Liên minh châu Âu sẽ cung cấp khoản vay không lãi suất 90 tỷ euro (106 tỷ đô la) cho Kyiv để giúp tài trợ cho quốc gia bị tàn phá bởi chiến tranh sau khi không đạt được thỏa thuận về đề xuất sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ các nhu cầu kinh tế và quân sự của Ukraine trong những năm tới.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa cho biết trong một bài đăng trên X vào ngày 19 tháng 12 rằng các khoản tiền này sẽ dành cho năm 2026 và 2027.

"Chúng tôi đã cam kết, và chúng tôi đã thực hiện", ông nói.

Các quan chức EU bắt đầu họp vào ngày 18 tháng 12 để thống nhất giải pháp về vấn đề tài trợ. Cuộc đàm phán tập trung vào đề xuất sử dụng hàng chục tỷ euro từ tài sản nhà nước bị đóng băng của Nga để đáp ứng nhu cầu tài chính của Ukraine.

Tuy nhiên, những lo ngại về mặt pháp lý đã khiến một số thành viên EU không thể ký kết đề xuất này. Thay vào đó, hai bên đã đạt được thỏa thuận về khoản vay, dựa trên việc vay mượn trên thị trường vốn được bảo đảm bởi "khoảng dự trữ ngân sách của EU", một thuật ngữ được sử dụng để mô tả khả năng vay mượn bổ sung.

"Sau các cuộc thảo luận kéo dài, rõ ràng là các khoản vay bồi thường sẽ cần thêm thời gian vì các nhà lãnh đạo cần thêm thời gian để xem xét chi tiết", một quan chức EU nói với RFE/RL.

Vấn đề tài trợ cho Ukraine đã trở thành một vấn đề lớn đối với khối 27 thành viên, với việc Hoa Kỳ cắt giảm hỗ trợ tài chính trong khi các quốc gia như Hungary cũng thúc đẩy việc hạn chế tài trợ.

Mặt khác, Ba Lan ví tình hình như sự lựa chọn giữa "tiền hôm nay hay máu ngày mai".

Hội nghị thượng đỉnh EU diễn ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin chỉ trích gay gắt các nhà lãnh đạo khối, và nhắc lại những tuyên bố rằng Moscow sẽ đạt được mục tiêu của cuộc chiến chống lại Ukraine bằng vũ lực nếu như nỗ lực hòa bình của Mỹ không mang lại một thỏa thuận đáp ứng các yêu cầu của họ.

Ông Putin dự kiến ​​sẽ tổ chức cuộc họp báo thường niên vào ngày 19 tháng 12, nơi ông có thể sẽ nói về đề xuất tài sản. Nga đã đe dọa sẽ có hành động pháp lý cứng rắn đối với bất kỳ việc sử dụng nào đối với các tài sản bị đóng băng của mình.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã tham dự hội nghị thượng đỉnh, nói với các nhà lãnh đạo rằng đề xuất về một khoản vay được bảo đảm bằng các tài sản bị đóng băng của Nga hiện đang được giữ tại EU là tốt hơn, nhưng cuối cùng thì việc sử dụng các khoản tiền đó như thế nào không quan trọng, miễn là tìm ra giải pháp.

“Nếu vào mùa xuân, Ukraine không nhận được khoản tiền tương ứng - mà trong trường hợp hòa bình, sẽ được sử dụng cho việc tái thiết đất nước, và trong trường hợp chiến tranh tiếp diễn, cho các ưu tiên khác, trên hết là sản xuất máy bay không người lái - thì số lượng máy bay không người lái của Ukraine sẽ giảm đi nhiều lần,” ông nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo sau khi phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh kín.

Ông cho biết thêm, Ukraine hiện đang đối mặt với khoản thiếu hụt viện trợ nước ngoài khoảng 53 tỷ đến 59 tỷ đô la vào năm tới.

Các nước phương Tây đã hỗ trợ quốc gia bị chiến tranh tàn phá này bằng cả hỗ trợ ngân sách trực tiếp và viện trợ quân sự kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Nga gần bốn năm trước, nhưng giai đoạn sắp tới có thể sẽ khác.

Mỹ đã ra tín hiệu rằng họ rất có thể sẽ không gửi thêm tiền mặt, đặt gánh nặng lên EU và các nước G7 khác phải tăng cường hỗ trợ - và phải làm điều đó sớm.

Khoảng 140 tỷ euro (165 tỷ đô la) tài sản nhà nước của Nga được nắm giữ tại công ty thị trường tài chính Euroclear có trụ sở tại Bỉ, trong khi 25 tỷ euro tài sản nhà nước khác của Nga được nắm giữ tại các ngân hàng trên khắp EU, chủ yếu ở Pháp nhưng cũng có ở một ngân hàng tư nhân của Bỉ, Síp và Đức.

Khoản vay bồi thường chiến tranh là một phần của gói hỗ trợ tài chính rộng lớn hơn trị giá lên đến 210 tỷ euro, theo Ủy ban châu Âu. Điều này cũng bao gồm 45 tỷ euro sẽ được sử dụng để trả khoản vay của G7 cho Ukraine từ năm 2024.

Trong khi hầu hết 27 thành viên EU ủng hộ việc sử dụng tài sản này để bảo đảm khoản vay, Bỉ lo ngại kế hoạch này có thể khiến họ dễ bị tổn thương về mặt pháp lý, và các quốc gia khác, trong đó có Ý, cũng đã bày tỏ sự nghi ngờ.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết bà sẽ không rời khỏi hội nghị thượng đỉnh nếu không đạt được thỏa thuận về cách thức tài trợ cho Ukraine trong hai năm tới.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã đưa ra một cảnh báo gay gắt hồi đầu tuần trước, nói rằng thất bại sẽ đồng nghĩa với việc "khả năng hành động của Liên minh châu Âu sẽ bị tổn hại nghiêm trọng trong nhiều năm, nếu không muốn nói là lâu hơn, và chúng ta sẽ cho thế giới thấy rằng chúng ta không có khả năng đoàn kết và hành động vào thời điểm quan trọng như vậy trong lịch sử của chúng ta."

Trong một bài phát biểu đầy hiếu chiến tại một sự kiện thường niên của Bộ Quốc phòng vào ngày 17 tháng 12, Putin đã tìm cách đổ lỗi trước cho châu Âu và Ukraine về bất kỳ thất bại nào của các nỗ lực hòa bình, nói rằng Nga sẽ chiếm thêm đất bằng vũ lực nếu Kyiv và các nhà lãnh đạo châu Âu mà ông mô tả là "lũ lợn con" không có cách tiếp cận đúng đắn đối với các đề xuất của Mỹ.

“Nếu phía đối lập và các thế lực nước ngoài của họ từ chối tham gia vào các cuộc thảo luận thực chất, Nga sẽ giành lại quyền kiểm soát các vùng đất lịch sử của mình bằng biện pháp quân sự,” Putin tuyên bố, bác bỏ mọi đề xuất kêu gọi Moscow nhượng bộ lãnh thổ.

Hiện tại, Moscow kiểm soát gần một phần năm lãnh thổ Ukraine, và các quan chức Nga đã nhiều lần tuyên bố họ sẽ không thỏa hiệp về năm khu vực của Ukraine mà Putin tuyên bố một cách vô căn cứ là thuộc Nga.

Một điểm mấu chốt trong các cuộc đàm phán kéo dài nhiều tuần giữa Mỹ, Ukraine, châu Âu và Nga là phần lãnh thổ Donetsk mà lực lượng Ukraine vẫn đang nắm giữ.

Nguồn tin: xangdau.net/RFE/RL