Hôm thứ Hai, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung lên Ấn Độ vì "Họ đang tiếp tay cho cỗ máy chiến tranh" bằng cách mua dầu của Nga. Trump đã thực hiện lời đe dọa của mình vào thứ Tư, ký một sắc lệnh hành pháp áp đặt mức thuế bổ sung 25% đối với Ấn Độ. Mức thuế mới này được cộng dồn vào mức 25% hiện có đối với hàng xuất khẩu của Ấn Độ sang Hoa Kỳ và sẽ có hiệu lực sau 21 ngày.

Năm ngoái, Ấn Độ đã vượt qua Trung Quốc để trở thành nước mua dầu lớn nhất của Nga, mua tới 2 triệu thùng dầu giá rẻ mỗi ngày, tương đương khoảng 2% nguồn cung toàn cầu. Ấn Độ đã mua dầu của Nga với giá trị 50,2 tỷ đô la trong năm tài chính 2024/2025, chiếm 35% lượng dầu nhập khẩu của nước này.

Ông Trump nói rằng Ấn Độ không chỉ mua "một lượng lớn dầu của Nga", mà "sau đó, họ còn bán ra thị trường mở để thu lợi nhuận lớn... Vì vậy, tôi sẽ tăng đáng kể mức thuế quan mà Ấn Độ phải trả cho Hoa Kỳ."

Và giờ đây, Phố Wall đang cảnh báo rằng việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với khách hàng hàng đầu của Nga có thể sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Theo JP Morgan, Nga có thể trả đũa bằng cách đóng cửa Caspian Pipeline Consortium của Kazakhstan, nơi các tập đoàn dầu khí lớn phương Tây, bao gồm Exxon Mobil (NYSE:XOM), Chevron (NYSE:CVX), Shell (NYSE:SHEL), TotalEnergies (NYSE:TTE) và Eni S.p.A. (NYSE:E) từng xuất khẩu 1 triệu thùng dầu thô mỗi ngày. CPC có tổng công suất 1,7 triệu thùng/ngày.

Có những dấu hiệu cho thấy Moscow đang chuẩn bị hành động: Tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký một sắc lệnh yêu cầu tất cả tàu thuyền nước ngoài phải xin phép Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) trước khi vào các cảng biển của Nga. FSB có thẩm quyền cấp phép hoặc từ chối việc ghé vào cảng. Novorossiysk, nơi xử lý dầu chảy qua CPC, là một trong những cảng bị ảnh hưởng.

Nga cũng có thể rơi vào tình thế khó khăn, với việc mất 2 triệu thùng/ngày xuất khẩu dầu thô có thể buộc nước này phải cắt giảm mức sản lượng hiện tại là 9 triệu thùng/ngày. Điều này rõ ràng sẽ gây tổn hại nặng nề đến ngân khố quốc gia vào thời điểm Nga đang phải vật lộn với giá dầu giảm. Theo dữ liệu của Bộ Tài chính Nga, doanh thu từ dầu khí của nước này đã giảm 33,7% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 6, xuống mức thấp nhất trong 16 tháng. Doanh thu từ dầu khí của Nga ước tính đã giảm 37% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 7 do đồng rúp mạnh và giá dầu thấp.

Nhà phân tích Aldo Spanjer của BNP Paribas nói với Reuters: "Việc chặn dòng chảy này sẽ đòi hỏi một sự điều chỉnh lớn về dòng chảy thương mại", đồng thời chỉ ra rằng nguồn cung dầu toàn cầu đã bị căng thẳng. Nga có thể có một số lựa chọn. Theo các nhà phân tích, Nga có thể chuyển hướng khoảng 800.000 thùng dầu mỗi ngày sang Ai Cập, Pakistan, Malaysia, Peru, Indonesia, Brunei và Nam Phi. Các nhà phân tích ước tính rằng tác động kết hợp của việc Nga ngừng cung cấp dầu cho Ấn Độ và nguồn cung từ CPC sẽ làm gián đoạn 3,5 triệu thùng dầu mỗi ngày, với nhà phân tích Neil Crosby của Sparta Commodities ước tính rằng điều này sẽ khiến giá dầu tăng vọt lên trên 80 đô la một thùng.

Theo báo cáo tóm tắt hôm thứ Tư của Standard Chartered, nếu các nhà máy lọc dầu Ấn Độ "không thể tìm được nguồn cung thay thế gần như tối ưu, bất kỳ sự sai lệch nào so với dự trữ dầu thô tối ưu sẽ gây ra tình trạng kém hiệu quả hoạt động và làm giảm sản lượng sản phẩm tinh chế, và độ co giãn của việc thay thế thấp hơn so với ước tính của thị trường". (Dầu Urals của Nga là loại dầu có độ chua trung bình, cho ra sản lượng dầu diesel cao trong quá trình tinh chế).

Trích dẫn nghiên cứu của Baker & O’Brien, StanChart lưu ý rằng “một nhà máy lọc dầu phức hợp chuyển đổi hoàn toàn có thể bị giảm 7% sản lượng chưng cất nếu chuyển từ dầu Urals của Nga sang dầu WTI vì dầu Urals cho ra nhiều cặn nguyên liệu hơn trong quá trình hydrocracking, cracking xúc tác và coker; ngược lại, dầu WTI sẽ sản xuất ít dầu diesel, dầu nhiên liệu và nhiên liệu máy bay hơn, nhưng lại sản xuất được khối lượng xăng lớn hơn.”

Trong khi đó, Kazakhstan đang ở giữa cuộc chiến thương mại đang diễn ra, với nền kinh tế phụ thuộc nặng nề vào xuất khẩu dầu mỏ. Đáng tiếc là Kazakhstan rất dễ bị ảnh hưởng bởi việc đóng cửa CPC do thiếu các lựa chọn thay thế khả thi. Mặc dù có thể chuyển sang đường ống Baku-Tbilisi-Ceyhan (BTC) làm tuyến đường dự phòng, nhưng đường ống dài 1.768 km, nằm trải dài qua ba quốc gia, thường xuyên bị cản trở bởi vùng nước nông. Sản lượng dầu của Kazakhstan qua BTC dự kiến sẽ đạt 1,7 triệu tấn trong năm nay, tăng 300.000 tấn.

Tuy nhiên, Kazakhstan có thể đang có động lực ủng hộ Nga hơn bao giờ hết. Một cuộc tranh chấp lớn đang diễn ra giữa Kazakhstan và các công ty dầu mỏ quốc tế về việc khai thác mỏ dầu Kashagan, với việc Kazakhstan yêu cầu bồi thường hàng tỷ đô la. Tranh chấp xoay quanh các cáo buộc rằng các tập đoàn dầu mỏ lớn đã không hoàn thành nghĩa vụ theo hợp đồng, dẫn đến thiệt hại tài chính đáng kể cho đất nước. Các yêu cầu bồi thường của Kazakhstan đã tăng lên 160 tỷ đô la, bao gồm doanh thu bị mất do sản xuất bị trì hoãn và kém hiệu quả. Vài ngày trước, Bloomberg đưa tin các cổ đông của dự án Kashagan đã thắng kiện về khoản tiền phạt môi trường tiềm tàng lên tới 4 tỷ đô la của Kazakhstan.

Tuy nhiên, niềm vui của các tập đoàn dầu mỏ lớn có thể không kéo dài nếu Astana tỏ ra cứng rắn và yêu cầu họ bắt đầu trả một cái giá tương xứng với những rủi ro chính trị gia tăng liên quan.

Nguồn tin: xangdau.net