Ngày 10/6, liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã có công văn chấp thuận phÆ°Æ¡ng án tăng giá của các doanh nghiệp đầu mối vá»›i mức tăng mạnh nhất trong nhiều tháng qua, 1.000 đồng/lít - Ảnh: Việt Tuấn.

Sau 3 lần không chấp thuận phÆ°Æ¡ng án tăng giá bán lẻ xăng dầu, ngày 10/6, liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã có công văn chấp thuận phÆ°Æ¡ng án tăng giá của các doanh nghiệp đầu mối, vá»›i mức tăng mạnh nhất trong nhiều tháng qua, 1.000 đồng/lít (kg).

Theo nhận định của ông Nguyá»…n Mạnh Hùng, Chủ tịch Hiệp há»™i Vận tải ôtô Việt Nam, mức tăng giá xăng dầu má»›i Ä‘ã đến ngưỡng để các doanh nghiệp vận tải tính đến phÆ°Æ¡ng án tăng giá cÆ°á»›c dịch vụ vận tải. Và giá vận tải tăng là má»™t trong những Ä‘iều kiện quyết định việc tăng giá của nhiều mặt hàng khác.

Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã “lùi hết cỡ”, doanh nghiệp “chịu hết nổi”

Mức tăng giá này vượt quá quy định trong Thông tÆ° 56 ngày 23/3 của Bá»™ Tài chính về việc hÆ°á»›ng dẫn cÆ¡ chế hình thành, sá»­ dụng, quyết toán quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Theo Điều 5 của thông tÆ° này, doanh nghiệp được quyền Ä‘iều chỉnh giá bán sau khi thá»±c hiện chế Ä‘á»™ đăng ký giá theo quy định hiện hành nhÆ°ng mức Ä‘iều chỉnh tối Ä‘a cho từng lần không vượt quá 500 đồng/lít (kg).

Giải thích về việc này, ông Nguyá»…n Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính), nói: “TrÆ°á»›c Ä‘ây, quy định chỉ tăng không quá 500 đồng/lít là áp dụng trong trường hợp Ä‘ã có quỹ bình ổn giá xăng dầu, khi Ä‘ó, quỹ sẽ được lấy ra để bình ổn giá trong phạm vi tăng giảm chỉ 500 đồng/lít cho má»™t lần Ä‘iều chỉnh. NhÆ°ng đến nay, quỹ này vẫn chÆ°a được vận hành. Mặt hàng xăng chÆ°a thu được đồng nào cho quỹ. Riêng dầu, vốn quỹ má»›i được hÆ¡n 80 tá»· đồng, số tiền này không đủ để tung ra bù lá»— và bình ổn giá xăng dầu”.

Bên cạnh Ä‘ó, công văn chấp thuận việc tăng giá xăng dầu ngày 10/6 được ban hành chỉ 6 ngày sau khi có công văn của liên bá»™ đề nghị các doanh nghiệp tiếp tục giữ ổn định giá bán lẻ xăng dầu, và chỉ ngay sau khi Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÅ© Văn Ninh trả lời bên hành lang kỳ họp Quốc há»™i rằng: “Bá»™ Tài chính không cho các doanh nghiệp tăng giá xăng không có nghÄ©a là để doanh nghiệp bị lá»—. Điều hành giá xăng dầu vẫn phải kiên trì Ä‘i theo cÆ¡ chế thị trường. Khi Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã lùi hết cỡ rồi thì má»›i phải Ä‘iều chỉnh tăng”.

Điều này có thể cho thấy, mức lùi của Nhà nÆ°á»›c đến ngày 10/6 là Ä‘ã đến giá»›i hạn tận cùng. Về phía doanh nghiệp, các doanh nghiệp vốn Ä‘ã kêu lá»— từ nhiều tháng qua, vá»›i mức lá»— lên đến 1.000 - 2.000 đồng/lít (kg).

Ông Nguyá»…n Tiến Thỏa khẳng định, vừa qua, Bá»™ Tài chính Ä‘ã nhiều lần từ chối các đề xuất tăng giá, đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp tiết giảm chi phí, theo dõi diá»…n biến thị trường thế giá»›i để có hÆ°á»›ng xá»­ lý thoả Ä‘áng, đồng thời, vá»›i việc áp dụng phÆ°Æ¡ng án giảm thuế, chÆ°a trích quỹ bình ổn giá xăng dầu để há»— trợ giảm lá»— cho doanh nghiệp.

“Tuy nhiên, tình trạng lá»— vẫn tiếp diá»…n, quá sức chịu Ä‘á»±ng của doanh nghiệp. Và lần tăng giá này cÅ©ng chỉ đủ để hoà vốn chứ chÆ°a có lãi”, ông Thỏa khẳng định.

