Tuy nhiên, cả Chính phủ, chuyên gia và cá»™ng đồng lại mong chờ vá»›i kỳ vọng lá»›n nhất không còn câu chuyện Ä‘á»™c quyền xăng dầu và cách tăng giá không giống quốc gia nào.

Nhiều phiếu thuận cho dá»± án lọc dầu ngoại

Dá»± án lọc dầu trị giá 27 tá»· USD của nhà đầu tÆ° Thái Lan vào Bình Định hiện nay vẫn Ä‘ang trong giai Ä‘oạn nghiên cứu tiền khả thi và Chính phủ Ä‘ang giao cho các bá»™ ngành, cÆ¡ quan hữu quan xem xét và báo cáo.

Dá»± án lọc hóa dầu do Tập Ä‘oàn Dầu khí Thái Lan (PTT) đề xuất dá»± kiến có công suất 660.000 thùng dầu thô/ngày (khoảng 30 triệu tấn/năm) xây dá»±ng trên diện tích 2.000 ha tại Khu kinh tế NhÆ¡n Há»™i, Bình Định.
NhÆ° vậy, “siêu dá»± án” này sẽ có công suất gấp 5 lần Nhà máy lọc dầu Dung Quất hiện nay.

Thứ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Hồ Thị Kim Thoa cho biết, đối vá»›i PTT dá»± nhận được nhiều ý kiến ủng há»™ từ các bên quan tâm.

Đầu tiên Ä‘ó là Bình Định, địa phÆ°Æ¡ng tiếp nhận nguồn vốn đầu tÆ° này. Phía Bình Định cho rằng, vá»›i việc chủ yếu xuất khẩu nên nhà máy nếu được xây dá»±ng cÅ©ng sẽ không gây ảnh hưởng tá»›i nguồn cung ná»™i địa. Về lâu dài, dá»± án cÅ©ng sẽ không ảnh hưởng đến các dá»± án công nghiệp cận kề.

Trong phiên họp báo Chính phủ má»›i Ä‘ây, người phát ngôn Chính phủ - Bá»™ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ VÅ© Đức Đam cÅ©ng cho biết, Chính phủ sẽ xem xét má»™t cách khách quan, nếu thấy dá»± án Ä‘áp ứng đầy đủ yêu cầu và mang lại lợi ích cho đất nÆ°á»›c thì Chính phủ sẽ Æ°u tiên thúc đẩy.

Còn về phía Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, nhÆ° Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa Ä‘ã thông báo, hiện nay, lÄ©nh vá»±c đầu tÆ° vào lọc hóa dầu Ä‘ang được khuyến khích và thúc đẩy thu hút.

NhÆ° vậy, nếu nhà đầu tÆ° Thái Lan chứng minh được năng lá»±c tài chính và các yêu cầu mà phía cÆ¡ quan chủ quản Ä‘Æ°a ra, cánh cá»­a cho PTT sẽ rất mở rá»™ng. Và theo nhiều chuyên gia, không những vậy, “siêu dá»± án” này sẽ có thể Ä‘óng vai trò là lối ra cho má»™t khu kinh tế ì ạch.

Dù cả Chính phủ, Bá»™ chủ quản cÅ©ng nhÆ° chuyên gia đều tỏ ý ủng há»™ dá»± án này. Tuy nhiên, Petro Vietnam - Ä‘Æ¡n vị Ä‘ang đầu tÆ° Nhà máy lọc dầu Dung Quất và Nhà máy lọc Dầu Nghi SÆ¡n Ä‘ã có văn bản đề nghị Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng không nên đồng ý, nhằm tránh tình trạng mất cân bằng cung cầu.

Trao đổi vá»›i báo chí, ông Nguyá»…n Tiến DÅ©ng, Phó Tổng giám đốc PetroVietnam cho rằng tập Ä‘oàn này không phản đối mà chỉ là không ủng há»™ dá»± án mà thôi.

Lý do được ông DÅ©ng Ä‘Æ°a ra trÆ°á»›c hết là về tài chính.

Theo ông DÅ©ng, để xây dá»±ng nhà máy lọc dầu Nghi SÆ¡n tại tỉnh Thanh Hóa có 10 triệu tấn/ năm mà các nhà đầu tÆ° là Việt Nam, Nhật Bản, Cô - óet là những đối tác vừa có tiềm năng tài chính, lại vừa có tiềm năng dầu thô thế nhÆ°ng dá»± án có tổng vốn 9 tá»· USD thì phải Ä‘i vay 5 tá»· USD, vì thế nếu Tập Ä‘oàn Dấu khí Thái Lan đầu tÆ° 27 tá»· USD thì ít nhất cÅ©ng phải Ä‘i vay 20 tá»·. Do Ä‘ó về tài chính là không khả thi.

