Khi Ä‘ó Bá»™ trưởng Huệ Ä‘ang muốn chứng minh rằng, vá»›i thị trÆ°á»ng thiếu tính cạnh tranh, phụ thuá»™c hoàn toàn vào 4 ông lá»›n nhÆ° thị trÆ°á»ng xăng dầu VN thì việc nhà nÆ°á»›c phải quản lý và quyết định giá bán lẻ là tối cần thiết. Câu nói nổi tiếng của ông Huệ là: “Chúng tôi Ä‘iá»u hành xăng dầu không vì quyá»n lợi của 11 DN đầu mối mà vì lợi ích chung của 84 triệu dân".
NhÆ°ng thị trÆ°á»ng xăng dầu trong gần má»™t năm qua Ä‘ang diá»…n biến theo chiá»u ngược lại, việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu tá» ra rất rối và thiếu nhất quán.
Trong khi việc lá»—, lãi của DN kinh doanh xăng dầu vẫn còn rất tù mù (Bá»™ Tài chính khẳng định lãi, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng bảo lá»—), trong khi Petrolimex vẫn chiếm 63% thị trÆ°á»ng, cá»™ng vá»›i Petro Saigon và PVOil thành 90% thì giá xăng, dầu Ä‘ã được thả cho DN tá»± quyết định. Việc kiểm tra giá tại 4 DN đầu mối hồi tháng 12.2011, tuy cÅ©ng chỉ ra má»™t số bất cáºp trong việc quản trị DN, cách tính giá cÆ¡ sở, chi hoa hồng quá lá»›n; rồi kiểm toán quỹ bình ổn cÅ©ng chỉ ra những bất hợp lý trong cÆ¡ chế trích ná»™p, quản lý, nhÆ°ng dÆ° luáºn càng chỠđợi thái Ä‘á»™ cứng rắn của Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Äình Huệ từng thể hiện, lại càng thất vá»ng.
Äiá»u lạ lùng nhất trên thị trÆ°á»ng xăng dầu là DN và cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c dÆ°á»ng nhÆ° luôn luôn đồng thuáºn. Và Ä‘ây chính là Ä‘iá»u khiến ngÆ°á»i dân thấy bất an, bởi lẽ, bản chất cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c và DN là má»™t bên có nhu cầu quản lý chặt và má»™t bên phải chạy theo lợi nhuáºn bằng má»i cách. Khi quản lý nhà nÆ°á»›c vá»›i DN có cùng chung tiếng nói, hệ lụy sẽ là thiếu sá»± giám sát Ä‘á»™c láºp, thiếu Ä‘á»™ng lá»±c bảo vệ lợi ích số Ä‘ông.
Có thể tại VN, Ä‘iá»u này chÆ°a đặt ra trá»±c tiếp, bởi lẽ DN Ä‘á»u là DN nhà nÆ°á»›c. NhÆ°ng sá»± đồng thuáºn ấy phải trên cÆ¡ sở sá»± minh bạch còn nếu đồng thuáºn để bảo vệ nhóm cá»™ng sinh lợi ích giữa DN và má»™t nhóm công chức nhà nÆ°á»›c tiêu cá»±c là có tá»™i vá»›i nhân dân.
Các DN “con cÆ°ng” Ä‘ã trả lá»i câu há»i “Ä‘iá»u gì sẽ xảy ra?” ngay khi quản lý nhà nÆ°á»›c trao cho quyá»n quyết định giá bán kể từ tháng 7.2012. Cứ 10 ngày xăng tăng giá má»™t lần, tạo áp lá»±c khủng khiếp lên Ä‘á»i sống vốn Ä‘ang ngày càng khó khăn của ngÆ°á»i dân và sá»± khốn đốn của các DN sản xuất.
Trả lá»i chất vấn trÆ°á»›c QH hồi tháng 11.2011 vá» giải quyết Ä‘á»™c quyá»n và Ä‘iá»u hành giá xăng, dầu, Bá»™ trÆ°á»ng Tài chính khẳng định: Minh bạch là giải pháp của má»i giải pháp. Thế mà việc lá»— lãi của các DN kinh doanh xăng dầu đến nay Ä‘á»u do doanh nghiệp tá»± khai, tá»± giải trình chứ chÆ°a há» có kiểm toán Ä‘á»™c láºp. Giá xăng dầu thế giá»›i minh bạch, nhÆ°ng đến VN là tù mù, tù mù cả trong giải trình.
Nắm công cụ thuế, hải quan, quản lý tài chính, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c hoàn toàn có thể láºp lại thị trÆ°á»ng xăng dầu, đứng trên quyá»n lợi và sức chịu Ä‘á»±ng của ngÆ°á»i tiêu dùng.
Nguồn tin:Thanhnien
