OPEC Ä‘ang chiếm thị phần lá»›n nhất của thị trường dầu mỏ kể từ năm 1975, Ä‘iều Ä‘ó có thể được xem nhÆ° là má»™t sá»± xác minh trong chiến lược của nhóm này trong hai năm qua. NhÆ°ng nó cÅ©ng tạo ra các tổn thÆ°Æ¡ng cho Mỹ và những nÆ°á»›c khác, những quốc gia má»™t lần nữa sẽ càng phụ thuá»™c hÆ¡n vào dầu thô của Trung Đông.

OPEC và người lãnh đạo đằng sau nó, Saudi Arabi, Ä‘ã theo Ä‘uổi chính sách thị phần trong hai năm qua, và đạt được thành công lá»›n. Thay vì giảm bá»›t sản xuất để há»— trợ giá, các thành viên OPEC Ä‘ã chấm nhận thâm hụt ngân sách khủng khiếp và giữ sản lượng ở mức cao. Điều Ä‘ó Ä‘ã làm giảm mạnh giá dầu thô, và Ä‘ã buá»™c nhiều nhà sản xuất chi phí cao ra khỏi thị trường - và tiếp tục làm nhÆ° vậy. Mặc dù lợi ích chung của OPEC là Ä‘áng ngờ bởi những tổn thất doanh thu khổng lồ, OPEC Ä‘ã nổi lên vá»›i thị phần lá»›n nhất trong bốn mÆ°Æ¡i năm.

Điều Ä‘ó có thể được xem nhÆ° là má»™t chiến thắng ở Riyadh, nhÆ°ng nó tạo ra các vấn đề ở những nÆ¡i khác - thế giá»›i có nguy cÆ¡ bị quá phụ thuá»™c vào dầu thô Trung Đông, Giám đốc CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế, Fatih Birol, lên tiếng cảnh báo trong má»™t cuá»™c phỏng vấn vá»›i The Financial Times. Sản xuất dầu mỏ ở Trung Đông hiện nay có 34% thị phần toàn cầu ở mức 31 triệu thùng má»—i ngày, thị phần cao nhất kể từ khi nó có 36% hồi năm 1975. Để so sánh, trong giai Ä‘oạn gái dầu suy thoái mạnh trong những năm thập niên 1980, thời Ä‘iểm khi nguồn cung má»›i xuất hiện ở biển Bắc, thị phần Trung Đông Ä‘ã giảm xuống còn 19%.

Mỹ Ä‘ã mất 900.000 thùng má»—i ngày kể từ tháng 4/2015 do giá dầu thấp buá»™c các công ty dầu Ä‘á phiến dừng khoan dầu. Trong khi Ä‘ó, các thành viên OPEC Iraq, Iran và Saudi Arabia Ä‘ã đẩy mạnh nguồn cung. "Trung Đông Ä‘ang nhắc nhở chúng ta rằng họ là nguồn cung lá»›n nhất của dầu chi phí thấp", Fatih Birol nói vá»›i FT.

Fatih Birol nói vá»›i tờ The Financial Times rằng trừ khi các chính phủ phÆ°Æ¡ng Tây có hành Ä‘á»™ng chính sách mạnh mẽ hÆ¡n để giảm nhu cầu tiêu thụ dầu, sá»± lệ thuá»™c vào Trung Đông sẽ tạo ra các tổn thÆ°Æ¡ng lá»›n. "Trung Đông là nguồn hàng nhập khẩu đầu tiên", ông Birol cho biết. "Tăng trưởng nhu cầu càng cao chúng ta [những nÆ°á»›c tiêu thụ] càng sẽ cần phải nhập khẩu."

