Khi các đại biểu từ 184 quốc gia bắt đầu đàm phán tại Geneva về một hiệp ước toàn cầu nhằm hạn chế rác thải nhựa và ô nhiễm, các cuộc đàm phán bắt đầu vào năm 2022 vẫn chưa thể đi đến một thỏa thuận.
Geneva là nơi tổ chức phần thứ hai của kỳ họp thứ năm của Ủy ban Đàm phán Liên chính phủ nhằm xây dựng một văn kiện ràng buộc pháp lý quốc tế về ô nhiễm nhựa, sau khi phần đầu tiên không đạt được thỏa thuận tại Hàn Quốc vào cuối năm ngoái.
Năm nay, khả năng đạt được một hiệp ước toàn cầu toàn diện cũng không cao. Các quốc gia dầu mỏ lớn, các nhóm vận động hành lang dầu mỏ và hóa dầu đang tìm cách làm suy yếu văn bản cuối cùng và giới hạn trong việc tái chế nhựa, thay vì hạn chế sản xuất nhựa.
Hóa dầu, được tạo thành từ nhiên liệu hóa thạch, là thành phần chính cấu thành nên nhựa sản xuất. Và các quốc gia sản xuất dầu lớn nhất đang đặt cược vào việc tăng sản lượng hóa dầu, điều này sẽ thúc đẩy tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu trong những năm tới, trong khi nhu cầu nhiên liệu vận tải đường bộ dự kiến sẽ chững lại.
Trên thực tế, Trung Quốc, quốc gia nhập khẩu dầu thô hàng đầu thế giới, đã chứng kiến nhu cầu dầu mỏ tăng trưởng chậm lại do doanh số bán xe điện (EV) tăng vọt và mức tiêu thụ xăng và dầu diesel giảm.
Đó là lý do tại sao các quốc gia dầu mỏ lớn nhất đang mở rộng các dự án hóa dầu trên các thị trường có nhu cầu để nắm bắt thị phần của thị trường hóa dầu đang tăng trưởng.
Những quốc gia dầu mỏ này không muốn giới hạn sản xuất nhựa.
Phiên họp tại Geneva dự kiến sẽ thảo luận về các mục tiêu giảm sản xuất nhựa dùng một lần và hướng dẫn chung về thiết kế các sản phẩm nhựa.
Tuy nhiên, các quốc gia sản xuất dầu mỏ lớn, bao gồm Ả Rập Xê Út và Nga, có thể sẽ phản đối các điều khoản bao gồm giới hạn sản xuất và sẽ thúc đẩy các biện pháp tự nguyện, theo các đại biểu nói với Reuters.
Chính quyền Trump cũng không mặn mà với việc giới hạn sản lượng. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ sẽ cử một phái đoàn đến ủng hộ một hiệp ước không áp đặt các hạn chế đối với các nhà sản xuất mà có thể ảnh hưởng đến các công ty Hoa Kỳ, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết với Reuters.
Mặc dù Hoa Kỳ và các quốc gia dầu mỏ sẽ không tán thành việc hạn chế sản xuất nhựa, nhưng EU và các quốc đảo nhỏ bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi ô nhiễm nhựa sẽ dẫn đầu các nỗ lực nhằm hạn chế sản lượng nhựa và giải quyết vấn đề khởi đầu của chuỗi cung ứng cuối cùng dẫn đến ô nhiễm nhựa.
Những bất đồng cơ bản này có thể một lần nữa dẫn đến thất bại trong các cuộc đàm phán, và thế giới sẽ không có một văn kiện quốc tế, ràng buộc về mặt pháp lý về ô nhiễm nhựa trong một thời gian dài.
Nhiều nhà phân tích dự đoán một hiệp ước sẽ bị suy yếu, không có các mục tiêu ràng buộc và nhiều tính từ "tự nguyện" trong văn bản.
Liên Hợp Quốc đã bày tỏ hy vọng rằng các cuộc đàm phán tại Geneva có thể dẫn đến một hiệp ước.
"Trong những ngày tới, chúng ta có cơ hội tạo ra sự khác biệt thực sự — bằng cách đàm phán một Hiệp ước về Nhựa hiệu quả và xác định các giải pháp và biện pháp toàn diện nhằm giải quyết toàn bộ vòng đời của nhựa", Katrin Schneeberger, Giám đốc Văn phòng Môi trường Liên bang Thụy Sĩ, cho biết.
Trung tâm Luật Môi trường Quốc tế (CIEL), một tổ chức phi lợi nhuận cung cấp tư vấn pháp lý cho một số quốc gia tham dự các cuộc đàm phán tại Geneva, cho biết ngành công nghiệp hóa dầu đang chuẩn bị đầu tư hàng tỷ đô la Mỹ để tăng sản lượng nhựa lên 40% trong vài thập kỷ tới.
“Nếu họ thành công, nhựa sẽ nhiều hơn cá trong đại dương của chúng ta vào năm 2050”, CIEL lưu ý.
Sản lượng nhựa dự kiến sẽ tăng gấp ba lần vào năm 2050, và “Nếu không được kiểm soát, nhựa có thể đốt cháy một phần ba ngân sách carbon còn lại của Trái Đất, làm chệch hướng các nỗ lực hạn chế sự nóng lên toàn cầu”, các luật sư và chuyên gia chiến dịch của CIEL cho biết.
Tổ chức phi lợi nhuận này kêu gọi hạn chế sản xuất nhựa, nhưng đã cảnh báo vào tháng trước rằng phần thứ hai của các cuộc đàm phán “cuối cùng” có thể không phải là phần cuối cùng.
“Bản dự thảo hiện tại dài 22 trang với hơn 370 dấu ngoặc đơn, chỉ ra những lĩnh vực chưa có thỏa thuận”, CIEL cho biết.
Hai tuần tới sẽ cho thấy liệu khoảng cách giữa những người ủng hộ hạn chế sản lượng và các quốc gia dầu mỏ có thể được thu hẹp hay không.
Nguồn tin: xangdau.net
