Tác Ä‘á»™ng thế giá»›i

Giá dầu thô trên thị trường thế giá»›i liên tục duy trì mức trên 100 USD/thùng trong hÆ¡n 1 tháng qua do nguồn cung hạn chế bởi chiến sá»± ở Libya, căng thẳng chính trị ở khu vá»±c Trung Đông và Bắc phi nhÆ° Yemen, Baranh, Ai Cập, Syria.

Chiến sá»± tại Libya Ä‘ã khiến sản lượng dầu của quốc gia thành viên OPEC giảm tá»›i 1 triệu thùng/ngày xuống còn 600.000 thùng/ngày trong tháng 3, và đẩy giá dầu tăng 20% so vá»›i mức đầu năm.

Giá khí đốt tá»± nhiên trong khi Ä‘ó được lợi giữa cuá»™c khủng hoảng hạt nhân ở Nhật Bản bởi nhu cầu nguồn năng lượng thay thế trong ngắn và trung hạn nhằm đảm bảo an ninh năng lượng cho đất nÆ°á»›c.

Tính đến hết quý 1/2011, giá dầu Brent tại London tăng 23,9% và chốt ở 117,36 USD/ounce. Giá dầu thô ngọt nhẹ tại New York tăng 16,8% ên 106,72 USD/thùng. Giá dầu hỏa tại Mỹ tăng 21,5% lên 3,090 USD/gallon (1gallon = 3,8 lit), còn giá xăng tăng 26,7% lên 3,108 USD/gallon.

Giá xăng dầu tăng cao chắc chắn kéo theo chi phí sản xuất các hàng hoá khác Ä‘i lên, và trên hết là đẩy lạm phát gia tăng ở nhiều nền kinh tế.

Mohamed El-Erian, Tổng Giám đốc Ä‘iều hành của Công ty quản lý đầu tÆ° Thái Bình DÆ°Æ¡ng (PIMCO), nhận xét: Những diá»…n biến tại Trung Đông sẽ khiến kinh tế toàn cầu bị lạm phát, Ä‘ình đốn do ba yếu tố: Thứ nhất, giá dầu cao hÆ¡n sẽ làm tăng chi phí sản xuất và có thể biến thành má»™t loại thuế đối vá»›i người tiêu dùng. Thứ hai, việc tăng cường tích trữ hàng hóa để phòng ngừa trên toàn thế giá»›i sẽ làm tăng sức ép đối vá»›i hàng hóa nói chung, làm trầm trọng thêm sá»± mất cân bằng cung - cầu và tình trạng bÆ¡m nhiều tiền mặt. Thứ ba, Trung Đông và Bắc Phi sẽ trở thành má»™t thị trường nhỏ hÆ¡n đối vá»›i hàng xuất khẩu của các nÆ°á»›c khác.

Fatih Birol, nhà kinh tế chủ chốt thuá»™c CÆ¡ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cÅ©ng cảnh báo những nguy cÆ¡ từ giá dầu thô cao hÆ¡n nhÆ° làm mất cân bằng thÆ°Æ¡ng mại toàn cầu, làm tăng giá tiêu dùng và tăng sức ép buá»™c các ngân hàng trung Æ°Æ¡ng phải tăng lãi suất.

Mỹ, quốc gia tiêu thụ năng lượng lá»›n nhất thế giá»›i, Ä‘ang tỏ ra lo ngại thá»±c sá»± khi cho rằng giá xăng dầu tăng mạnh có thể làm tổn thuÆ¡ng đến quá trình hồi phục và phát triển của nền kinh tế. Số liệu kinh tế má»›i nhất của Mỹ cho thấy, chi tiêu tiêu dùng tăng nhanh trong tháng Hai, nhÆ°ng thá»±c chất phần lá»›n nguyên nhân là do giá dầu tăng vọt.

Bài học lạm phát cao nhất 17 năm trong tháng 7/2008 do giá xăng dầu đạt ká»· lục Ä‘ã kìm hãm Ä‘à tăng trưởng là má»™t minh chứng Ä‘iển hình về ảnh hưởng của giá dầu vá»›i kinh tế Mỹ. Tổng thống Obama má»›i Ä‘ây đề ra mục tiêu cắt giảm 1/3 lượng dầu nhập khẩu trong vòng 10 năm tá»›i, bởi ông cho rằng cách duy nhất để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và phát triển nền kinh tế là phát triển sản lượng trong nÆ°á»›c đồng thời giảm bá»›t sá»± phụ thuá»™c vào dầu mỏ nhập khẩu.

Giá dầu cao cÅ©ng ảnh hưởng tá»›i tăng trưởng kinh tế châu Âu, gia tăng áp lá»±c lạm phát cho khu vá»±c vốn Ä‘ang chịu nhiều áp lá»±c về nợ công. Ngân hàng trung Æ°Æ¡ng châu Âu dá»± kiến sẽ nâng lãi suất vào tháng 4.

