Đầu tháng này, một giám đốc điều hành cấp cao của Shell đã cảnh báo rằng thái độ thù địch của chính quyền Trump đối với năng lượng gió ngoài khơi có nguy cơ làm phức tạp thêm các quyết định đầu tư vào dầu khí. Collette Hirstius đã sử dụng từ "bất ổn". "Bất ổn" đã trở thành tâm lý chủ đạo trong giới năng lượng—và không chỉ vì Trump.
Phát biểu với tờ Financial Times, Hirstius của Shell cho biết: "Tôi nghĩ rằng sự bất ổn trong môi trường pháp lý đang gây ra rất nhiều thiệt hại. Dù biến động có dao động theo hướng nào, thì khả năng nó cũng sẽ dao động theo hướng ngược lại." Đây là một nhận xét đúng đắn, nhưng cũng có thể lập luận rằng chính sách của Trump đối với năng lượng gió, và ở mức độ thấp hơn là năng lượng mặt trời, cũng là một ví dụ về sự đảo chiều, sau khi hàng tỷ đô la đã được chi cho việc phát triển các công nghệ mà trái với dự đoán, đã không làm giảm giá điện. Chính sự thất bại của những lời hứa chuyển đổi này đang làm thay đổi nhận thức về năng lượng toàn cầu.
Tây Ban Nha là một ví dụ điển hình. Mùa xuân năm nay, cả Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha đã phải hứng chịu một vụ mất điện thảm khốc mà chính quyền và các nhà điều hành lưới điện khi đó đã từ chối liên hệ với lượng điện mặt trời sản xuất được tại thời điểm đó. Giờ đây, nhà điều hành lưới điện của Tây Ban Nha đang cảnh báo rằng điều này có thể xảy ra một lần nữa do điện áp dao động mạnh. Cảnh báo này được đưa ra vài ngày sau khi ENTSO-E của Liên minh Châu Âu - mạng lưới các nhà điều hành lưới điện của khối - công bố báo cáo về vụ mất điện hồi tháng Tư, chỉ ra nguyên nhân là do điện áp quá cao.
Điện áp quá cao không phải do các nhà máy điện khí, hạt nhân hay than gây ra. Biến động điện áp là một trong những đặc điểm ít được công bố của các hệ thống điện gió và điện mặt trời, và là yếu tố buộc phải cắt giảm công suất trong thời kỳ nhu cầu thấp, chính xác là để tránh mất điện. Vì vậy, các nhà điều hành lưới điện về cơ bản đang nói rằng có một vấn đề với điện gió và điện mặt trời không được kiểm soát, và nó có thể là một vấn đề nghiêm trọng. Những thực tế như thế này có xu hướng làm suy yếu danh tiếng của quá trình chuyển đổi năng lượng như là con đường duy nhất để tiến lên, với mức phát thải ròng bằng 0 trong các lựa chọn thay thế được chấp nhận. Tương tự như vậy, những thực tế như việc Đức dễ bị tổn thương trước các cú sốc giá năng lượng do không đủ dự trữ khí đốt cho mùa đông cũng vậy.
Tập đoàn khí đốt lớn Uniper đã cảnh báo trong tuần này rằng nước này có thể phải đối mặt với khoản nợ 40 tỷ euro, tương đương khoảng 46,6 tỷ đô la, nếu không duy trì được 90% dự trữ khí đốt - một điều khá khó xảy ra vào mùa cao điểm nhu cầu. Đức đã đi đầu trong quá trình chuyển đổi năng lượng, với công suất điện gió và điện mặt trời khổng lồ, nhưng lại cần rất nhiều khí đốt để tồn tại qua mùa đông. Rõ ràng có điều gì đó không ổn, làm gia tăng khoảng cách giữa những gì các chính trị gia mong muốn có được như một hệ thống năng lượng và những gì có thể có được như một hệ thống năng lượng - mà không có tình trạng mất điện.
