Theo 4 nhà ngoại giao dấu tên tham gia tiến trình quan sát hạt nhân tiết lá»™ cấm váºn lên xuất khẩu dầu cá»§a Iran sẽ có thể được bãi bá» trong vòng 3 tháng đầu năm 2016.
Theo các Ä‘iá»u khoản trong hiệp ước kí kết ngày 14/07 giữa các cưá»ng quốc và Iran, cấm váºn quốc tế lên quốc gia Vùng Vịnh này sẽ được tháo gỡ đổi lại là sá»± hạn chế các hoạt động hạt nhân. CÆ¡ quan Năng lượng Nguyên tá» IAEA sẽ tiến hành Ä‘ánh giá thá»i Ä‘iểm Iran hoàn tất các nghÄ©a vụ cá»§a hiệp ước, mở đưá»ng cho việc tháo gỡ cấm váºn.
Theo 3 nhà ngoại giao thì tiến trình giám sát cần thiết để việc bãi bá» cấm váºn diá»…n ra sẽ có thể đến xuất hiện vào tháng Má»™t hoặc tháng Hai năm sau. Nhà ngoại gia còn lại cho rằng lệnh cấm có thể kéo dài đến cuối tháng Ba
Iran, có nguồn dá»± trữ dầu má» lá»›n thứ tư trên thế giá»›i, Ä‘ang sẵn sàng để tăng cưá»ng nguồn cung khai thác má»™t khi các cấm váºn được dỡ bá», và các doanh nghiệp và chính trị gia châu Âu cÅ©ng Ä‘ang liên tục viếng thăm Iran để đặt ná»n móng cho các hoạt động đầu tư và thương mại.
Cả 4 đặc phái viên dấu tên này Ä‘á»u bác bá» những hoài nghi vá» hiệp ước này cho rằng nó không cung cấp đủ quyá»n hạn cho các thanh sát viên IAEA truy nháºp vào các cÆ¡ sở bị nghi ngá» cá»§a Iran. CÆ¡ quan này Ä‘ã bắt đầu nháºn được ngày càng nhiá»u thông tin quan trá»ng hÆ¡n, má»™t ngưá»i cho biết.
Ngày hôm qua trong má»™t cuá»™c há»p báo tại Vienna, giám đốc IAEA, ông Yukiya Amano nói: “Chúng tôi sẽ làm má»i thứ để thúc đẩy công việc cá»§a chúng tôi nhưng nó phụ thuá»™c rất nhiá»u vào các hoạt động cá»§a Iran cÅ©ng như há» có liên quan đến các thá»±c tế kỹ thuáºt.” “Chúng tôi cần thấy được há» có thể tổ chức như thế nào và há» có thể làm việc Ä‘ó nhanh như thế nào.”
Trong khi ông Amano cho rằng Iran sẽ ná»— lá»±c thá»±c hiện cá»§a nghÄ©a vụ cá»§a mình “sá»›m nhất có thể”, ông Ä‘ã từ chối đưa ra lá»i dá»± báo thá»i gian mà các thanh sát viên có thể xác mình rằng Iran Ä‘ang giảm dần các kho dá»± trữ nhiên liệu làm giàu urnium cÅ©ng như các máy ly tâm.
Hiệp ước cá»§a 7 quốc gia này, cÅ©ng Ä‘ã được phê chuẩn bở Há»™i đồng Bảo an LHQ, sẽ được chính thức thông qua vào tháng tá»›i và các thanh sát viên IAEA sẽ đưa ra kết luáºn cuối cùng vá» các hoạt động hạt nhân trước Ä‘ây cá»§a Iran vào ngày 15/12, theo thá»i gian biểu.
Quốc Há»™i Mỹ cho đến ngày 17/09 vẫn Ä‘ang ná»— lá»±c nhằm vượt qua má»™t nghị quyết nhằm chặn việc thá»±c hiện thá»a thuáºn này mặc dù Tổng thống Barak Obama Ä‘ã tuyên bố sẽ thá»±c dùng quyá»n phá»§ quyết bất kỳ kiến nghị cá»§a Thượng viện để bác bá» nó.
Iran có kế hoạch sản xuất 3.8 triệu thùng đến 3.9 triệu thùng dầu má» má»™t ngày vào tháng 03, vá»›i nguồn cung dầu má» tăng khoảng 500 ngàn thùng má»™t ngay ngay sau khi cấm váºn được bãi bá» và thêm khoảng 1 triệu thùng trong vòng 5 tháng sau Ä‘ó, Bá»™ trưởng Dầu má» Bijan Namdar Zanganeh cho hay trong má»™t cuá»™c phá»ng vấn thá»±c hiện ngày 02/09. Ông Zanganeh cho biết Iran Ä‘ang sản xuất 2.8 triệu thùng/ngày, mức cao nhất trong 3 năm, và xuất khẩu hÆ¡n 1 triệu thùng/ngày.