Thế nhÆ°ng, theo ông VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng, Tổng giám đốc Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), việc tăng giá lần này cÅ©ng không đủ để bù lá»— cho doanh nghiệp mà chỉ giảm bá»›t má»™t phần lá»— giá vốn hàng nhập khẩu của doanh nghiệp và vá»›i việc tăng giá lần này Petrolimex vẫn còn lá»— đến hÆ¡n 1.000 đồng/lít (kg).

Theo quy định, trong quá trình vận hành giá bán trong nÆ°á»›c, khi giá thế giá»›i có những biến Ä‘á»™ng, trung bình 20-30 ngày, giá thế giá»›i tăng cao mà doanh nghiệp Ä‘ang lá»— thì sẽ có cân đối và có đề nghị vá»›i cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c để Ä‘iều chỉnh giá bán trong nÆ°á»›c cho phù hợp.

Các doanh nghiệp cho biết rất cố gắng chấp hành theo quy định là má»—i lần tăng không quá 500 đồng/lít xăng, dầu, tuy nhiên, Ä‘ã nhiều lần đề nghị nhÆ°ng cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c không chấp nhận việc Ä‘iều chỉnh giá, nên dẫn đến tình trạng lá»— của doanh nghiệp tích tụ ngày càng lá»›n.

“Rõ ràng việc Ä‘iều chỉnh thêm 1.000 đồng/lít xăng, dầu lần này không phải do lá»—i của doanh nghiệp,” ông DÅ©ng nói.

Người tiêu dùng chóng mặt vá»›i giá cả

NhÆ° vậy, phản hồi của cÆ¡ quan chức năng và doanh nghiệp vẫn gây hoài nghi trong dÆ° luận về việc doanh nghiệp Ä‘ang thá»±c lá»— hay lãi, và con số lá»— lãi là bao nhiêu vẫn là câu hỏi khó giải Ä‘áp.

Bên cạnh Ä‘ó, người tiêu dùng vẫn rất bức xúc vá»›i cách Ä‘iều hành giá nhÆ° hiện nay vì vừa nghe được quyết định chÆ°a tăng giá xăng thì chỉ mấy ngày sau giá lại tăng vọt.

“Đúng là cách Ä‘iều hành của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c tạo cái khó cho doanh nghiệp, làm phức tạp tình hình thị trường thay vì chỉ đạo của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ là vận hành giá bán theo cÆ¡ chế thị trường có sá»± quản lý của nhà nÆ°á»›c. Thị trường thế giá»›i tăng thì giá bán lẻ trong nÆ°á»›c cÅ©ng phải tăng theo, và giảm cÅ©ng vậy. VÆ°á»›ng mắc hiện nay cho thấy cách Ä‘iều hành của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c Ä‘ã tạo ra việc tăng giá xăng dầu Ä‘á»™t biến, gây dÆ° luận không tốt trong xã há»™i”, ông DÅ©ng phàn nàn.

Ở má»™t khía cạnh khác, người tiêu dùng lại phải chuẩn bị tâm lý trÆ°á»›c má»™t đợt tăng giá hàng hóa, dịch vụ có thể xảy ra. Bởi vì, vá»›i mức tăng giá xăng, dầu từ tháng 4 đến nay nhiều doanh nghiệp Ä‘ang đứng trÆ°á»›c những phÆ°Æ¡ng án tăng giá sản phẩm và dịch vụ của mình.

Theo ông Nguyá»…n Mạnh Hùng, giá xăng, dầu chiếm đến 40% chi phí của dịch vụ vận tải. Khi giá xăng tăng 2.500 đồng/lít, nghÄ©a là Ä‘ã tăng hÆ¡n 20% so vá»›i thời Ä‘iểm trÆ°á»›c tháng 4. Giá dầu tăng 1.500 đồng/lít, nghÄ©a là Ä‘ã tăng khoảng 15% so vá»›i thời Ä‘iểm trÆ°á»›c tháng 4.

Do Ä‘ó, mức tăng giá xăng lần này sẽ khiến chi phí cho dịch vụ vận tải bằng xăng tăng khoảng 10% và chi phí cho dịch vụ vận tải bằng dầu tăng khoảng 7%.

“TrÆ°á»›c Ä‘ây, các doanh nghiệp trong hiệp há»™i chúng tôi đều thống nhất, nếu xăng dầu tăng giá ở mức Ä‘á»™ vừa phải, chúng tôi sẽ cố gắng giữ giá. Tuy nhiên, mức giá hiện nay Ä‘ã là ngưỡng để nhiều doanh nghiệp phải tính toán đến phÆ°Æ¡ng án tăng giá dịch vụ vận tải. Còn chuyện khi nào các doanh nghiệp tăng giá sẽ do các doanh nghiệp tá»± quyết”, ông Hùng cho biết.

( VnEconomy )