Việc các công ty châu Á chiếm Æ°u thế trong số các nhà thầu tham gia khai thác tại các má» dầu khí lá»›n tại Irắc cho thấy tiá»m lá»±c Ä‘ang lên của các công ty quốc doanh nhá» và linh hoạt, sẵn sàng đối phó vá»›i thách thức trÆ°á»›c mắt.
Ông Manoucher Takin thuá»™c Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng Toàn cầu (CGES) nói rằng các công ty châu Á Ä‘ã lá»›n mạnh hÆ¡n trÆ°á»›c nhiá»u và chuẩn bị Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i má»i rủi ro. Äiá»u này được thể hiện bằng việc hỠđược chá»n vào vòng đấu thầu thứ hai nhằm giành quyá»n khai thác 11 má» dầu khí ở Irắc, trong Ä‘ó phải kể đến khu má» West Qurna có trữ lượng Æ°á»›c lên tá»›i 20 tá»· thùng dầu.
Theo Bá»™ Dầu má» Irắc, trong danh sách các công ty được chá»n vào vòng đấu thầu thứ hai chủ yếu là các công ty dầu má» quốc doanh, trong Ä‘ó có 5 công ty châu Á gồm JOGMEC của Nháºt Bản, KazMunaiGas Exploration Production (KMG-EP) của Cadắcxtan, Oil India của Ấn Äá»™, Pakistan Petroleum của Pakixtan và PetroVietnam của Viẹt Nam. Trong khi Ä‘ó, đại diện của châu Âu là Rosneft và Tatneft của Nga, Cairn Energy của Anh, còn Sonangol của Angôla đại diện cho châu Phi. Những công ty này sẽ được má»i tham gia vòng đấu thầu thứ hai. Bá»™ trưởng Dầu má» Irắc Hussein al-Shahristani cho biết việc phát triển các má» dầu sẽ giúp Irắc nâng sản lượng khai thác lên 2,5 triệu thùng/ngày.
Trong khi Ä‘ó, Francis Perrin, Ä‘iá»u hành Tạp chí "Dầu khí Aráºp", nói rằng danh sách trên phản ánh sức mạnh Ä‘ang lên của các công ty dầu má» quốc doanh (NOC) châu Á trong những năm gần Ä‘ây, trong cả những phiên đấu thầu và những thá»a thuáºn song phÆ°Æ¡ng.
Tháng 6 năm ngoái, 35 công ty dầu má», trong Ä‘ó có cả những công ty hàng đầu thế giá»›i trong lÄ©nh vá»±c này nhÆ° Chevron, BP và Total Ä‘ã tham gia đấu thầu vòng má»™t, nhÆ°ng các công ty lá»›n này được chá»n ngay trÆ°á»›c khi ký kết hợp đồng. Trên thá»±c tế, quyá»n tham gia đấu thầu vòng má»™t chỉ được mở đối vá»›i các công ty Ä‘ã khai thác tại các má» dầu lá»›n và Ä‘iá»u kiện này Ä‘ã gạt các nhiá»u công ty nhá» ra bên ngoài "cuá»™c chÆ¡i". "Hàng rào" được hạ thấp Ä‘áng kể cho đợt đấu thầu thứ hai, cho phép 2/3 trong số các nhà thầu tham gia dù há» chÆ°a từng hoạt Ä‘á»™ng bên ngoài lãnh thổ nÆ°á»›c mình.
Các nhà phân tích cho rằng việc có những "đấu thủ má»›i" tham gia khai thác dầu khí tại Irắc sẽ giúp chính phủ nÆ°á»›c này hạn chế quyá»n lá»±c của các táºp Ä‘oàn tÆ° nhân lá»›n hoặc các công ty dầu má» quốc tế ((IOC). Chính Ehsan Ul-Haq, ngÆ°á»i đứng đầu bá»™ pháºn nghiên cứu của JBC Energy ở Viên (Áo) cÅ©ng nháºn định rằng các nhà chức trách Irắc sẽ không cho phép các IOC "chiếm phần lá»›n hÆ¡n trong chiếc bánh dầu má» Irắc". Irắc cần các công ty nÆ°á»›c ngoài để phát triển dầu khí, nhÆ°ng há» sẽ không cho phép những công ty này chi phối chính sách dầu má» của há».
Việc các công ty nhá» tham gia vào thị trÆ°á»ng dầu khí của Irắc là giải pháp của Chính phủ Irắc để ứng phó vá»›i các công ty lá»›n, nhằm giảm những Ä‘òi há»i của các công ty lá»›n trong việc áp đặt Ä‘iá»u kiện ký hợp đồng vá»›i Irắc. Những công ty nhá» hÆ¡n, đặc biệt là các NOC - những "ngÆ°á»i chÆ¡i" phụ thuá»™c nhiá»u vào Ä‘á»™ng cÆ¡ chính trị hÆ¡n là tham vá»ng đạt lợi nhuáºn cao nhất có thể, sẽ gây áp lá»±c buá»™c các IOC phải đồng ý vá»›i Ä‘iá»u kiện của Chính phủ Irắc.
Theo chuyên gia Takin thuá»™c CGES, vấn Ä‘á» trên Ä‘ã được chú trá»ng khi hợp đồng đầu tiên được ký kết, sau khi chế Ä‘á»™ Saddam Hussein sụp đổ, vá»›i Công ty Dầu má» Quốc gia Trung Quốc (CNPC). Nhà.Ä‘iá»u hành Tạp chí "Dầu khí Aráºp" bổ sung thêm rằng nhìn chung, các công ty nhá» Ä‘ang có sá»± chuẩn bị kỹ càng để đối phó vá»›i nguy cÆ¡ hÆ¡n là những đối thủ lá»›n. Äối vá»›i các công ty nhá», Irắc là má»™t "má» vàng".
Irắc là quốc gia có trữ lượng dầu má» lá»›n thứ ba thế giá»›i, vá»›i hÆ¡n 115 tá»· thùng, chỉ đứng sau Aráºp Xêút và Iran. Là thành viên của Tổ chức các NÆ°á»›c Xuất khẩu Dầu má» (OPEC), nhÆ°ng sản lượng dầu má» của Irắc không được tính chung vào hạn ngạch sản xuất dầu má» chính thức của OPEC, do sá»± bất ổn kéo dài tại nÆ°á»›c này.
(ViệtStock)
