Vương quốc Anh và Na Uy, hai quốc gia láng giềng ở Biển Bắc, đã chọn những con đường hoàn toàn khác nhau để quản lý tài nguyên dầu khí của mình. Vương quốc Anh, quốc gia bị ám ảnh bởi mục tiêu phát thải ròng bằng 0, đang khiến các nhà đầu tư e ngại do bất ổn về quy định và thuế, trong khi Na Uy – cũng đang hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 – lại ủng hộ việc tiếp tục thăm dò và thu lợi nhuận từ nguồn tiền bản quyền khổng lồ.
Kết quả của những cách tiếp cận khác nhau đối với dầu khí Biển Bắc đã trở nên rõ ràng trong thập kỷ này.
Vương quốc Anh nhập khẩu khối lượng dầu khí ngày càng tăng do các mỏ dầu khí lâu năm của nước này đang cạn kiệt và không có giấy phép mới nào được cấp. Na Uy đã thúc đẩy sản lượng dầu khí, trở thành nhà cung cấp khí đốt hàng đầu của Châu Âu (và Vương quốc Anh), đấu thầu diện tích khai thác hàng năm và có kế hoạch tiếp tục làm như vậy trong tương lai gần để giúp các đồng minh tăng cường an ninh năng lượng.
Câu chuyện về Hai Biển Bắc
“Có một sự khác biệt rất lớn giữa cách tiếp cận của hai quốc gia và sự khác biệt này đã trở nên lớn hơn trong năm năm qua”, Tom Erik Kristiansen, chuyên gia năng lượng tại ngân hàng đầu tư Pareto tập trung vào Bắc Âu, chia sẻ với tờ The Telegraph.
“Ở Na Uy, có hai hoặc ba đảng lớn nhất đồng ý không can thiệp vào ngành công nghiệp dầu khí. Trong khi ở Anh, vấn đề mang tính chính trị đảng phái nhiều hơn.”
Trong nhiều thập kỷ, các chính phủ kế tiếp nhau ở Na Uy đã hỗ trợ ngành công nghiệp dầu khí và chuỗi cung ứng trong nước, thừa nhận rằng những điều này tạo ra việc làm và cơ hội kinh tế.
Không giống như Vương quốc Anh, Na Uy ủng hộ mạnh mẽ việc triển khai và thăm dò dầu khí đối với các nguồn tài nguyên chưa được khám phá trên thềm lục địa của mình, không chỉ ở Biển Bắc mà còn ở Biển Na Uy và vùng biển Bắc Cực thuộc Biển Barents.
Chính phủ Na Uy đã bắt đầu lên kế hoạch cho vòng cấp phép dầu khí thứ 26 tại các khu vực biên giới ít được khai thác khi Na Uy tìm cách thúc đẩy hoạt động thăm dò và khai thác tài nguyên để ngăn chặn sự suy giảm sản lượng dự kiến từ đầu những năm 2030.
Tại Na Uy, các công ty có thể được hoàn lại 71,8% khoản lỗ liên quan đến hoạt động thăm dò. Thuế ở Na Uy khá cao, nhưng đã duy trì như vậy từ những năm 1990, mang lại sự chắc chắn lâu dài cho các nhà khai thác.
Điều này hoàn toàn khác biệt so với Vương quốc Anh, nơi chế độ thuế đã thay đổi hàng năm kể từ năm 2022 bởi cả chính phủ Bảo thủ và Công đảng, khiến bất kỳ kế hoạch đầu tư nào cũng trở nên khó lường đến mức các công ty đang rời bỏ Biển Bắc của Anh.
Kể từ khi Thuế Lợi nhuận Năng lượng (EPL), hay còn gọi là thuế lợi nhuận phụ thu, được chính phủ Bảo thủ ban hành vào thời điểm đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng năng lượng năm 2022, các công ty dầu khí hoạt động tại Biển Bắc của Anh đã kêu gọi sự chắc chắn trong khuôn khổ quy định và thuế. Những thay đổi gần đây về chính sách và việc tăng thuế do chính phủ Công đảng hiện tại áp đặt đã khiến các hãng khai thác rời bỏ, họ cho rằng việc thiếu đầu tư vào Biển Bắc sẽ chỉ khiến Vương quốc Anh phụ thuộc nhiều hơn vào nhập khẩu dầu khí.
Cuối năm ngoái, khi Công đảng tiếp tục tăng thuế lợi nhuận phụ thu, họ cũng đã xóa bỏ khoản trợ cấp đầu tư 29% cho các hoạt động dầu khí, càng làm kìm hãm đầu tư vào Biển Bắc của Anh.
