Việc phải cháºt váºt đấu tranh vá»›i giá dầu thô Ä‘ang giảm cá»±c kỳ thấp khiến má»™t số các công ty năng lượng lá»›n nhất thế giá»›i gánh mức nợ lá»›n chÆ°a từng có trong lịch sá» hoạt Ä‘á»™ng của mình.
Exxon, Shell, BP và Chevron là những công ty xăng dầu lá»›n nhất thế giá»›i. Vá»›i bối cảnh giá dầu sụt giảm trong 2 năm, kết hợp những gã khổng lồ này lại thì con số nợ thuần của há» có thể lên đến 184 tá»· USD, tăng gấp Ä‘ôi so vá»›i mức nợ năm 2014 khi giá dầu chạm Ä‘áy tại mức 27 USD/thùng. Hiện giá dầu thô Ä‘ã tăng Ä‘áng kể trở lại, nhÆ°ng vẫn loanh quang mức 50 USD.
Mức nợ ngày càng tăng cao là tiếng chuông cảnh tỉnh cho ngành công nghiệp dầu má» cần có những biện pháp để thích nghi hÆ¡n. Chỉ má»›i má»™t tháºp ká»· trÆ°á»›c, bốn công ty này Ä‘ã phải Ä‘iá»u trần trÆ°á»›c Quốc há»™i Mỹ để giải thích con số lợi nhuáºn khổng lồ mà trá»i ban cho. Bây giá», há» Ä‘ang phải đối mặt vá»›i thách thức không thể trang trải chi phí vá»›i dòng tiá»n thông thÆ°á»ng.
Nợ tăng đẩy tá»· lệ nợ ròng trên vốn chủ sở hữu lên mức cao nhất trong năm nay. Äiá»u này ảnh hưởng đến bảng xếp hạng tín nhiệm được Ä‘Æ°a ra bởi các cÆ¡ quan tín dụng. Bằng chứng là S&P Ä‘ã hạ báºc tín nhiệm Shell, Chevron, Exxon và BP, mặc dù tất cả há» vẫn được Ä‘ánh giá cao.
Tá»· lệ nợ trên vốn chủ sở hữu của Shell là 28% và giám đốc tài chính của hãng, Simon Henry cho biết tháng trÆ°á»›c nó tháºm chí chạm mức “nguy hiểm” là 30%. TÆ°Æ¡ng tá»±, hãng BP là trên 25%, trong khi của Chevron là 20% và Exxon là khoảng 18%.
Năm 2012, tá»· lệ của Sell chỉ là 10% và Exxon là 1,2%. Vào năm 2005, khi giá dầu leo thang Ä‘á»u đặn, Exxon không có nợ và lợi nhuáºn sau thuế quá cao đến mức mà giám đốc Ä‘iá»u hành của hãng cùng những vị giám đốc của các công ty dầu má» lá»›n khác Ä‘ã phải Ä‘iá»u trần trÆ°á»›c Thượng viện Hoa Kỳ giải thích vá» con số “lợi nhuáºn trá»i cho”.
Phần lá»›n các khoản nợ má»›i là đến từ việc các hãng dầu phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Ví dụ, Exxon phát hành trái phiếu trị giá 12 tá»· USD trong tháng Hai. Chỉ hai tháng sau, hãng Ä‘ã bị hạ báºc tín nhiệm bởi S&P Global Ratings, Ä‘ánh mất mức cao nhất trong thang xếp hạng tín dụng là AAA mà công ty Ä‘ã nắm giữ từ năm 1930.
Cổ Ä‘ông lo lắng
Giám đốc Ä‘iá»u hành của các công ty xăng dầu hàng đầu thế giá»›i đảm bảo vá»›i các nhà đầu tÆ° rằng há» sẽ kiếm ra đủ lượng tiá»n mặt trong năm 2017 để chi trả cổ tức và các khoản đầu tÆ° má»›i. Tuy váºy, má»™t số cổ Ä‘ông của hãng vẫn hoài nghi. Vì trong ná»a đầu năm 2016, các công ty Ä‘ã không hoàn thành mục tiêu trong ngắn hạn là 40 tá»· USD.