Điều này rõ ràng đang ảnh hưởng đến các quyết định đầu tư trong cả lĩnh vực điện gió và điện mặt trời, cũng như dầu khí. Thận trọng là yếu tố then chốt trong cả hai lĩnh vực năng lượng bởi vì con lắc này vẫn đang dao động. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) gần đây đã công bố báo cáo Năng lượng Tái tạo 2025, trong đó dự đoán đầu tư vào điện gió, điện mặt trời, điện EV và các lĩnh vực tương tự tại Hoa Kỳ sẽ giảm 50% do các chính sách của chính quyền Trump. Tuy nhiên, IEA cũng lưu ý rằng họ đã điều chỉnh số liệu tăng trưởng do những thay đổi chính sách ở Trung Quốc.
Trung Quốc đã dẫn đầu thế giới về cả nhu cầu dầu khí, cũng như các công trình lắp đặt điện gió và điện mặt trời trong nhiều năm qua. Trung Quốc đã được coi là một ví dụ về cách thức chuyển đổi năng lượng, đồng thời là minh chứng cho thấy bất kể EU hay Vương quốc Anh có làm gì về khí thải của mình, lượng khí thải của Trung Quốc vẫn tiếp tục tăng, và điều này sẽ bù đắp đáng kể cho bất kỳ sự suy giảm nào ở những nơi khác, thậm chí còn hơn thế nữa. Tuy nhiên, hiện nay, Trung Quốc đang xây dựng thêm năng lực lưu trữ dầu, đồng thời kiềm chế các ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của mình để chấm dứt tình trạng phổ biến là chạy đua xuống đáy.
Trung Quốc, quốc gia dẫn đầu quá trình chuyển đổi này, thực chất đang thừa nhận rằng mô hình tăng trưởng công nghiệp dựa vào trợ cấp không hiệu quả về lâu dài. Tất cả những gì nó làm là thúc đẩy một cuộc chạy đua xuống đáy, đồng nghĩa với cạnh tranh gay gắt, giá cả lao dốc và hậu quả là lợi nhuận âm gia tăng, cuối cùng là sự thất bại của các công ty. Tuy nhiên, chính phủ các nước châu Âu, Canada và Úc đang cố gắng sao chép mô hình chuyển đổi được trợ cấp của Trung Quốc.
Mặc dù kỳ vọng mô hình này sẽ thúc đẩy công suất điện gió, điện mặt trời, thủy điện và địa nhiệt tăng gấp đôi vào năm 2030, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã cảnh báo thế giới cần đầu tư nhiều hơn vào dầu khí vì sự cạn kiệt các mỏ dầu đang diễn ra nhanh hơn so với dự đoán trước đây. Cảnh báo này được đưa ra ngay sau khi Bộ trưởng Năng lượng Hoa Kỳ đề nghị IEA hãy nhớ lại mục đích ban đầu của mình - tập trung vào an ninh năng lượng - và ngừng cổ vũ cho quá trình chuyển đổi năng lượng.
Trong khi đó, các tập đoàn dầu mỏ lớn (Big Oil) gần đây đang tăng cường chuyển hướng từ đầu tư carbon thấp sang hoạt động kinh doanh cốt lõi, bất chấp mọi bất ổn chính trị và phức tạp. Theo lời thừa nhận của chính ngành này, họ đang làm những gì tạo ra lợi nhuận—ngay cả khi không có tất cả các khoản trợ cấp mà ngành năng lượng gió và mặt trời đã được hưởng ở EU trong nhiều năm và cũng đã được hưởng ở Hoa Kỳ trong một thời gian khá dài.
Một số người cho rằng thế giới đang phân chia thành những người biết rằng quá trình chuyển đổi năng lượng sẽ không bao giờ thành công, vì vậy họ đang đảm bảo nguồn cung cấp hydrocarbon trong tương lai, và những người chọn cách phớt lờ bằng chứng trên và tiếp tục theo đuổi các chính sách khử cacbon mà chỉ dẫn đến năng lượng đắt đỏ hơn và kém tin cậy hơn. Họ có thể đúng.
Nguồn tin: xangdau.net
