Trong những tháng gần đây, một số tập đoàn dầu mỏ lớn đã nhấn mạnh sự cần thiết phải đầu tư nhiều hơn vào dầu khí. Nhiều công ty nhiên liệu hóa thạch đã tăng sản lượng dầu và khí đốt sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga và các biện pháp trừng phạt sau đó đối với ngành năng lượng của Nga, nhằm hỗ trợ các nỗ lực an ninh năng lượng của chính phủ và lấp vào khoảng trống cho đến khi có đủ các giải pháp thay thế xanh để đáp ứng nhu cầu năng lượng toàn cầu đang gia tăng. Tuy nhiên, khi các chính phủ trên toàn thế giới theo đuổi quá trình chuyển đổi xanh, các nhà khoa học và nhà bảo vệ môi trường đang nhấn mạnh sự cần thiết phải cắt giảm nguồn tài trợ cho nhiên liệu hóa thạch để đảm bảo đáp ứng các mục tiêu về khí hậu, chẳng hạn như các mục tiêu của Thỏa thuận Paris.
Vào tháng 3, tại hội nghị năng lượng CERAWeek của S&P Global ở Houston, Giám đốc điều hành của công ty dầu mỏ nhà nước Aramco của Ả Rập Saudi, Amin Nasser, đã nhấn mạnh sự phụ thuộc toàn cầu đang diễn ra vào nhiên liệu hóa thạch. Ông Nasser đề xuất rằng thay vì bơm tiền vào năng lượng xanh, các chính phủ nên hỗ trợ mở rộng hoạt động sử dụng nhiên liệu hóa thạch trên toàn thế giới, để đảm bảo an ninh năng lượng trước nhu cầu năng lượng toàn cầu ngày càng tăng. Ý kiến này đã được đồng tình bởi một số người tham dự hội nghị khác đại diện cho nhiều công ty dầu khí.
Ông Nasser đã thu hút sự chú ý của các nhà hoạt động khí hậu vào năm ngoái khi công khai không đồng ý với dự đoán của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) rằng nhu cầu dầu, khí đốt và than sẽ đạt đỉnh vào năm 2030. Ông cáo buộc IEA quá tập trung vào Mỹ và châu Âu mà bỏ qua nhu cầu ngày càng tăng ở những nơi khác trên thế giới. Ông và một số đại diện dầu khí khác tin rằng chúng ta phải tiếp tục tài trợ cho các hoạt động dầu khí cho đến khi có nguồn năng lượng thay thế ổn định và đủ lớn để đáp ứng nhu cầu năng lượng toàn cầu.
Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học và nhà bảo vệ môi trường tin rằng cách duy nhất để đạt được quá trình chuyển đổi xanh trên diện rộng là cắt giảm kinh phí cho các hoạt động sử dụng nhiên liệu hóa thạch để chuyển sang sử dụng các giải pháp thay thế tái tạo. Có một số lý do cho quan điểm này. Thứ nhất, số tiền chi cho hoạt động thăm dò dầu khí và các hoạt động liên quan có thể được chi tốt hơn cho việc nghiên cứu và phát triển các nguồn năng lượng thay thế. Thứ hai, tài trợ cho các hoạt động sử dụng nhiên liệu hóa thạch mới sẽ dẫn đến việc tạo ra mức phát thải khí nhà kính cao hơn trong nhiều thập kỷ nữa. Thứ ba, chừng nào nhiên liệu hóa thạch còn được sử dụng làm tấm chăn an toàn thì các chính phủ và người tiêu dùng trên toàn cầu khó có thể thực hiện quá trình chuyển đổi xanh một cách nghiêm túc, vì chưa cần chuyển đổi gấp ngoài mối đe dọa của biến đổi khí hậu.
Vào năm 2021, IEA tuyên bố sự cần thiết phải có “sự chuyển đổi chưa từng có về cách sản xuất, vận chuyển và sử dụng năng lượng trên toàn cầu” để đạt được các mục tiêu khí hậu quốc tế. Lộ trình năm 2021 của Cơ quan này cho thấy các cam kết tại thời điểm đó “không đạt được những gì cần thiết để đạt được mức phát thải ròng bằng không trên toàn cầu vào năm 2050”. Nó cũng nhấn mạnh một số cột mốc quan trọng cần đạt được để hỗ trợ các cam kết về khí hậu, chẳng hạn như chấm dứt việc bán nồi hơi sử dụng nhiên liệu hóa thạch mới vào năm 2025 và cấm bán ô tô động cơ đốt trong mới vào năm 2035. Nhìn chung, IEA nhấn mạnh rằng “không nên đầu tư vào các dự án cung cấp nhiên liệu hóa thạch mới và không có thêm quyết định đầu tư cuối cùng nào cho các nhà máy than mới không suy giảm.”
Bất chấp những nỗ lực liên tục của IEA nhằm thu hút sự chú ý đến tình trạng tồi tệ của ngành năng lượng và nhu cầu sắp chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch để chuyển sang sử dụng các lựa chọn thay thế xanh, các chính phủ và công ty tư nhân vẫn tiếp tục tài trợ cho các dự án dầu, khí đốt và than đá. Một số đang làm điều này vì họ coi nhiên liệu hóa thạch là cần thiết cho an ninh năng lượng và những người khác đang làm điều đó vì doanh thu cao mà dầu khí mang lại.
Một lời chỉ trích ít được khám phá hơn về nguồn tài trợ dầu khí là tuổi thọ của nó. Một số nhà đầu tư tin rằng mặc dù nhiên liệu hóa thạch mang lại lợi tức đầu tư tốt trong những năm gần đây - đặc biệt là sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga - nhưng chúng không mang lại khoản đầu tư dài hạn hợp lý. Tom Steyer, người sáng lập và đồng chủ tịch điều hành của Galvanize Climate Solutions, một công ty đầu tư tập trung vào quá trình chuyển đổi năng lượng, viết: “Nếu có một bài học mà tôi đã học được trong nhiều thập kỷ với tư cách là một nhà đầu tư, thì đó là mọi thứ đã thay đổi. Khi xem xét kỹ hơn, lập luận đơn giản nhất phản đối việc tài trợ cho các dự án dầu, khí đốt và than đá mới không phải là vì chúng vô đạo đức. Đó là vì chúng không ổn.”
Steyer tin rằng việc đầu tư vào các dự án dầu khí mới là rủi ro vì chúng sẽ không đi vào hoạt động trong vài năm; phần lớn dầu khí ở các khu vực giàu dầu mỏ truyền thống đã cạn kiệt và việc tiếp cận các nguồn cung còn lại thông qua các công nghệ như fracking sẽ đắt đỏ hơn; ngành dầu khí phụ thuộc nhiều vào trợ cấp của chính phủ, khoản trợ cấp này có thể sẽ giảm đi khi các quốc gia trên toàn thế giới trải qua quá trình chuyển đổi xanh; và nguồn tài trợ khổng lồ cho năng lượng xanh trong những năm gần đây đã dẫn đến một số đột phá lớn về công nghệ và sự mở rộng nhanh chóng công suất năng lượng tái tạo. Điều này cho thấy rằng đầu tư vào các dự án nhiên liệu hóa thạch mới có thể là một động thái tồi, không chỉ đối với những nỗ lực chống biến đổi khí hậu mà còn về mặt lợi nhuận.
Nguồn tin: xangdau.net
