Theo ước tính của Brussels, các quốc gia Liên minh châu Âu có kế hoạch mở rộng năng lực điện hạt nhân của khối sẽ cần tới 277 tỷ đô la (241 tỷ euro) đầu tư vào năm 2050.
Đó chỉ là khoản đầu tư cần thiết cho các lò phản ứng hạt nhân quy mô lớn thông thường hiện đang nằm trong kế hoạch của gần một nửa số quốc gia thành viên EU. Tổng số tiền này không bao gồm đầu tư vào Lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR), Lò phản ứng mô-đun tiên tiến (AMR) hoặc lò phản ứng siêu nhỏ, hoặc đầu tư vào các nỗ lực tổng hợp hạt nhân.
Một số quốc gia EU sẵn sàng quay trở lại sản xuất điện hạt nhân, nhưng chỉ thông qua SMR và công nghệ năng lượng hạt nhân tiên tiến khác—không phải các nhà máy điện hạt nhân quy mô lớn thông thường. Những công nghệ này sẽ cần thêm hàng tỷ đô la Mỹ để đầu tư.
Ủy ban châu Âu cho biết trong đánh giá mới nhất về nhu cầu đầu tư hạt nhân vào năm 2050 rằng việc thực hiện các kế hoạch hiện tại của EU nhằm tăng cường năng lực năng lượng hạt nhân sẽ cần 277 tỷ đô la (241 tỷ euro), bao gồm việc kéo dài tuổi thọ của các lò phản ứng hiện có và xây dựng các lò phản ứng quy mô lớn mới.
Trong khi nền kinh tế lớn nhất EU, Đức đã loại bỏ dần năng lượng hạt nhân vào năm 2023, một số quốc gia EU khác coi năng lượng hạt nhân là một phần quan trọng trong chiến lược phi cacbon hóa, khả năng cạnh tranh trong ngành và an ninh cung ứng của họ.
Quay trở lại năm 2023, các nhà máy điện hạt nhân tại 13 quốc gia EU đã sản xuất 22,8% điện năng của khối. Công suất lắp đặt điện hạt nhân trên toàn EU dự kiến sẽ tăng từ 98 GWe trong năm nay lên khoảng 109 GWe vào năm 2050.
Ủy ban ước tính rằng hơn 90% điện năng tại EU vào năm 2040 sẽ được sản xuất từ các nguồn carbon thấp, chủ yếu là năng lượng tái tạo, bổ sung thêm năng lượng hạt nhân.
"Điều quan trọng là tất cả các giải pháp năng lượng carbon thấp và không carbon đều cần thiết để khử carbon cho hệ thống năng lượng của EU", Ủy ban cho biết khi EU thừa nhận rằng năng lượng hạt nhân sẽ cần thiết để bổ sung cho năng lượng tái tạo.
"Để thực sự mang lại quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, chúng ta cần tất cả các giải pháp năng lượng carbon thấp và không carbon", Dan Jørgensen, Ủy viên về Năng lượng và Nhà ở cho biết.
"Năng lượng hạt nhân có vai trò trong việc xây dựng một hệ thống năng lượng sạch và bền vững".
Nhiều nước EU đã soạn thảo kế hoạch tăng công suất điện hạt nhân hoặc thậm chí quay trở lại năng lượng hạt nhân sau nhiều thập kỷ không có sản lượng điện hạt nhân, khi họ tìm cách giảm nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch và đạt được mục tiêu giảm phát thải và mục tiêu phát thải ròng bằng 0 với nhiều năng lượng hạt nhân hơn.
Một số quốc gia EU đã bắt đầu cân nhắc quay trở lại năng lượng hạt nhân sau bốn thập kỷ—mới nhất là Đan Mạch và Ý, hai quốc gia đang xem xét các lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) để bổ sung cho nguồn năng lượng tái tạo của họ.
Các lò phản ứng này được cho là đơn giản hơn và rẻ hơn khi xây dựng và lắp đặt. Do kích thước nhỏ hơn nên có thể lắp đặt SMR tại các địa điểm không phù hợp với các lò phản ứng lớn hơn. Chúng cũng được kỳ vọng là có giá cả phải chăng hơn và xây dựng nhanh hơn so với các lò phản ứng thông thường, mặc dù chi phí và mốc thời gian thực tế vẫn chưa được chứng minh đầy đủ. SMR cũng có thể được xây dựng từng bước để đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng.
Nhưng khoản đầu tư cần thiết vào SMR sẽ là ngoài 277 tỷ đô la mà EU ước tính là cần thiết cho các lò phản ứng thông thường quy mô lớn.
Vì vậy, giá thành cho tham vọng điện hạt nhân của châu Âu sẽ cao hơn nhiều. Mặc dù SMR hứa hẹn, nhưng chúng khó có thể được triển khai thương mại trước những năm 2030 và các lò phản ứng thông thường quy mô lớn đang phải đối mặt với sự chậm trễ và chi phí vượt mức.
Châu Âu cũng đang tìm cách hỗ trợ phản ứng tổng hợp hạt nhân—ngược lại với phản ứng phân hạch hạt nhân được sử dụng trong các nhà máy điện hiện tại.
EU cũng đang chuẩn bị cho tương lai với năng lượng tổng hợp hạt nhân, Ủy ban cho biết trong báo cáo đánh giá của mình.
Dự án chủ lực của EU là ITER, có trụ sở tại Pháp, là thí nghiệm tổng hợp lớn nhất thế giới nhằm chứng minh tính khả thi về mặt khoa học và công nghệ của phản ứng tổng hợp. Nỗ lực đa quốc gia này, trong đó có EU, vừa hoàn thành thành phần cuối cùng của hệ thống nam châm điện siêu dẫn xung—lớn nhất và mạnh nhất thế giới—trong một thời điểm quan trọng đối với nghiên cứu tổng hợp.
"Điều rất quan trọng là neo giữ các khoản đầu tư tiếp theo vào ITER và phản ứng tổng hợp nói chung trong một hành động lớn hơn của Châu Âu nhằm mục đích làm chủ phản ứng tổng hợp không chỉ là một chủ đề nghiên cứu mà còn là một công cụ cho sự độc lập năng lượng lâu dài, quá trình khử cacbon cũng như khả năng cạnh tranh trong tương lai gần của công nghiệp Châu Âu", Ủy ban cho biết.
Trong một động thái tiến tới các thí nghiệm tổng hợp hạt nhân, công ty khởi nghiệp Proxima Fusion có trụ sở tại Đức trong tháng này đã công bố huy động được 150 triệu đô la trong vòng tài trợ—là khoản đầu tư tổng hợp tư nhân lớn nhất tại Châu Âu cho đến nay.
Nguồn tin: xangdau.net
