Vào tháng 4, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp, trong đó có nội dung công nhận than là một khoáng sản quan trọng và mở cửa đất liên bang cho hoạt động khai thác than. Trump đã chỉ thị cho Bộ trưởng Năng lượng xem xét tiềm năng mở rộng cơ sở hạ tầng dựa trên than để đáp ứng nhu cầu điện của các trung tâm dữ liệu AI và các hoạt động điện toán hiệu suất cao khác. Sau đó, vào tháng 5, Trump đã ra lệnh cho nhà máy điện than khổng lồ JH Campbell ở rìa Hồ Michigan tiếp tục hoạt động trong ba tháng, trước khi gia hạn thời hạn đến tháng 11, vài ngày trước khi nhà máy này dự kiến đóng cửa sau khi bắt đầu hoạt động vào năm 1962.
Vào tháng 6, Bộ Năng lượng đã ra chỉ thị cho nhà máy điện Eddystone gần Philadelphia tiếp tục hoạt động, với lý do là tình trạng khẩn cấp về năng lượng do Trump ban bố. Nhà máy điện dầu khí 50 năm tuổi này dự kiến sẽ phải đóng cửa vì lý do kinh tế. Cho đến nay, chính quyền Trump đã cấp "giấy phép ô nhiễm" cho 71 nhà máy ô nhiễm cao, bao gồm các nhà máy điện than và hàng chục cơ sở luyện đồng. Than đá, cho đến nay, là nhiên liệu hóa thạch bẩn nhất, với các nhà máy khí đốt tự nhiên tạo ra lượng khí thải ít hơn 50-60% so với các nhà máy điện than với cùng một lượng điện được tạo ra. Các chuyên gia đã gọi đây là "sự tiếp quản chính trị của Trump đối với lưới điện" và cảnh báo rằng nó sẽ dẫn đến hóa đơn tiền điện cao hơn, ô nhiễm nhiều hơn và khủng hoảng khí hậu ngày càng trầm trọng hơn.
Sắc lệnh của Trump yêu cầu các nhà máy điện nhiên liệu hóa thạch cũ vẫn hoạt động dường như mang tính chính trị hơn là chiến lược, khi nhà điều hành lưới điện MISO của Michigan nhấn mạnh rằng họ có "đủ nguồn lực để đáp ứng nhu cầu cao điểm trong mùa hè này" mà không cần sự đóng góp của JH Campbell. Và giờ đây, các chuyên gia đang cảnh báo rằng chính người nộp thuế Mỹ sẽ phải trả giá nếu Trump tiếp tục hỗ trợ các nhà máy nhiên liệu hóa thạch lâu năm. Consumers Energy ban đầu ước tính rằng chỉ riêng việc đóng cửa nhà máy JH Campbell sẽ tiết kiệm được 600 triệu đô la vào năm 2040 khi công ty chuyển sang các nguồn năng lượng sạch hơn, rẻ hơn.
Theo Grid Strategies, người dân Mỹ sẽ phải trả thêm hơn 3,1 tỷ đô la tiền điện mỗi năm nếu Trump ra sắc lệnh cho các nhà máy nhiên liệu hóa thạch sắp đóng cửa được tiếp tục hoạt động đến năm 2028. Đáng lo ngại hơn nữa, công ty tư vấn ngành điện này đã dự đoán rằng hành động của Trump có thể tạo ra một "động cơ sai lệch", theo đó các chủ nhà máy sẽ tuyên bố họ có kế hoạch đóng cửa, từ đó thúc đẩy chính phủ Liên bang can thiệp để duy trì hoạt động của các nhà máy này. Grid Strategies ước tính rằng hóa đơn tiền điện có thể tăng tới 6 tỷ đô la nếu toàn bộ hệ thống nhà máy nhiên liệu hóa thạch cũ kỹ của đất nước vẫn được duy trì hoạt động trong suốt nhiệm kỳ của Trump, trong đó California, Texas và Colorado có thể sẽ chứng kiến mức tăng cao nhất.
Nhưng báo cáo của Grid Strategies không phải là báo cáo duy nhất chỉ trích các nhà máy hoạt động bằng nhiên liệu hóa thạch. Một báo cáo năm 2023 của tổ chức tư vấn phi đảng phái Energy Innovation cho thấy 99% các nhà máy điện than hiện có tại Mỹ có chi phí vận hành cao hơn so với các nguồn năng lượng gió, mặt trời và lưu trữ năng lượng mới được khai thác trong nước. So sánh chi phí này không chỉ bao gồm chi phí sản xuất mà còn bao gồm cả chi phí "trọn gói" cho việc xây dựng và vận hành các hệ thống năng lượng tái tạo và pin mới so với việc tiếp tục vận hành các nhà máy điện than cũ, kém hiệu quả hơn.
Chi phí giảm là một lý do quan trọng khiến sản xuất điện tái tạo hiện nay cạnh tranh với nhiên liệu hóa thạch. Tháng trước, có báo cáo lưu trữ pin quy mô tiện ích của Hoa Kỳ đã tăng hơn 15 lần kể từ năm 2020, phần lớn nhờ vào sự sụt giảm mạnh về giá pin. Giá pin lithium-ion hiện dao động từ 85-100 đô la Mỹ/kilowatt giờ (kWh), giảm so với mức hơn 1.000 đô la Mỹ/kWh 15 năm trước.
Theo công ty tư vấn tài chính và quản lý tài sản Lazard, chi phí điện năng bình quân (LCOE) của các trang trại điện mặt trời quy mô tiện ích kết hợp với pin hiện dao động từ 50-131 đô la Mỹ/megawatt giờ (MWh), giúp cặp đôi này cạnh tranh với các nhà máy điện khí đốt tự nhiên mới (LCOE từ 47 đến 170 đô la Mỹ/MWh) và thậm chí cả các nhà máy nhiệt điện than mới với LCOE là 114 đô la Mỹ/MWh. Theo báo cáo LCOE+ năm 2025 của Lazard, các nhà máy điện năng lượng tái tạo mới xây dựng là hình thức phát điện cạnh tranh nhất trên cơ sở không được trợ cấp (tức là không có trợ cấp thuế). Điều này rất quan trọng trong thời đại nhu cầu điện tăng trưởng chưa từng có hiện nay, phần lớn là do sự bùng nổ của AI và sản xuất năng lượng sạch. Năng lượng tái tạo cũng nổi bật là nguồn năng lượng có tốc độ triển khai nhanh nhất, với sự kết hợp giữa năng lượng mặt trời và pin thường có thời gian triển khai ngắn hơn nhiều so với việc xây dựng các nhà máy điện khí đốt tự nhiên mới.
Tuy nhiên, các chuyên gia dự đoán rằng hành động của Trump có thể sẽ ngăn được sự suy giảm đang diễn ra của ngành than, nhưng không thể ngăn chặn nó. "Chính quyền có thể làm chậm xu hướng đóng cửa mặc dù họ khó có thể ngăn chặn được", Timothy Fox, một nhà phân tích năng lượng tại ClearView, nói với tờ Guardian. Ngành công nghiệp than nhìn chung được cho là đang trong giai đoạn suy thoái dài hạn, mặc dù chậm, trên toàn cầu, do các yếu tố như chi phí năng lượng tái tạo giảm, các quy định về biến đổi khí hậu và sự suy giảm niềm tin của nhà đầu tư.
Nguồn tin: xangdau.net
