Trong khoảng má»™t tháng, cấp tập bốn lần tăng giá xăng dầu vá»›i biên Ä‘á»™ lá»›n. Về lý, người ta vẫn nói phụ thuá»™c vào giá thế giá»›i, Ä‘iều hành theo cÆ¡ chế thị trường..., chuyện Ä‘ó không tranh luận nhÆ°ng vấn đề ở Ä‘ây là thời Ä‘iểm. TrÆ°á»›c kia còn tính 30 ngày, bây giờ chỉ còn có 10 ngày. 
 

Thị trường Ä‘ang rất “nhạy cảm” nhÆ°ng cÆ¡ quan chức năng Ä‘Æ°a ra những Ä‘iều chỉnh lại hoàn toàn không “nhạy cảm”. Doanh nghiệp (DN) sẽ càng khó khăn hÆ¡n khi sức mua thị trường yếu, hàng tồn kho lá»›n, không ít DN phải bán hàng bằng, thậm chí dÆ°á»›i giá thành để duy trì sản xuất. 

Tăng giá xăng dầu Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên giá thành bị đẩy lên cao và giá bán cÅ©ng phải khác Ä‘i. NhÆ° vậy, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) sẽ tăng khi hàng hóa đồng loạt tăng giá bán. Khi CPI tăng đồng nghÄ©a vá»›i lạm phát tăng, mà lạm phát Ä‘ã tăng rồi thì lãi suất cÅ©ng sẽ bị đẩy cao lên, áp lá»±c vốn DN tăng thêm. Mặt khác, người tiêu dùng Ä‘ang thắt chặt chi tiêu, lại phải chi thêm tiền Ä‘iện, tiền xăng dầu, tiền học hành, y tế..., khiến túi tiền càng rá»—ng thêm. 

Má»™t hệ thống đường ống, phÆ°Æ¡ng tiện vận chuyển, mạng lÆ°á»›i bán lẻ... do Nhà nÆ°á»›c đầu tÆ°. Khi Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã dành cho DN xăng dầu sá»± Æ°u Ä‘ãi hÆ¡n ngành nghề khác thì phải Ä‘áp ứng được các yêu cầu của xã há»™i.

NhÆ°ng từ xÆ°a đến nay, chÆ°a có má»™t DN xăng dầu nào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật để bán hàng rẻ Ä‘i, làm lợi cho Nhà nÆ°á»›c. DN kinh doanh xăng dầu không thấy họ Ä‘ang kinh doanh nhàn hạ nhất, không bị tác Ä‘á»™ng nhiều bởi các chính sách vÄ© mô, hay phụ thuá»™c vào những ngành nghề khác. 

Theo giá xăng dầu thế giá»›i, người ta cho Ä‘ó là cÆ¡ chế thị trường, nhÆ°ng thá»±c tế ở ta không nhÆ° vậy, Ä‘ây má»›i là mon men hÆ¡i hÆ°á»›ng của thị trường. Chúng ta chÆ°a có má»™t thị trường phân phối xăng dầu cạnh tranh. Hiện nay, 11 DN đầu mối không cạnh tranh vá»›i nhau. 11 DN là má»™t, nói chính xác hÆ¡n, trong Ä‘ó có 2, 3 DN là chính, còn lại là ăn theo. Má»™t thị trường nhÆ° vậy mà lại vá»™i vàng cho DN tá»± quyết về giá hiển nhiên sẽ nảy sinh mâu thuẫn.

Vấn đề ở chá»— nên hiểu quản lý nhà nÆ°á»›c ở Ä‘ây là nhÆ° thế nào? Quản lý nhà nÆ°á»›c không có nghÄ©a là DN nhà nÆ°á»›c thì do Nhà nÆ°á»›c kinh doanh. Trong Ä‘iều kiện kinh tế thị trường, Nhà nÆ°á»›c không xuất hiện nhÆ° má»™t thá»±c thể để kinh doanh, nhÆ°ng có chính sách, cÆ¡ chế kiểm soát DN xăng dầu theo Ä‘úng quỹ đạo. 

Trong Ä‘iều kiện hiện nay, cái tốt nhất là tạo ra môi trường cạnh tranh, tình hình sẽ khác nếu 11 DN chào giá khác nhau. NhÆ°ng cách làm ở ta không nhÆ° vậy, bởi quyền lá»±c tập trung vào 3 DN lá»›n. Tất cả sẽ cùng được lợi khi tăng giá bán và má»™t công ty nhỏ đề nghị tăng giá sẽ khó, nhÆ°ng sẽ dá»… dàng hÆ¡n vá»›i công ty lá»›n. NhÆ° vậy, 11 DN cùng được lợi và cái lợi ấy lá»›n hÆ¡n rất nhiều lần so vá»›i cái lợi cạnh tranh sòng phẳng, không tăng giá để bán được nhiều hàng. 

Những gì diá»…n ra đối vá»›i thị trường xăng dầu trong má»™t năm qua rõ ràng cho thấy nhiều bất cập trong quản lý hÆ¡n. Xăng dầu là má»™t trong những yếu tố thể hiện an ninh năng lượng quốc gia, nó có khả năng chi phối lá»›n tá»›i đời sống xã há»™i nên phải tìm những DN đủ tầm để đảm Ä‘Æ°Æ¡ng. 

Lúc này mà 11 DN vẫn nghÄ© đến lợi nhuận nhiều, lãi nhiều là không thể chấp nhận. Trong tình thế này, không có con đường nào khác là DN phải chịu thiệt và Nhà nÆ°á»›c phải chịu bỏ ra nhiều hÆ¡n, cả xã há»™i phải nghÄ© đến chuyện Ä‘ó, tránh để DN mất Ä‘á»™ng lá»±c phát triển. DN nhà nÆ°á»›c mất Ä‘á»™ng lá»±c có thể thay thế bá»™ máy lãnh đạo, nhÆ°ng vá»›i khu vá»±c kinh tế tÆ° nhân, mất Ä‘á»™ng lá»±c là rất nguy hiểm. 

Tránh lãng phí trong phân bổ nguồn lá»±c xã há»™i, có thể 11 DN này sẽ là lá»±c lượng duy nhất để phân phối xăng dầu của đất nÆ°á»›c, nhÆ°ng phải theo hÆ°á»›ng cạnh tranh. CÆ¡ quan quản lý vẫn có thể Ä‘iều chỉnh giá, nhÆ°ng phải giãn thời Ä‘iểm, vá»›i biên Ä‘á»™ vừa phải, giúp DN vượt cÆ¡n bÄ© cá»±c. Đặc biệt, má»—i lần Ä‘iều chỉnh, các cÆ¡ quan quản lý nên nghÄ© đến toàn bá»™ lợi ích của cá»™ng đồng DN, của nền kinh tế, chứ không chỉ là 11 DN xăng dầu.

Nguồn tin: Doanhnhansaigon