Canada có thể phê duyệt việc xây dựng một đường ống dẫn dầu mới, bốn năm sau khi kế hoạch xây dựng đường ống dẫn dầu xuyên biên giới Keystone XL bị hủy bỏ do lo ngại về môi trường và nhân quyền. Trong khi thủ phủ dầu mỏ Alberta rất ủng hộ kế hoạch này, các nhà môi trường và các nhà lãnh đạo thổ dân lo ngại về tác động của việc xây dựng đường ống dẫn dầu mới đối với đất đai cũng như cộng đồng. Điều này đánh dấu một sự thay đổi đáng kể so với chính sách năng lượng quốc gia trong những năm gần đây, vốn ngày càng tập trung vào việc khử carbon.

Vào tháng 11, Thủ tướng Canada Mark Carney đã ký một thỏa thuận toàn diện, đặt nền móng cho việc triển khai một đường ống dẫn dầu mới để xuất khẩu dầu cát từ Alberta và miễn trừ ngành công nghiệp dầu mỏ của tỉnh này khỏi một số luật môi trường. Động thái này là một phần của kế hoạch lớn hơn nhằm giảm sự phụ thuộc thương mại của Canada vào Hoa Kỳ. Ông Carney cho biết thuế quan mà chính quyền Trump áp đặt lên Canada đã khiến nước này dễ bị tổn thương hơn, và ông đặt mục tiêu tăng gấp đôi xuất khẩu sang các nước không phải Mỹ trong thập kỷ tới. Hiện tại, Mỹ là nước mua dầu thô lớn nhất của Canada, chiếm hơn 90% lượng xuất khẩu, theo số liệu năm 2023 của Cơ quan Điều tiết Năng lượng Canada.

“Tất nhiên, cốt lõi của thỏa thuận là ưu tiên xây dựng đường ống dẫn dầu đến châu Á, điều này sẽ giúp Canada mạnh mẽ hơn, độc lập hơn, kiên cường hơn và bền vững hơn”, ông Carney tuyên bố. Trong khi đó, Thủ hiến Alberta, bà Danielle Smith, cho biết động thái này báo hiệu sự kết thúc của “thời kỳ đen tối” đối với tỉnh của bà.

Nếu dự án được tiến hành, điều đó sẽ đồng nghĩa với việc Canada đảo ngược chính sách năng lượng trước đây, vốn hướng đến việc giảm dần lượng khí thải carbon và chuyển dịch khỏi sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Ngành công nghiệp dầu khí của Canada chiếm phần lớn lượng khí thải nhà kính của cả nước, chiếm khoảng 31% tổng lượng khí thải, trong đó khoảng 36% lượng khí thải từ dầu khí đến từ ngành công nghiệp cát dầu, theo Bộ Môi trường và Biến đổi Khí hậu Canada.

Đề xuất này đã vấp phải sự chỉ trích gay gắt trong nội các chính phủ Đảng Tự do, cũng như gây ra nhiều thắc mắc từ tỉnh British Columbia lân cận của Alberta. Thỏa thuận yêu cầu việc triển khai bất kỳ đường ống dẫn dầu mới nào phải được tài trợ bởi khu vực tư nhân. Hiện tại, chưa có công ty nào ủng hộ dự án này. Mặc dù Alberta có trữ lượng cát dầu khổng lồ, nhiều công ty năng lượng không quan tâm đến dầu thô nặng của tỉnh này, loại dầu khó xử lý đối với hầu hết các nhà máy lọc dầu.

Chính phủ Alberta ủng hộ mạnh mẽ đề xuất này và đã cam kết 10 triệu đô la để lập một đề án, với hy vọng cuối cùng sẽ được khu vực tư nhân tiếp nhận. Chưa có tuyến đường rõ ràng nào được xác định cho đường ống dẫn dầu, nhưng dự kiến ​​nó sẽ đi qua bờ biển phía bắc của British Columbia, tạo điều kiện tiếp cận tốt hơn với châu Á.

Nếu đường ống dẫn dầu được xây dựng, mục tiêu là làm cho nó đủ lớn để vận chuyển “ít nhất một triệu thùng dầu thô mỗi ngày” đến châu Á, theo lời ông Carney. Để khuyến khích đầu tư từ khu vực tư nhân, chính phủ có thể giảm bớt các thủ tục cấp phép và phê duyệt, cũng như có khả năng dỡ bỏ lệnh cấm vận chuyển dầu bằng tàu chở dầu dọc theo bờ biển phía bắc British Columbia được ban hành năm 2019. Lệnh cấm này được đưa ra để giảm thiểu những nguy hiểm liên quan đến việc vận chuyển dầu trong khu vực có thời tiết khắc nghiệt, nhiều mối nguy hiểm vật lý và hệ sinh thái biển dễ bị tổn thương, nơi đã từng chứng kiến ​​những hậu quả tàn khốc của sự cố tràn dầu trong quá khứ.

Các lãnh đạo của các bộ lạc thổ dân ven biển đã phản hồi khi tuyên bố rằng lệnh cấm tàu ​​chở dầu là không thể thương lượng. Các tù trưởng đại diện cho hơn 600 bộ lạc thổ dân đã bỏ phiếu để Ottawa giữ nguyên lệnh cấm tàu ​​chở dầu, cũng như rút khỏi thỏa thuận giữa chính phủ liên bang và chính phủ Alberta cho phép phát triển đường ống dẫn dầu. Thủ hiến British Columbia, David Eby, cho biết mặc dù ông sẵn sàng xem xét đề xuất về đường ống dẫn dầu, nhưng bất kỳ dự án nào yêu cầu dỡ bỏ lệnh cấm tàu ​​chở dầu đều không thể thực hiện được.

Trong khi đó, lãnh đạo Đảng Xanh Canada, Elizabeth May, cho biết “không đời nào một tàu chở dầu lại di chuyển qua vùng biển nội địa giữa Haida Gwaii và bờ biển phía bắc British Columbia”. Bà May nói thêm, “Chính phủ không thể phớt lờ khoa học cũng không thể giả vờ rằng một tàu chở dầu sẽ không bị hỏng trong điều kiện đó”.

Tuy nhiên, theo một cuộc thăm dò mới của Nanos Research với 1.009 người trưởng thành ở Canada do báo Globe and Mail ủy thác, khoảng 56% người Canada ủng hộ hoặc phần nào ủng hộ việc xây dựng đường ống dẫn dầu mới, trong khi 55% ủng hộ việc dỡ bỏ lệnh cấm tàu ​​chở dầu để thực hiện điều đó. Trong khi đó, 37% số người được khảo sát phản đối động thái này. Nhà thăm dò dư luận Nik Nanos giải thích, “Trong bối cảnh hiện nay, với sự không chắc chắn trong thỏa thuận thương mại với Mỹ, người dân Canada đang lo lắng về việc làm của họ. Tôi nghĩ rằng chúng ta đang ở thời điểm mà cả nước đang cố gắng tìm ra cách để các dự án có thể được thực hiện”.

Thỏa thuận gần đây về việc xây dựng đường ống dẫn dầu mới ở Canada đã gây ra nhiều phản ứng trái chiều từ các khu vực và các bên liên quan khác nhau. Trong khi các nhà bảo vệ môi trường, người dân Canada từ các vùng không sản xuất dầu mỏ và các lãnh đạo thổ dân phản đối việc xây dựng, nhiều người dân Alberta lại ủng hộ động thái này. Giờ đây, câu hỏi đặt ra là liệu một công ty tư nhân có biến dự án đường ống này thành hiện thực hay không.

Nguồn tin: xangdau.net