Vài ngày trÆ°á»›c khi Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ có quyết định giữ nguyên giá xăng dầu (26-2), Tổ Điều hành giá xăng dầu Ä‘ã đề xuất má»™t số phÆ°Æ¡ng án Ä‘iều hành giá xăng dầu lên lãnh đạo Bá»™ Tài chính, trong Ä‘ó tính đến việc giảm thuế nhập khẩu, cho phép doanh nghiệp (DN) sá»­ dụng quỹ bình ổn và cả tăng giá mặt hàng này.

 

Người tiêu dùng thấp thỏm trÆ°á»›c thông tin tăng giá xăng
Ảnh: TẤN THẠNH

Quỹ sắp cạn!

Từ trÆ°á»›c Tết Nguyên Ä‘án, giá xăng dầu trên thị trường thế giá»›i leo thang nhÆ°ng giá bán trong nÆ°á»›c vẫn “neo” ở mức 23.150 đồng/lít (A92). Để bình ổn thị trường trong dịp Tết, cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã nhiều lần sá»­ dụng công cụ há»— trợ nhÆ° tăng trích quỹ bình ổn giá, yêu cầu DN giảm chi phí... để giữ giá xăng.

Theo số liệu của các DN kinh doanh xăng dầu, tính theo giá bình quân 30 ngày (từ ngày 22-1 đến 22-2), giá xăng A92 ở mức trên 128 USD/thùng, xăng A95 trên 130 USD/thùng và DO 0,05S trên 132 USD/thùng. Nếu trừ Ä‘i 1.000 đồng/lít đối vá»›i xăng và 400 đồng/lít vá»›i dầu từ quỹ bình ổn giá, DN vẫn lá»— 800 đồng/lít xăng và 450 đồng/lít dầu. Đây là mức lá»— tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i ngày 20-2, thời Ä‘iểm DN đầu mối báo cáo tình hình vá»›i liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng. Đến nay, giá xăng dầu thế giá»›i chÆ°a có sá»± thay đổi nhiều so vá»›i giá bình quân 30 ngày qua.

Để hòa vốn, giá xăng sẽ phải tăng từ 1.000-1.300 đồng/lít, lên mức 24.150-24.450 đồng/lít (mức cao nhất từ trÆ°á»›c đến nay), tÆ°Æ¡ng ứng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng thêm khoảng 0,12% - 0,16% vào tháng 3. Có quan Ä‘iểm cho rằng nên tăng giá xăng nhÆ° vậy vì CPI tháng 2-2013 tăng 1,32% so vá»›i tháng trÆ°á»›c, thấp nhất so vá»›i cùng kỳ trong 10 năm trở lại Ä‘ây (ngoại trừ tháng 2-2009). Tuy nhiên, nguy cÆ¡ tiềm ẩn lạm phát vẫn còn; hÆ¡n nữa trong bối cảnh sức mua xã há»™i rất thấp, DN Ä‘ang gặp nhiều khó khăn, hàng tồn kho vẫn cao thì việc tăng giá xăng sẽ làm chi phí Ä‘á»™i lên đầu vào khiến sức cạnh tranh vốn Ä‘ã yếu nay lại càng yếu hÆ¡n.

Má»™t giải pháp khác là giảm mức thuế nhập khẩu xăng dầu hiện tại. Nếu Chính phủ giảm thuế nhập khẩu từ 2%-4% thì chỉ cần tăng thêm 300-900 đồng/lít là các DN có thể hòa vốn. NhÆ° thế, CPI tháng 3 cÅ©ng chỉ tăng thêm 0,05% - 0,1%. Tuy nhiên, nhằm cân đối nguồn thu, giảm thâm hụt ngân sách, đặc biệt khi thuế thu nhập cá nhân sẽ thay đổi vào giữa năm làm giảm khoảng 5.000 tỉ đồng tiền thuế thì phÆ°Æ¡ng án giảm thuế nhập khẩu khoảng 2% là hợp lý; giá xăng bán lẻ tăng 600-900 đồng/lít, lên mức 23.750-24.050 đồng/lít.

 

NhÆ° vậy, chỉ số CPI tháng 3 sẽ tăng thêm 0,06% - 0,1%. Mặt khác, từ giữa cuối tháng 1 đến tuần đầu của tháng 2, sau 3 lần xả quỹ bình ổn giá (ngày 15-1, 28-1, 8-2) để kìm giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c thì quỹ này chẳng còn bao nhiêu.

Ưu ái ngành xăng dầu nhiều quá!

Trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế, của DN và người dân, việc quy định lợi nhuận 300 đồng/lít xăng dầu cho thấy Nhà nÆ°á»›c Æ°u ái quá lá»›n cho ngành xăng dầu, tạo ra sá»± bất công vá»›i những ngành kinh doanh khác, trong khi Ä‘ang thua lá»— và tỉ suất lợi nhuận quá thấp. Do vậy, các DN kinh doanh xăng dầu nên giảm bá»›t lợi nhuận định mức. Đây cÅ©ng là má»™t giải pháp cần tính đến.

Rõ ràng sá»± chậm trá»… trong việc chốt lại phÆ°Æ¡ng án khả thi về giá xăng dầu của liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng những ngày qua Ä‘ã gây khó khăn cho các DN và người tiêu dùng. Mặc dù nguồn cung hiện nay vẫn bảo đảm nhÆ°ng do giá bán trong nÆ°á»›c thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở nên chiết khấu cho các đại lý của nhiều đầu mối giảm khiến nguồn hàng về tổng đại lý, đại lý có thể đủ nhÆ°ng nhiều cá»­a hàng do càng bán càng lá»— nên sinh tâm lý không muốn bán.

Vấn đề đặt ra là Nhà nÆ°á»›c sẽ Ä‘iều hành nhÆ° thế nào để hài hòa lợi ích các bên. Cứ má»—i lần giá thế giá»›i biến Ä‘á»™ng theo chiều hÆ°á»›ng tăng, cÆ¡ quan chức năng Ä‘iều hành xăng dầu lại chịu sức ép từ nhiều phía. Trong khi DN Ä‘òi tăng thì người tiêu dùng muốn giữ giá hoặc tăng rất ít, còn Nhà nÆ°á»›c lại cần bảo đảm nguồn thu ngân sách.

Không thể tăng giá xăng dầu vào thời Ä‘iểm này vì sẽ gây tác Ä‘á»™ng tá»›i CPI, kéo theo hệ lụy kép là nhiều hoạt Ä‘á»™ng sản xuất - kinh doanh tiếp tục lâm vào vòng xoáy khó khăn, sức mua của người tiêu dùng chắc chắn sụt giảm, gây thêm những thách thức cho nền kinh tế. Vì thế, giữ giá là hợp lý. Song song Ä‘ó, cÆ¡ quan chức năng cÅ©ng cần có những biện pháp xá»­ lý nghiêm những trường hợp “té nÆ°á»›c theo mÆ°a” sau khi tăng giá xăng dầu, đẩy giá tăng bất hợp lý.