Tin tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ OPEC “không đảm bảo” sẽ cắt sản lượng dầu thô vào cuá»™c họp tháng 11 tá»›i, để cắt Ä‘à giảm giá dầu nhÆ° thông lệ và tuyên bố trÆ°á»›c Ä‘ó, có thể do e ngại Ä‘iều này sẽ ảnh hưởng đến quá trình phục hồi kinh tế thế giá»›i; mà cÅ©ng có thể do giá dầu hiện nay không hẳn phụ thuá»™c vào việc OPEC cắt giảm sản lượng nữa.

Cầu giảm, cung tăng

Giữa tháng 9, giá dầu thô thế giá»›i Ä‘ã xuống dÆ°á»›i 97 Ä‘ô la/thùng, thấp nhất trong vòng 26 tháng, giảm 15% chỉ trong vòng ba tháng qua, theo oilprice.com.

Dá»± báo giá dầu thô Brent (chỉ số giá dầu châu Âu) tháng 10 sẽ xuống đến khoảng 96,21 Ä‘ô la má»™t thùng, thấp nhất từ 2-7-2012, rồi hồi phục nhẹ nhÆ°ng vẫn dÆ°á»›i mức 97 Ä‘ô la. Tuần trÆ°á»›c, giá tháng 10 của WTI (West Texas Intermediate - chỉ số giá dầu Mỹ) chỉ còn 91,5 Ä‘ô la trên sàn giao dịch hàng hóa New York.

Tuần trÆ°á»›c, Reuters trích lời má»™t nguồn tin từ vùng Vịnh cho rằng OPEC nhận định nhu cầu dầu sẽ hồi phục vào cuối năm dù giá dầu có thể sẽ phải dao Ä‘á»™ng 5% dÆ°á»›i mức 100 Ä‘ô la/thùng, và vì thế không cần phải can thiệp vào giá dầu. Việc OPEC không tỏ ra quyết tâm cắt giảm sản lượng (hiện là 30 triệu thùng/ngày) cho thấy dường nhÆ° mức giá dÆ°á»›i 100 Ä‘ô la/thùng không còn là ngưỡng “không chấp nhận được” nhÆ° trÆ°á»›c nữa.

Đáng ngạc nhiên là, giá dầu lại sụt giảm liên tiếp vào thời Ä‘iểm chiến sá»± căng thẳng ở những khu vá»±c liên quan đến dầu mỏ (Iraq, Syria, nhất là Nga và Ukraine...) mà theo lẽ thường sẽ khiến giá dầu leo thang.
Má»™t nguyên nhân kỹ thuật khiến giá dầu giảm là do đồng Ä‘ô la Mỹ Ä‘ã tiếp tục mạnh hÆ¡n so vá»›i đồng yen Nhật, cao nhất trong sáu năm, theo MarketWatch. Đồng Ä‘ô la Mỹ mạnh hÆ¡n sẽ khiến giá hàng hóa tính theo đồng tiền này trở nên đắt hÆ¡n đối vá»›i các nÆ°á»›c dùng đồng tiền khác.

Tuy nhiên, các nhà phân tích của CÆ¡ quan Năng lượng quốc tế (IEA - International Energy Agency) cho rằng sá»± sụt giảm giá dầu liên tiếp các tháng gần Ä‘ây chủ yếu do nhu cầu tiêu thụ giảm, trong khi nguồn cung dầu thế giá»›i Ä‘ang tăng lên.

Cụ thể về phía cầu, kinh tế châu Âu vẫn chÆ°a được hồi phục, và nền kinh tế lá»›n Trung Quốc Ä‘ã hạ nhiệt từ tháng 8, đặc biệt là sản xuất giảm đến mức thấp nhất trong sáu năm qua.

Báo cáo của Trung Quốc cho thấy mức giảm về năng lượng xuất hiện từ năm 2010, kéo theo dá»± Ä‘oán của IEA về nhu cầu đối vá»›i dầu giảm 0,9 triệu thùng/ngày trong năm 2014 và 1,2 triệu thùng/ngày năm 2015. NhÆ° vậy nhu cầu dầu toàn thế giá»›i năm 2014 và 2015 tÆ°Æ¡ng ứng là 92,6 và 93,8 triệu thùng/ngày. Kinh tế Trung Quốc được xem là nhân tố có thể quyết định sá»± tăng trưởng của thế giá»›i và nhu cầu đối vá»›i dầu nói chung, và mức cầu này hiện không theo kịp mức cung.

Về phía cung, Mỹ tiếp tục sản xuất năng lượng vá»›i sản lượng tăng Ä‘áng kể. Năm 2008 Mỹ sản xuất 5 triệu thùng/ngày, theo IEA. Vào tháng 6, Mỹ sản xuất 8,5 triệu thùng/ngày, tăng 500.000 thùng so vá»›i đầu năm, bao gồm sản xuất dầu từ Ä‘á phiến ở Bắc Dakota và Texas. Sản lượng tăng khiến nÆ°á»›c này tăng xuất khẩu, giảm nhập khẩu dầu.

Libya, vá»›i sản lượng dầu tháng 8 trung bình khoảng 538.000 thùng/ngày, gấp Ä‘ôi sản lượng tháng 6, hiện Ä‘ã lên đến 800.000 thùng, và dá»± kiến tăng sản lượng lên 1 triệu thùng/ngày trong tháng 10.