Thứ 2, nguồn dầu thô trong nÆ°á»›c không có, muốn nhà máy hoạt Ä‘á»™ng được phải nhập khẩu dầu thô, Ä‘òi hỏi nguồn dầu thô nhập khẩu phải chắc chắn, lâu dài; thứ 3 các chính sách đối vá»›i nhà máy lọc dầu, Chính phủ phải đảm bảo rất nhiều chính sách thì các dá»± án lọc dầu má»›i hiệu quả. Vì thế, Petro cảm thấy dá»± án này không khả thi.

Ông DÅ©ng cÅ©ng khẳng định Petro Vietnam phản đối dá»± án không phải vì sợ mất thị phần, sợ phải cạnh tranh vá»›i nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài.

‘Tại sao mình cứ nói đến sá»± dÆ° thừa nguồn cung trong lÄ©nh vá»±c xi măng, sắt thép, mà lọc dầu lại không nói để đến lúc xảy ra rồi má»›i nói. Thì Petro phát biểu ý kiến dá»±a trên tinh thần Ä‘ó thôi’, ông DÅ©ng nói.

Tuy nhiên, phần lá»›n ý kiến ủng há»™ dá»± án này đều cho rằng việc nhà máy chủ yếu xuất khẩu nên sẽ không ảnh hưởng đến nguồn cung ná»™i địa. HÆ¡n nữa, về phía Bình Định, Trưởng ban Quản lý Khu Kinh tế NhÆ¡n Há»™i, ông Man Ngọc Lý cÅ©ng khẳng định, về lâu dài, dá»± án lọc hóa dầu sẽ không ảnh hưởng gì đến các dá»± án công nghiệp cận kề.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong mấu chốt của vấn đề là phải đặt lợi ích quốc gia lên đầu. Nếu tính toán mà thấy năng lá»±c tài chính cÅ©ng nhÆ° kỹ thuật của PTT đảm bảo, nên đồng ý để họ đầu tÆ°.

Đồng tình quan Ä‘iểm này, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, vấn đề là PTT có năng lá»±c thá»±c sá»± và mang lại lợi ích cho đất nÆ°á»›c hay không.

Bá»™ Tài chính cÅ©ng Ä‘ã có văn bản góp ý về chủ trÆ°Æ¡ng xây dá»±ng. Theo Ä‘ó, Bá»™ này cho rằng PTT đề xuất sẽ phải Ä‘i vay 50-60% tổng vốn đầu tÆ° (tức từ 14-17 tá»· USD), Ä‘òi hỏi phải có nhiều tổ chức tài chính đồng tài trợ.

Dá»± án này khiến người ta nhá»› lại sá»± xuất hiện của mạng di Ä‘á»™ng Viettel ngày trÆ°á»›c. Khi nhà mạng này hòa vào sóng Ä‘iện thoại quốc gia, người tiêu dùng Ä‘ã có thêm lá»±a chọn và không còn phải chịu cảnh tá»± tung tá»± tác của VNPT.

Trở lại câu chuyện xăng dầu, nếu dá»± án 27 tỉ Ä‘ô được xúc tiến, má»™t lần nữa người tiêu dùng lại có quyền lá»±a chọn nhà cung cấp thay vì trÆ°á»›c Ä‘ây chỉ duy nhất có Petro Vietnam và chịu cảnh giá luôn trong tình trạng tăng.

CÅ©ng phải thấy rằng, không hiểu vì sao từ trÆ°á»›c tá»›i nay chÆ°a bao giờ người ta nghe thấy Petro Vietnam nói rằng có lãi. Điệp khúc mà tập Ä‘oàn này luôn Ä‘Æ°a ra là: tăng giá để bù lá»—.

Chính vì nhÆ° vậy dù lý giải của Petro Vietnam thế nào nhÆ°ng người dân vẫn mong lắm dá»± án lọc dầu má»›i được thá»±c hiện và quên Ä‘i câu chuyện Ä‘á»™c quyền giá xăng.

 

Nguồn tin: (ĐVO)