nếu nhÆ° trên má»™t địa bàn không có sá»± lá»±a chọn nào khác?”, Thứ trưởng Huệ giải thích.

Theo người đứng đầu ngành Tài chính, việc Ä‘iều hành giá xăng dầu sẽ vẫn tiếp tục kiên trì theo thị trường, tuy nhiên, sẽ linh Ä‘á»™ng và mềm dẻo. Trường hợp doanh nghiệp khó khăn Nhà nÆ°á»›c sẽ tháo gỡ nhÆ°ng sẽ trên cÆ¡ sở minh bạch.

Nguồn tin: Toquoc