Điều gì Ä‘ã xảy ra cùng vá»›i thị phần tăng lên của OPEC, tất nhiên, là sá»± sụp đổ của giá dầu thô. Không chỉ là Ä‘ánh bạo các nhà sản xuất Ä‘á phiến chi phí cao ở Mỹ, nó còn sẽ tiếp tục giữ phần lá»›n thế giá»›i kết nối vá»›i dầu mỏ. Sá»­ dụng nhiên liệu hiệu quả của các Ä‘á»™i xe ở Mỹ được cải thiện nhanh chóng khi giá dầu Ä‘ang ở trong phạm vi ba chữ số, nhÆ°ng sá»± sụp đổ của giá dầu thô xuống dÆ°á»›i 50usd  má»™t thùng Ä‘ã tạm dừng việc cải thiện hiệu quả này - 2015 là má»™t năm ká»· lục về doanh số bán ô tô và 2016 Ä‘ang hình thành là má»™t năm ká»· lục về lượng xăng tiêu thụ tại Mỹ. Tin xấu đối vá»›i khí hậu và tin xấu cho sá»± Ä‘á»™c lập vá»›i nhập khẩu.

Đây không phải là lần đầu tiên mà IEA Ä‘ã Ä‘Æ°a ra cảnh báo về Ä‘iều này. Không chỉ là dầu giá rẻ Ä‘ang làm lệch Ä‘i má»™t số sáng kiến ​​về môi trường, nhÆ°ng nó cÅ©ng Ä‘e dọa nguồn cung trong dài hạn và do Ä‘ó tạo ra các Ä‘iều kiện cho má»™t đợt tăng giá dầu. Trong nhiều năm, IEA Ä‘ã dá»± Ä‘oán rằng sản xuất Ä‘á phiến của Mỹ sẽ đạt đỉnh Ä‘iểm trong những năm thập niên 2020 sá»›m trÆ°á»›c khi ị thất bại. Cuối năm ngoái, trong báo cáo Triển vọng Năng lượng Thế giá»›i 2015, IEA Ä‘ã kết luận rằng mặc dù các nÆ°á»›c công nghiệp Ä‘ang được hưởng lợi từ giá dầu thấp hiện nay, các "lợi ích kinh tế được cân đối lại bằng cách tăng sá»± phụ thuá»™c vào Trung Đông đối vá»›i dầu thô nhập khẩu và nguy cÆ¡ của má»™t sá»± phục hồi mạnh giá nếu đầu tÆ° cạn kiệt. "

Hồi đầu năm nay tại Diá»…n Ä‘àn Kinh tế Thế giá»›i tại Davos, ông Birol Ä‘ã cảnh báo má»™t lần nữa, nói rằng giá dầu thấp Ä‘ang gieo những hạt giống của đợt tăng giá tiếp theo do đầu tÆ° thượng nguồn Ä‘ã giảm 20% trong năm ngoái và có thể giảm gần nhÆ° vậy trong năm nay. "Điều này là chÆ°a từng có: chúng tôi chÆ°a bao giờ nhìn thấy hoạt Ä‘á»™ng đầu tÆ° giảm liên tiếp trong hai năm. Đừng bị lừa, bất kỳ nghÄ© rằng giá dầu ở mức thấp là 'Ä‘iều bình thường' sẽ ngạc nhiên ", ông Birol nói hồi tháng Má»™t.  

Câu trả lời? Ông Birol nói rằng Mỹ và các nÆ°á»›c công nghiệp phát triển khác cần phải tấn công vào nhu cầu tiêu thụ, áp đặt các tiêu chuẩn hiệu suất nhiên liệu chặt chẽ hÆ¡n lên xe cá»™. Điều Ä‘ó sẽ giải quyết nhiều vấn đề cùng má»™t lúc: giảm phát khí thải nhà kính, giảm sá»± phụ thuá»™c vào Trung Đông, và cách nhiệt được nền kinh tế từ biến Ä‘á»™ng giá dầu.

"Sản xuất dầu của Mỹ sẽ tăng lên, nhÆ°ng nó vẫn là má»™t nÆ°á»›c nhập khẩu dầu và sẽ nhÆ° thế trong má»™t khoảng thời gian," ông Birol nói vá»›i FT, cảnh báo rằng mặc dù sản lượng Ä‘á phiến sẽ trở lại, nó sẽ không thể là má»™t giải pháp lâu dài. "Má»™t số người có quan Ä‘iểm rằng sá»± phát triển mạnh mẽ của dầu Ä‘á phiến sẽ chỉ là phần phụ đối vá»›i khu vá»±c Trung Đông. Quan Ä‘iểm này, tôi sẽ không bao giờ đồng tình."

Nguồn: xangdau.net/Nick Cunningham of Oilprice.com