Ngày 28/7, Petrolimex Ä‘ã thá»±c hiện phiên đấu giá cổ phần lần đầu ra công chúng vá»›i giá trị cổ phần chào bán công khai tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i 2,56% vốn Ä‘iều lệ.

Tuy nhiên, “nhặt tiền lẻ” từ các nhà đầu tÆ° cá nhân chắc chắn không phải là mong chờ của các doanh nghiệp nói chung khi tiến hành cổ phần hóa.

Tiền bé: ít

Má»™t quan chức của Petrolimex cho hay, khi tiến hành cổ phần hóa, doanh nghiệp mong muốn mở ra kênh má»›i để thu hút vốn đầu tÆ° cho phát triển doanh nghiệp. Tuy nhiên, vá»›i thá»±c tế thị trường chứng khoán ảm đạm hiện nay thì khó lòng hy vọng sẽ có những dòng tiền lá»›n chảy vào doanh nghiệp thông qua việc bán cổ phần hay phát hành thêm cổ phiếu ra công chúng.

Vá»›i tổng số 4,99% vốn Ä‘iều lệ được mang ra bán trong lần đầu tiên, trong Ä‘ó chỉ có 2,56% (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i gần 27,5 triệu cổ phần) là đấu giá công khai vá»›i mức giá khởi Ä‘iểm 15.000 đồng/cổ phần, nếu bán được hết, Petrolimex sẽ thu được khoảng 410 tá»· đồng. Cá»™ng thêm vá»›i phần còn lại trong tổng số 4,99% vốn Ä‘iều lệ mang ra bán lần này, được phát hành cho cán bá»™ công nhân viên vá»›i mức giá bằng 60% giá đấu bình quân, Petrolimex có thể thu thêm gần 250 tá»· đồng nữa.

NhÆ°ng Ä‘ây cÅ©ng chỉ là việc “đếm cua trong lá»—” khi bán được hết số cổ phần dá»± tính vá»›i giá chào là 15.000 đồng/cổ phiếu. Thá»±c tế IPO của má»™t số doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c lá»›n gần Ä‘ây nhÆ° Tổng công ty Thép hay Tổng công ty Khí cho thấy, doanh nghiệp tính là má»™t chuyện, nhÆ°ng thá»±c tế diá»…n ra khắc nghiệt hÆ¡n nhiều.

Kể cả trong trường hợp Petrolimex thu được hÆ¡n 600 tá»· đồng trong đợt IPO thì nếu dùng toàn bá»™ số tiền này để đầu tÆ° cho các dá»± án của riêng Petrolimex cÅ©ng Ä‘ã khá hẻo. Chỉ Tổ hợp lọc hóa dầu Vân Phong Ä‘ã có quy mô vốn lên tá»›i hÆ¡n 4,5 tá»· USD, hay Dá»± án đường ống dẫn dầu Khâm Châu có quy mô hÆ¡n 200 triệu USD. ChÆ°a kể hàng loạt các dá»± án khác có quy mô vốn khoảng 5.000 tá»· đồng trong giai Ä‘oạn từ nay tá»›i 2013.

Việc bán gần 5% vốn Ä‘iều lệ cÅ©ng chỉ là bÆ°á»›c đầu. Petrolimex Ä‘ã có kế hoạch giảm phần nắm giữ của nhà nÆ°á»›c xuống mức 75% vốn Ä‘iều lệ trong tÆ°Æ¡ng lai. NhÆ°ng để tìm được đối tác Æ°ng ý, có thêm tiềm lá»±c để phát triển lại không hề dá»….
“Doanh nghiệp muốn có thêm các nhà đầu tÆ° lá»›n, am hiểu lÄ©nh vá»±c để tạo ra những bÆ°á»›c phát triển mạnh mẽ, không chỉ ở ná»™i địa mà còn mang tầm quốc tế. Những mục tiêu này, nếu chỉ trông chờ vào các nhà đầu tÆ° cá nhân hay những tổ chức nhỏ mua cổ phiếu để lÆ°á»›t sóng, kiếm lợi nhuận thì không có hy vọng gì”, quan chức nói trên của Petrolimex tâm tÆ°.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, Tổng công ty ThÆ°Æ¡ng mại kỹ thuật và đầu tÆ° (Petech), thành viên của Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Ä‘ã tiến hành IPO 5% vốn Ä‘iều lệ và thu về được 276 tá»· đồng, vá»›i giá khởi Ä‘iểm 21.000 đồng/cổ phiếu. Sau khi Petech được cổ phần hóa, PVN cÅ©ng ngay lập tức đề nghị Chính phủ cho tìm cổ Ä‘ông chiến lược là đối tác nÆ°á»›c ngoài để mua lại 43,78% vốn Ä‘iều lệ tại Ä‘ây.

Tiền to: Không dá»…

Tuy nhiên, đề nghị tìm cổ Ä‘ông nÆ°á»›c ngoài cho Petech của PVN Ä‘ã không được Chính phủ chấp thuận, có lẽ bởi kinh doanh xăng dầu là má»™t trong những lÄ©nh vá»±c mà Việt Nam chÆ°a muốn mở cá»­a, nhất là khi lÄ©nh vá»±c Ä‘ó lại không nằm trong các cam kết mở cá»­a theo lá»™ trình cam kết khi gia nhập WTO.

