Các nhà ngoại giao và chính trị gia hàng đầu trên toàn cầu lo ngại giao tranh leo thang lớn ở Trung Đông đã kêu gọi kiềm chế khi thế giới chờ đợi phản ứng của Israel sau khi nước này hứng chịu một cuộc không kích chưa từng có của Iran vào cuối tuần qua.
Tehran đã bắn hơn 300 tên lửa và máy bay không người lái vào Israel vào cuối ngày 13 tháng 4, gần như tất cả đều bị hệ thống phòng thủ của Israel bắn hạ, cùng với sự đánh chặn của các lực lượng từ Hoa Kỳ, Pháp, Anh và Jordan.
Chỉ có một số tên lửa chạm tới lãnh thổ Israel, gây thiệt hại hạn chế cho một căn cứ không quân và làm một bé gái 7 tuổi bị thương nặng.
Israel và Iran là kẻ thù không đội trời chung trong nhiều thập kỷ, nhưng đây là cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên vào lãnh thổ của nhau thay vì thông qua lực lượng ủy quyền hoặc nhắm vào tài sản của nhau hoạt động ở nước thứ ba.
Nội các chiến tranh của Israel họp vào ngày 15 tháng 4, với một số người có quan điểm cứng rắn trong chính phủ cánh hữu được cho là đang ủng hộ một phản ứng gay gắt, trong khi những người khác lại thúc đẩy một quyết định ôn hòa hơn.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hứa sẽ chiến thắng, trong khi một thành viên có ảnh hưởng trong nội các chiến tranh cho biết nước này sẽ trả đũa theo thời điểm mà họ lựa chọn.
“Chúng ta đang bên bờ vực nguy hiểm và chúng ta phải rời khỏi nó”, người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu Josep Borrell, người cho biết ông đã nói chuyện với Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian vào cuối ngày 14/4, nói với đài phát thanh Tây Ban Nha Onda Cero.
"Chúng ta phải đạp phanh và cài số lùi."
Ngoại trưởng Anh David Cameron nói thêm trong một cuộc phỏng vấn với BBC ngày 15 tháng 4: "Tôi nghĩ họ hoàn toàn có lý khi nghĩ rằng họ nên đáp trả vì đã bị tấn công, nhưng chúng tôi kêu gọi họ với tư cách là những người bạn hãy suy nghĩ bằng cả khối óc và trái tim, vừa thông minh vừa cứng rắn."
Iran, cho biết họ đang đáp trả cuộc không kích bị nghi ngờ do Israel thực hiện vào khu đại sứ quán Iran ở Damascus hồi đầu tháng trước khiến hai thiếu tướng thiệt mạng, đồng thời kêu gọi các quốc gia phương Tây “đánh giá cao” sự kiềm chế mà họ thể hiện kể từ vụ tấn công đại sứ quán và cảnh báo họ sẽ hành động. “kiên quyết” hơn nếu “Israel vượt qua lằn ranh đỏ”.
Hoa Kỳ nhắc lại “cam kết chắc chắn” của mình đối với an ninh của Israel nhưng được cho là đã tuyên bố với nhà nước Do Thái rằng họ sẽ không tham gia vào bất kỳ hành động trả đũa nào.
Phát biểu vào cuối ngày 14/4 tại cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Tổng thư ký Antonio Guterres kêu gọi "kiềm chế tối đa" trong bối cảnh lo ngại rằng cuộc tấn công chưa từng có của Iran vào Israel có thể biến thành một cuộc chiến tranh khu vực lớn hơn.
Guterres nói: “Trung Đông đang trên bờ vực... Bây giờ là lúc để xoa dịu và xuống thang”.
Sau khi cuộc họp kết thúc mà không có bất kỳ giải pháp nào, Phó Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc Robert Wood cho biết "Hội đồng Bảo an phải có phản ứng đối với những gì đã xảy ra."
Vụ tấn công của Iran diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Iran và phương Tây về cuộc chiến tiếp diễn ở Dải Gaza và cuộc không kích chết người vào ngày 1 tháng 4 được cho là do Israel thực hiện nhằm vào Lãnh sự quán Iran ở Syria.
Các quan chức Mỹ cho biết Washington đã liên lạc gián tiếp với Iran thông qua các trung gian Thụy Sĩ trước và sau vụ tấn công mà không cung cấp thông tin chi tiết, nhưng người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanaani cảnh báo vào ngày 15 tháng 4 rằng không có thỏa thuận nào được sắp xếp trước với bất kỳ quốc gia nào về cách Tehran sẽ tiếp cận phản ứng quân sự của nước này đối với Israel.
Cuộc chiến trả đũa của Israel ở Gaza được châm ngòi bởi một cuộc đột kích vào lãnh thổ Israel do Hamas, lực lượng cai trị Gaza và bị Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu coi là nhóm khủng bố, vào ngày 7 tháng 10. Cuộc đột kích khiến 1.200 người thiệt mạng và hàng trăm người đã bị bắt làm con tin.
Theo Bộ Y tế do Hamas điều hành trên lãnh thổ Palestine, cuộc xâm lược tiếp theo của Israel vào Dải Gaza nhằm tiêu diệt Hamas đã giết chết hơn 33.000 người Palestine.
Kể từ khi cuộc chiến ở Gaza bắt đầu, Tehran đã công khai ủng hộ các nhóm phiến quân và lực lượng ủy nhiệm nhắm vào Israel vốn nằm trong "trục kháng cự" của Iran chống lại Israel và phương Tây, dẫn đến lo ngại về một cuộc xung đột lớn hơn ở Trung Đông liên quan đến hai kẻ thù không đội trời chung là Iran và Israel.
Trong khi Nga, được coi là thân cận với Tehran, đã ngừng công khai chỉ trích Iran về vụ tấn công Israel, Điện Kremlin hôm 15/4 cho biết "leo thang hơn nữa không có lợi cho ai" và kêu gọi tìm giải pháp thông qua "các biện pháp chính trị và ngoại giao". "
Nguồn tin: RFE/RL
© Bản tiếng Việt của xangdau.net
