Nigeria đang xem xét tước bỏ vai trò quyết định của công ty dầu khí nhà nước trong việc quản lý các hợp đồng dầu mỏ hiện có và chuyển giao quyền hạn đó cho cơ quan quản lý thượng nguồn, đây có thể là sự thay đổi đáng kể nhất kể từ Đạo luật Công nghiệp Dầu khí năm 2021 (PIA).
Theo đề xuất, các hợp đồng hiện do Công ty Dầu khí Quốc gia Nigeria (NNPC) kiểm soát sẽ được chuyển giao cho Ủy ban Quản lý Dầu khí Thượng nguồn Nigeria (NUPRC). Các nhà lập pháp cho biết sự thay đổi này nhằm mục đích ngăn chặn "các khoản rò rỉ theo luật định và các khoản khấu trừ không minh bạch" đã làm cạn kiệt ngân khố chính phủ trong nhiều thập kỷ.
Đây là một bước đi táo bạo trong một lĩnh vực mà sự ngờ vực đã ăn sâu bén rễ. PIA được cho là sẽ giải quyết những ranh giới mơ hồ giữa cơ quan quản lý và nhà điều hành, nhưng những người chỉ trích cho rằng vai trò lai ghép của NNPC, vừa là đơn vị thương mại vừa là người quản lý hợp đồng, đã tạo ra quá nhiều kẽ hở cho sự thao túng. Bằng cách giao cho NUPRC phụ trách, Abuja hy vọng sẽ làm trong sạch dòng doanh thu và tăng nguồn thu rất cần thiết cho nhà nước đang thiếu hụt ngân sách.
Nhưng những rủi ro là hiển nhiên. Nếu NUPRC nắm quyền kiểm soát hợp đồng trong khi vẫn giữ vai trò giám sát, cơ quan này có thể trở thành thẩm phán và bồi thẩm đoàn về chính những thỏa thuận mà họ quản lý - một xung đột lợi ích có thể khiến các nhà đầu tư lo ngại. Các cuộc chiến pháp lý về các hợp đồng hiện có cũng có thể xảy ra, khi các đối tác quốc tế thận trọng với việc thay đổi các điều khoản khó đạt được.
Ngành dầu mỏ của Nigeria khó có thể chịu đựng thêm bất ổn. Sản lượng đã bị ảnh hưởng bởi nạn trộm cắp, phá hoại đường ống và thiếu đầu tư, khiến nhà sản xuất hàng đầu châu Phi này khai thác dưới mức hạn ngạch của OPEC. Trong khi đó, ngành lọc dầu trong nước mới chỉ bắt đầu phục hồi với việc khởi động lại nhà máy lọc dầu Warri và tăng cường hoạt động của nhà máy lọc dầu Dangote, sau nhiều năm nhập khẩu nhiên liệu tốn kém.
Hiện tại, đề xuất này cho thấy sự tuyệt vọng của Abuja trong việc khai thác thêm dầu mỏ, nguồn thu chính của thành phố. Việc đề xuất này mang lại cải cách hay chỉ đơn giản là chuyển sự thiếu minh bạch từ thể chế này sang thể chế khác sẽ phụ thuộc vào mức độ độc lập và tính minh bạch mà chính phủ sẵn sàng trao cho cơ quan quản lý.
Nguồn tin: xangdau.net