Hệ quả là sự rời đi của các công ty, sản lượng sụt giảm và hoạt động khoan thăm dò thu hẹp.
Trên thực tế, do tình hình tài chính bất ổn trong những năm gần đây, năm 2025 dự kiến sẽ trở thành năm đầu tiên kể từ năm 1960 không có giếng thăm dò nào ở Biển Bắc nước Anh, theo công ty tư vấn năng lượng Wood Mackenzie.
Tương lai sẽ ra sao
Chế độ thuế và quy định khó lường của Vương quốc Anh đã đẩy các nhà khai thác ra xa Biển Bắc Vương quốc Anh.
Cuối năm ngoái, nhà sản xuất dầu mỏ Apache của Hoa Kỳ cho biết họ sẽ ngừng sản xuất dầu tại các mỏ của mình ở Biển Bắc Vương quốc Anh vào năm 2030, với lý do "lợi nhuận dự kiến không đủ để hỗ trợ về mặt kinh tế cho việc đầu tư cần thiết dưới tác động tổng hợp của các quy định".
Trong một đòn giáng mạnh vào ngành công nghiệp Anh, Ineos Energy đã chấm dứt đầu tư vào Anh vào mùa hè này, sau khi cảnh báo vài tháng trước đó rằng thuế này là "chế độ tài chính bất ổn nhất thế giới".
Chủ tịch Ineos Energy, Brian Gilvary, cựu giám đốc tài chính của BP, cho biết vào tháng 12 năm ngoái rằng "chế độ thuế hiện tại của Vương quốc Anh, việc quản lý quá mức và thái độ chính trị tiêu cực đối với dầu khí là những rào cản sẽ ngăn cản bất kỳ nhà đầu tư nào vào lúc này".
Chính phủ Anh đã khởi động các cuộc tham vấn về loại hình thuế nào sẽ được áp dụng tiếp theo và liệu có nên cấp phép khai thác ở Biển Bắc hay không. Các quyết định dự kiến sẽ được đưa ra vào cuối mùa thu này.
Hiệp hội công nghiệp năng lượng ngoài khơi chính, OEUK, kêu gọi chính phủ thay thế Thuế Lợi nhuận Năng lượng bằng một hệ thống thuế dựa trên lợi nhuận cố định và cập nhật các quy tắc cấp phép "để cung cấp khả năng tiếp cận có thể dự đoán được đối với các nguồn tài nguyên mới, đảm bảo cơ sở hạ tầng được sử dụng đầy đủ thay vì ngừng hoạt động sớm."
Việc mất đầu tư đang làm giảm sản lượng dầu khí - sản lượng đã giảm 40% trong năm năm qua và đang trên đà giảm một nửa vào năm 2030, OEUK cảnh báo.
Trong khi Vương quốc Anh đang chạy đua với thời gian để cứu ngành công nghiệp dầu khí và năng lực công nghiệp của mình khỏi sự sụp đổ, Na Uy đang tận hưởng sản lượng dầu khí cao hơn khi các mỏ mới được đưa vào hoạt động.
Tuy nhiên, Na Uy, nhà sản xuất dầu khí lớn nhất Tây Âu, không hề tự mãn. Họ nhận thức được rằng họ cần nhiều hoạt động thăm dò và khai thác mỏ mới hơn để duy trì sản lượng ở mức cao trong khi thế giới vẫn cần.
Chính phủ Na Uy hiện tại và trước đây đã liên tục đặt cược vào ngành công nghiệp dầu khí và nguồn doanh thu khổng lồ mà nó mang lại cho đất nước, cũng như quỹ đầu tư quốc gia lớn nhất thế giới. Quỹ Hưu trí Chính phủ Toàn cầu, thường được gọi là 'quỹ dầu mỏ của Na Uy' vì được thành lập từ nguồn thu từ dầu khí, sở hữu khối tài sản trị giá 2 nghìn tỷ đô la và nắm giữ trung bình 1,5% tổng số công ty niêm yết trên toàn thế giới.
Bộ trưởng Năng lượng Terje Aasland phát biểu hồi tháng 8: "Na Uy muốn trở thành nhà cung cấp dầu khí lâu dài cho châu Âu, trong khi thềm lục địa Na Uy sẽ tiếp tục tạo ra giá trị và việc làm cho đất nước chúng tôi".
Đầu năm nay, Bộ trưởng Aasland cho biết: "Chúng tôi cần những phát hiện mới để đảm bảo Na Uy có thể tiếp tục là nhà cung cấp dầu khí ổn định và có thể dự đoán được cho châu Âu".
Nguồn tin: xangdau.net