Cùng lúc Ä‘ó, Saudi Aramco và công ty năng lượng đối tác ở Bắc Kinh là Sinopec Ä‘ã bắt đầu thá»­ nghiệm nhà máy lọc dầu má»›i ở Yanbu, bờ Biển Đỏ Ảrập Saudi, có thể sản xuất 400.000 thùng dầu má»™t ngày và sẽ bắt đầu xuất khẩu dầu vào tháng 11 tá»›i.

Cục diện mới

Việc sản lượng tăng trong khi nhu cầu giảm là vấn đề lá»›n vá»›i OPEC, theo báo cáo của tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ này. OPEC Ä‘ã giảm mức nhu cầu năm 2015 Ä‘i 200.000 thùng/ngày và tháng 8, Ả Rập Saudi Ä‘ã cắt giảm sản lượng 400.000 thùng/ngày để chặn Ä‘à tăng nguồn cung.

Giá dầu thấp sẽ ảnh hưởng trá»±c tiếp đến các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ do ngân sách các nÆ°á»›c này thường rất lệ thuá»™c vào nguồn thu này. Ví dụ, Iran cần giá dầu ở mức 136 Ä‘ô la/thùng má»›i có thể trang trải đủ các chi tiêu công. Các nÆ°á»›c nhÆ° Nigeria, Ecuador, Venezuela, Iraq, Ä‘ang đối mặt vá»›i thiếu hụt ngân sách và Ä‘ang mong chờ giá dầu tăng trở lại. Nga cÅ©ng cần dầu ở mức 110-117 Ä‘ô la/thùng để bù đắp chi tiêu, và vá»›i nền kinh tế vốn Ä‘ã yếu, giá dầu thấp nhÆ° hiện nay có thể khiến Nga thâm hụt khoảng 19 tỉ Ä‘ô la vào cuối năm nay.

Ảrập Saudi sẵn sàng cắt giảm sản lượng để giảm nguồn cung nhằm đẩy giá dầu tăng lên, nhÆ°ng có lẽ Ä‘iều này sẽ không mấy hiệu quả nữa. Bởi vì việc dá»± trữ dầu sẽ càng khiến việc sản xuất ở dÆ°á»›i mức công suất, và công suất dÆ° thừa có thể khiến vÆ°Æ¡ng quốc dầu mỏ này phải sản xuất nhiều hÆ¡n để bù lại khi nhu cầu tăng lên hay nguồn cung giảm Ä‘i, khiến thị trường sẽ nguá»™i bá»›t và nhÆ° thế việc cắt giảm sản lượng sẽ không còn hiệu quả nhÆ° mong muốn. Ngoài ra, giảm sản lượng lúc này có thể ảnh hưởng lá»›n đến sá»± phục hồi kinh tế mong manh trên toàn cầu. Do Ä‘ó, có vẻ nhÆ° giá dầu sẽ còn ở mức thấp thời gian lâu.

Trong khi Ä‘ó, EIA còn dá»± báo sản lượng dầu của Mỹ có thể sẽ tăng thêm 1 triệu thùng/ngày trong năm 2015 đến mức 9,5 triệu thùng/ngày. Lúc Ä‘ó, giá WTI có thể được giữ ở mức 94 Ä‘ô la/thùng và giá Brent sẽ ở mức 103 Ä‘ô la/thùng.

Mỹ Ä‘ã trở thành nhà sản xuất năng lượng lá»›n nhất thế giá»›i từ năm 2010 do áp dụng kỹ thuật fracking (kỹ thuật dùng thủy áp bẻ gãy các lá»›p Ä‘á phiến thạch, giải thoát dầu khí giữa các ngăn Ä‘á Ä‘ó rồi trôi lên mặt đất) cho phép sản xuất cả dầu và khí thiên nhiên từ Ä‘á phiến, theo The Wall Street Journal. Điều này Ä‘ã thay đổi cục diện an toàn năng lượng của Mỹ, theo Ä‘ó, thay đổi sá»± lệ thuá»™c của nÆ°á»›c này vào quan hệ vá»›i các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu trÆ°á»›c Ä‘ây.

NhÆ°ng Bắc Kinh sẽ không để Mỹ dá»… dàng trở thành “tay chÆ¡i” lá»›n nhất trên thị trường năng lượng thế giá»›i, theo bình luận của Forbes. Nguồn Ä‘á phiến cÅ©ng rất dồi dào ở Trung Quốc, được EIA Ä‘ánh giá là trữ lượng lá»›n nhất thế giá»›i, vào khoảng 240 tỉ tấn, gấp Ä‘ôi trữ lượng của Mỹ cho dù về kỹ thuật thì ở tầng sâu hÆ¡n và khó khai thác hÆ¡n các mỏ Ä‘á phiến ở Bắc Mỹ, theo Technology Review.

Trung Quốc cÅ©ng Ä‘ã lên kế hoạch phát triển khai thác dầu từ Ä‘á phiến để bảo đảm an toàn năng lượng, mục tiêu đến năm 2020 là dầu từ Ä‘á phiến cung cấp 6% nhu cầu năng lượng nÆ°á»›c này, theo kế hoạch năm năm 2011-2015 của Chính phủ Trung Quốc. Và nếu nền kinh tế này cÅ©ng Ä‘i theo con đường tá»± cung tá»± cấp năng lượng cho sản xuất của mình nhÆ° Mỹ, có vẻ nhÆ° cÆ¡ cấu quyền lá»±c năng lượng có thể quyết định giá dầu thế giá»›i sẽ còn khác Ä‘i rất nhiều.

Nguồn tin: Thesaigontimes