Trên thá»±c tế, nếu tìm kiếm các cổ Ä‘ông lá»›n trong nÆ°á»›c nhằm có thêm nguồn vốn, kinh nghiệm, để cùng kinh doanh xăng dầu thì không hề Ä‘Æ¡n giản. Các doanh nghiệp tÆ° nhân có liên quan đến xăng dầu hiện Ä‘ã có mặt trong những lÄ©nh vá»±c này đều nhỏ hÆ¡n Petrolimex.

Có vẻ lá»›n hÆ¡n Petrolimex là Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam (PVN), nhÆ°ng doanh nghiệp hàng đầu này cÅ©ng Ä‘ang phải vất vả Ä‘i tìm đối tác để bán cổ phần tại 2 đầu mối kinh doanh xăng dầu của mình là Petech và PV Oil. Theo công bố của PVN, tổng số lá»— 6 tháng đầu năm của PV Oil và Petech trong mảng kinh doanh xăng dầu là 867 tá»· đồng.

Trong cáo bạch của Petrolimex cÅ©ng nhận định, nếu nhà nÆ°á»›c vẫn quản lý giá xăng dầu nhÆ° hiện nay thì các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu không thể chủ Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh được. ChÆ°a kể vá»›i thá»±c tế bán xăng thu VND, khi tá»· giá ngoại tệ biến Ä‘á»™ng lá»›n, doanh nghiệp chÆ°a kịp đổi VND ra ngoại tệ để nhập khẩu xăng do nguồn cung ngoại tệ không nhÆ° dá»± tính, lợi nhuận của doanh nghiệp Ä‘ã giảm mạnh.

Lợi nhuận sau thuế từ kinh doanh xăng dầu năm 2010 của Petrolimex, Ä‘Æ¡n vị chiếm tá»›i 55% thị phần xăng dầu cả nÆ°á»›c, chỉ vào khoảng 100 tá»· đồng, bằng 3,4% so vá»›i lợi nhuận của năm 2009. DÄ© nhiên còn nhiều áp lá»±c khác cÅ©ng được các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đề cập tá»›i nhÆ° việc giá bán lẻ xăng dầu vẫn chịu sá»± quản lý chặt chẽ của nhà nÆ°á»›c…

Quan chức nói trên của Petrolimex nói: “Khó khăn vậy, lá»— vậy thì có mở cá»­a thị trường xăng dầu nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài cÅ©ng không dám mở hầu bao”.

Để chứng minh ông cho hay, giai Ä‘oạn 1995-1997, các doanh nghiệp nÆ°á»›c ngoài có tiếng trong ngành dầu khí thế giá»›i nhÆ° Shell, Total, BP, Caltex… Ä‘ã bỏ ra không ít tiền của để trang hoàng biển hiệu cho các cây xăng trên đường ở Việt Nam, dù khi Ä‘ó họ chỉ được đầu tÆ° vào hoạt Ä‘á»™ng pha chế và kinh doanh sản phẩm dầu mỡ nhờn.

NhÆ°ng 5-7 năm gần Ä‘ây, không có thêm những biển hiệu má»›i của các tên tuổi này được trÆ°ng lên ở các cây xăng, kể cả Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng hay má»›i mở. Điều này cho thấy, những nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài am hiểu lÄ©nh vá»±c này Ä‘ã không còn quá mặn mà vá»›i việc tìm kiếm cÆ¡ há»™i kinh doanh xăng dầu ở Việt Nam.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, đề xuất chính thức được phân phối xăng dầu trên phạm vi toàn quốc Ä‘ã lần đầu tiên được các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài gồm LG (Hàn Quốc), Stone & Webster (Mỹ), Petronas (Malaysia), Conoco (Mỹ), CPC và CIDC (Đài Loan) đặt ra nhÆ° má»™t trong các há»— trợ kèm theo của phía Chính phủ Việt Nam khi họ chấp nhận đầu tÆ°, góp vốn xây dá»±ng nhà máy lọc dầu số 1 vá»›i địa Ä‘iểm được chọn là Dung Quất.

Tuy nhiên, đề nghị này Ä‘ã bị bác bỏ vào năm 1996. Vá»›i việc chọn Nga là đối tác để xây dá»±ng NMLD số 1 và sau này là phÆ°Æ¡ng án Việt Nam tá»± đầu tÆ°, cÆ¡ há»™i tham gia vào hệ thống phân phối xăng dầu của các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài tiếp tục xa vời.

Dẫu vậy, ở thời Ä‘iểm này vẫn có nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài có khả năng tham gia vào hệ thống phân phối xăng dầu tại Việt Nam. Đó là các bên đối tác tham gia đầu tÆ° trong Liên hợp lọc hóa dầu Nghi SÆ¡n vá»›i cÆ¡ há»™i thành lập công ty phân phối xăng dầu cho chính họ.

Tuy nhiên, vá»›i mạng lÆ°á»›i phân phối xăng dầu rá»™ng lá»›n Ä‘ã được thiết lập của 13 đầu mối kinh doanh xăng dầu hiện nay, cÆ¡ há»™i để liên doanh phân phối xăng dầu này thành công trên thị trường bán lẻ có thể thấy là không nhiều.

Nguồn tin: Doanhnhan