Ở Trung Quốc, giá dầu cùng hàng hoá tăng cao Ä‘ã gây ra lạm phát lên đến trên 5% ở mức cao nhất 25 tháng trong tháng Hai và có thể cao hÆ¡n nữa trong tháng 3 này.

Các chuyên gia kinh tế của Bá»™ phận tình báo kinh tế (EIU) thuá»™c tạp chí Nhà kinh tế của Anh cho rằng, những ảnh hưởng của giá xăng dầu vá»›i nền kinh tế chắc chắn không thể tránh khỏi, nhÆ°ng mức Ä‘á»™ và tiềm năng ra sao phụ thuá»™c phần nhiều vào tình hình địa chính trị. EIU dá»± Ä‘oán, bất ổn tại Trung Đông còn kéo dài ít nhất vài tháng nữa, kết hợp vá»›i nhu cầu xây dá»±ng lại đất nÆ°á»›c sau thảm hoạ 11/3 ở Nhật sẽ giữ cho giá xăng dầu ở mức cao, tuy nhiên nếu môi trường chính trị ổn định thì giá dầu sẽ hạ nhiệt.

Tác Ä‘á»™ng trong nÆ°á»›c

Giá xăng dầu thế giá»›i tăng mạnh Ä‘ã làm chênh lệch giá xăng dầu trong nÆ°á»›c và thế giá»›i.

Qua theo dõi giá xăng dầu thế giá»›i từ sau ngày Ä‘iều chỉnh giá hôm 24/2 đến nay so vá»›i bình quân 30 ngày trÆ°á»›c Ä‘ó, thì giá thế giá»›i Ä‘ã tăng từ 12,63% - 17,29% tuỳ theo chủng loại xăng dầu. Sá»± chênh lệch giá này Ä‘ã gây khó khăn cho các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu. Thêm vào Ä‘ó, quỹ bình ổn giá xăng dầu của chính phủ dùng há»— trợ các doanh nghiệp Ä‘ã gần nhÆ° cạn kiệt khi thá»±c hiện các giải pháp về tài chính khác nhÆ° giảm thuế nhập khẩu xuống 0% hay tăng lượng tiền bình ổn giá cho các doanh nghiệp. Đây là lý do khiến Bá»™ Tài chính quyết định tăng giá xăng dầu lần thứ hai trong năm 2011 vào ngày 29/3 vừa qua.

Bá»™ Tài chính cho rằng, sau khi Ä‘iều chỉnh giá, so vá»›i giá các nÆ°á»›c xung quanh thì giá xăng dầu của nÆ°á»›c ta vẫn thấp hÆ¡n giá các nÆ°á»›c lân cận nhÆ° Lào, Trung Quốc và Campuchia khoảng từ 2.300 đồng/lít - 5.000 đồng/lít.

Nguồn VCBS

Việc tăng giá xăng dầu trÆ°á»›c mắt rõ ràng sẽ tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến nền kinh tế. Đầu tiên nó ảnh hưởng tá»›i cuá»™c sống của người dân, vốn Ä‘ang chịu ảnh hưởng nặng nề từ đợt tăng giá xăng lần trÆ°á»›c (24/2) và mức tăng giá Ä‘iện bình quân 15,3% từ 1/3 (giá tăng tá»›i 65% đối vá»›i Ä‘iện tiêu dùng cho người thu nhập thấp). Thêm nữa, nó sẽ khiến cho chính phủ khó thá»±c hiện nhiệm vụ kiểm soát lạm phát.

Nguồn VCBS

Lần tăng giá xăng và Ä‘iện trÆ°á»›c Ä‘ã khiến chi phí đầu vào của các hàng hóa tăng cao, giá cÆ°á»›c vận tải cÅ©ng tăng tá»›i gần 7% và trên hết là làm cho chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3 lên mức cao nhất của 25 tháng ở 2,17%.

Theo nhận định của Cục trưởng Cục quản lý giá ông Nguyá»…n Tiến Thoả, mức Ä‘iều chỉnh má»›i của giá xăng dầu từ ngày 29/3 sẽ khiến CPI tháng 4 tăng khoảng 0,4%. Còn ông Nguyá»…n Mạnh Hùng, Chủ tịch Hiệp há»™i Vận tải Việt Nam thì cho rằng, sau khi giá xăng dầu tăng, giá cÆ°á»›c vận tải có khả năng sẽ tăng 8 – 10%.

Về dài hạn, giá xăng dầu tăng sẽ có những tác Ä‘á»™ng tích cá»±c vá»›i nền kinh tế nhÆ° giảm gánh nợ trợ giá, Ä‘Æ°a giá xăng dầu trong nÆ°á»›c sát vá»›i giá thế giá»›i hÆ¡n theo quy luật thị trường, và từ Ä‘ó các chủ thể của nền kinh tế sẽ Ä‘iều chỉnh hành vi theo hÆ°á»›ng tiết kiệm và hiệu quả hÆ¡n.