“Những gã khổng lồ này sẽ không thể duy trì trả cổ tức nếu giá dầu vẫn ở mức từ 50USD đến 60USD”, Michael Hulme, nhà quản lý 550 triệu USD tại quỹ Carmignac Commodities có danh mục nắm giữ cổ phần tại Shell và Exxon cho biết.
Các khoản nợ thì Ä‘ang chồng chất lên mặc dù hàng trăm triệu USD Ä‘ã được cắt giảm cho các dá»± án má»›i và hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh hiện tại để Æ°u tiên cho việc thanh toán các khoản vay.
Vào năm ngoái, bá»™ tứ này Ä‘ã chi ra hÆ¡n 100% lợi nhuáºn cho việc trả cổ tức. NhÆ°ng năm nay, vấn Ä‘á» Ä‘ang diá»…n biến tồi tệ. Trong thá»i gian từ tháng TÆ° đến tháng Sáu, Exxon Ä‘ã trả 3,1 tá»· USD cho cổ tức, nhÆ°ng vá»›i thu nháºp ròng hiện tại ở mức 1,7 tá»· USD, mức trả cổ tức nhÆ° năm ngoái sẽ khó có thể được duy trì.
Vá»›i hãng Sell, công ty này Ä‘ã trả 1,26 tá»· USD lãi suất mà mình vay trong ná»a đầu năm 2016, tăng mạnh so vá»›i mức 726 triệu cùng kỳ. Theo nghÄ©a vụ bắt buá»™c, việc thanh toán các khoản vay đến hạn sẽ được Æ°u tiên so vá»›i trả cổ tức.
“Há» chỉ là không đủ tiá»n để chi tiêu thúc đẩy sản xuất”, Jonathan Waghorn quản lý quỹ London at Guinness Atkinson Asset vá»›i danh mục 400 triệu USD đầu tÆ° vào các cổ phiếu ngành năng lượng, bao gồm cả Exxon, BP, Chevron và Shell cho biết.
Äể trấn an các nhà đầu tÆ°, các công ty dầu má» cho biết há» có nhiá»u biện pháp để thanh toán nợ, bao gồm cả việc bán tài sản cÅ©ng nhÆ° tiếp tục cắt giảm chi phí hoạt Ä‘á»™ng. Ngoài ra, nếu không thể trả cổ tức bằng tiá»n mặt, các công ty này dá»± định sẽ trả bằng cổ phiếu được phát hành thêm. Yếu tố lãi suất vay thấp ká»· lục trong quãng thá»i gian này cÅ©ng phần nào xoa dịu sá»± khó khăn.
Bá»™ tứ này cÅ©ng thông báo các cổ Ä‘ông đừng nên quá lo lắng, vì khoản nợ này chỉ là tạm thá»i khi công ty Ä‘ang trong giai Ä‘oạn tái cÆ¡ cấu và nợ sẽ giảm khi giá dầu tăng.
"Chúng tôi Ä‘ang ở má»™t giai Ä‘oạn chuyển tiếp trong năm 2016," Giám đốc Ä‘iá»u hành Shell, Ben van Beurden nói trong nổ lá»±c trấn an các cổ Ä‘ông. Trong báo cáo thu nháºp vào tháng trÆ°á»›c, công ty cho biết nợ ròng hÆ¡n 75 tá»· USD vào cuối quý II, phần lá»›n là do chi phí mua lại hãng BG Group PLC. Hãng BP thì cho biết há» hy vá»ng sẽ có thể trả tiá»n cho các hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh, thá»±c hiện các vụ đầu tÆ° má»›i và trả cổ tức vá»›i giá dầu từ 50 đến 55USD vào năm tá»›i.
