Như hầu hết mọi người đều biết, đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ đang gặp khó khăn. Hôm thứ Hai, giá trị của nó giảm xuống còn hơn 7 lira so với đồng đô la trước khi bật tăng nhẹ trở lại. Nếu vấn đề tiền tệ của Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục, thì có thể có những tác động sâu rộng đối với thị trường dầu mỏ - đặc biệt là khi các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với ngành dầu mỏ Iran có hiệu lực vào tháng 11.
Thổ Nhĩ Kỳ là nước nhập khẩu chính dầu và khí đốt của Iran. Trên thực tế, chỉ có hơn 50% lượng dầu thô và condensate nhập khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ trong quý đầu tiên của năm 2018 được nhập khẩu từ Iran. Thổ Nhĩ Kỳ cũng có hợp đồng khí đốt tự nhiên với Iran đến năm 2026. Iran cung cấp cho Thổ Nhĩ Kỳ khoảng 9,5 tỷ mét khối khí tự nhiên mà Thổ Nhĩ Kỳ phụ thuộc vào để sản xuất điện.
Khi giá trị của đồng lira giảm xuống, Thổ Nhĩ Kỳ trở nên khó khăn hơn khi thu mua tài nguyên trên toàn cầu - bao gồm dầu và khí đốt. Thổ Nhĩ Kỳ không sản xuất được nhiều dầu và khí đốt nhưng là một nhà tiêu thụ lớn của các nguồn tài nguyên này. Giá trị suy giảm của lira có nghĩa là Thổ Nhĩ Kỳ đang tuyệt vọng để mua dầu và khí đốt giá rẻ mà không cần phải trao đổi tiền tệ của mình với tỷ giá thấp hơn. Trong khi đó, Iran đang tuyệt vọng bán dầu và khí đốt của mình cho bất kỳ loại tiền tệ nào mà nước này có thể sử dụng.
Mặc dù các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với ngành dầu khí của Iran có hiệu lực vào tháng 11, Iran đã và đang mất khách hàng. Iran đang trong tình trạng khó khăn - chính phủ của nước này cần tiền mặt mà xuất khẩu dầu mang lại, nhưng lệnh trừng phạt ngăn cản khách hàng làm ăn kinh doanh với Iran bằng đô la Mỹ, tiền tệ chính cho giao dịch dầu khí. Các đồng tiền khác như đồng euro cũng sẽ bị đóng lại với Iran, bởi vì các ngân hàng châu Âu sẽ không muốn mạo hiểm trước các lệnh trừng phạt đơn phương từ Mỹ để làm ăn với các ngân hàng Iran. Iran có thể chấp nhận các ngoại tệ khác, chẳng hạn như đồng nhân dân tệ Trung Quốc, cho dầu của nước này, nhưng nhân dân tệ sẽ không giúp chính phủ Iran thanh toán hóa đơn của mình ngoại trừ các nhà thầu Trung Quốc.
Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia hàng xóm về mặt địa lý của Iran. Hai nước chia sẻ đường biên giới về phía tây bắc của Iran và đông nam của Thổ Nhĩ Kỳ. Khu vực này phần lớn là nơi sinh sống của người Kurd, có dân cư đặc trưng về chủng tộc trải dài trên nhiều quốc gia trong khu vực bao gồm Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Syria và Iraq. Giá trị giảm mạnh của lira khiến dầu và khí đốt Iran hấp dẫn hơn đối với Thổ Nhĩ Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ là một khách hàng hấp dẫn đối với Iran.
Iran có thể chấp nhận đồng lira cho dầu mỏ và khí đốt của mình và đưa loại tiền tệ đó vào sử dụng, đặc biệt là ở khu vực biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Iran. Nó không phải là không phổ biến cho các cộng đồng vùng biên giới sử dụng nhiều loại tiền tệ. Ví dụ, tiền Canada thường kết hợp với đồng tiền Mỹ ở các vùng phía bắc New England. Có một số quốc gia Trung Mỹ và Caribê, nơi đô la Mỹ đôi khi được chấp nhận.
Hơn nữa, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã tích cực thể hiện sự độc lập của mình khỏi ảnh hưởng của Mỹ gần đây, bắt giam một mục sư người Mỹ và thực hiện các lập trường địa chính trị khiến Washington giận dữ. Mỹ đã phản ứng với các biện pháp trừng phạt, và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã đáp trả lời bằng cách kêu gọi công dân Thổ Nhĩ Kỳ tẩy chay các sản phẩm của Mỹ như điện thoại iPhone. Nó sẽ không phải là một bước không hợp lý cho các nhà máy lọc dầu và phương tiện dịch vụ Thổ Nhĩ Kỳ để chủ động thách thức các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Iran bằng cách tăng cường mua dầu và khí đốt của Iran.
Khi các nhà quan sát thị trường dự đoán lượng dầu sắp sửa rời bỏ thị trường do lệnh trừng phạt lên Iran và điều này có thể khiến giá dầu tăng bao nhiêu, Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia quan trọng cần theo dõi. Thay vì cắt giảm nhập khẩu từ Iran, Thổ Nhĩ Kỳ thậm chí có thể tăng nhập khẩu từ người hàng xóm của họ và thanh toán bằng đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này có nghĩa là sẽ có ít dầu của Iran hơn dự kiến sẽ rời khỏi thị trường vào tháng 11 và trong những tháng sau đó.
Nguồn: xangdau.net