Tuy nhiên các nhà phân tích và nhà đầu tÆ° vẫn khó có thể yên tâm. Há» cho rằng khủng hoảng giá dầu sẽ làm cho các công ty dầu lá»a gặp khó khăn hÆ¡n bao giá» hết để gia tăng lợi nhuáºn, chÆ°a kể phải bán tài sản để có tiá»n mặt trả nợ. Ngay cả khi bá»™ pháºn lá»c dầu mang lại lợi nhuáºn bá»™i thu cho các công ty – bá»™ pháºn có xu hÆ°á»›ng tăng trưởng khi giá dầu thấp – thì viá»…n cảnh cÅ©ng là ảm đạm má»™t khi thị trÆ°á»ng xăng dầu làm xói mòn giá nhiên liệu.
Còn việc phát hành thêm cổ phiếu cho các cổ Ä‘ông cÅ©ng chỉ là cách giải quyết bất đắc dÄ© trong bối cảnh buá»™c trả cổ tức. Vì hành Ä‘á»™ng này cÅ©ng giống nhÆ° lÆ°u trữ cổ tức trong tÆ°Æ¡ng lai, cuối cùng công ty vẫn phải thanh toán không sá»›m thì muá»™n.
Tuy nhiên, ngàng xăng dầu vẫn luôn hấp dẫn trong mắt giá»›i đầu tÆ°. Không má»™t ngành công nghiệp nào có sức ảnh hưởng lá»›n nhÆ° xăng dầu bởi nó có thể giúp váºn hành bá»™ máy kinh tế của cả thế giá»›i.
Má»™t số quỹ đầu tÆ° nhìn nháºn rằng cả BP, Shell, Exxon và Chevron đủ lá»›n để vượt qua các vấn Ä‘á» khó khăn ít nhất là các năm tiếp theo. QÅ©y Wilmington Trust Ä‘ã giảm cổ phần trong các công ty năng lượng mà trông có rẻ rủi ro, nhÆ°ng vẫn đầu tÆ° vào BP, Chevron và Shell.
“Há» rất lá»›n, có thể Ä‘a dạng hóa và có nhiá»u Ä‘òn bẩy để và kéo để cÅ©ng cố mức Ä‘á»™ tín nhiệm của mình”, Wilmer Stith, quản lý danh mục 73 tá»· USD tại quỹ Wilmington Trust cho biết.
Má»™t thá»i gian dài giá dầu dÆ°á»›i 40USD sẽ là thách thức mà có thể các công ty sẽ cắt giảm cổ tức. Trong tuần này, Goldman Sachs báo cáo dá»± kiến giá dầu sẽ loanh quanh mức giữa 45 đến 50USD/thùng trong nhiá»u năm tiếp theo.
"Câu há»i đặt ra là, há» có thể thông qua trong năm nay và năm tá»›i mà không làm má»™t cái gì Ä‘ó cá»±c Ä‘oan nhÆ° cắt cổ tức?" Iain Reid, chuyên gia phân tích dầu cao cấp tại Macquarie Capital cho biết.
TrÆ°á»›c tình hình trên, giám đốc Ä‘iá»u hành Exxon, Rex Tillerson Ä‘ã hứa hẹn vá»›i các nhà đầu tÆ° rằng Exxon vẫn cam kết trả cổ tức. Tuy nhiên, Rex cÅ©ng không loại trừ khả năng vay mượn thêm.
Trong tháng bảy, Exxon Ä‘ã bá» ra 2,5 tá»· USD để thâu tóm InterOil Corp, má»™t công ty nhá» táºp trung vào xuất khẩu khí đốt ở Papua New Guinea
Xuyên suốt chiá»u dài lịch sá» 34 năm liên tiếp, Exxon Ä‘ã luôn tăng mức chi trả cổ tức cho cổ Ä‘ông. NhÆ°ng vá»›i giá dầu xuống thấp trong nhÅ©ng năm gần Ä‘ây, duy trì trả cổ tức tăng Ä‘á»u đặn là Ä‘iá»u không thể.
Theo Trí thức trẻ/WSJ
