Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết vào ngày 30 tháng 9 rằng cơ quan này đang nỗ lực khôi phục nguồn điện ngoài nhà máy cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya ở đông nam Ukraine.

Tổng Thư ký IAEA Rafael Grossi cho biết ông đang làm việc với cả hai bên trong cuộc xung đột quân sự để giải quyết vấn đề này càng sớm càng tốt.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy trước đó cho biết tình hình tại nhà máy điện này đã trở nên nghiêm trọng sau khi bước sang ngày thứ bảy của tình trạng khẩn cấp. Ông Zelenskyy cho biết nguồn cung cấp điện cho nhà máy đang được duy trì bằng máy phát điện diesel, đồng thời cho biết thêm rằng các cuộc pháo kích của Nga đang ngăn cản việc sửa chữa đường dây điện đến nhà máy và khôi phục an toàn cơ bản.

“Do bị Nga pháo kích, nhà máy đã bị mất điện, ngắt kết nối với lưới điện và đang được cung cấp điện bằng máy phát điện diesel”, ông nói trên X. “Điều này thật bất thường. Các máy phát điện và nhà máy không được dự trù sẵn cho việc này, chưa bao giờ hoạt động ở chế độ này trong thời gian dài, và chúng tôi đã có thông tin rằng một máy phát điện đã bị hỏng”.

Ông Zelenskyy nói rằng đây là “mối đe dọa đối với tất cả mọi người”, và chưa có kẻ khủng bố nào “dám làm với một nhà máy điện hạt nhân như những gì Nga đang làm”.

Grossi cho biết ông “liên tục liên lạc với cả hai bên với mục tiêu tạo điều kiện cho nhà máy nhanh chóng kết nối lại với lưới điện”.

“Mặc dù nhà máy hiện đang ứng phó được nhờ các máy phát điện diesel dự phòng – tuyến phòng thủ cuối cùng – và không có nguy hiểm trước mắt nào miễn là chúng tiếp tục hoạt động, nhưng rõ ràng đây không phải là một giải pháp bền vững về mặt an toàn hạt nhân”, ông nói trong một tuyên bố được Reuters trích dẫn.

“Không bên nào được hưởng lợi từ một tai nạn hạt nhân”, ông nói thêm.

Grossi cho biết cả hai bên đều lưu ý rằng hoạt động quân sự đã ngăn cản họ thực hiện các sửa chữa cần thiết.

"Tôi mạnh mẽ khuyến khích cả hai bên hợp tác với chúng tôi và tạo điều kiện cho những sửa chữa thiết yếu này được thực hiện", ông nói.

Các quan chức Nga chưa bình luận về những tuyên bố mới nhất về tình trạng tại nhà máy. Ban quản lý nhà máy do Moscow quản lý đã phủ nhận mọi vấn đề liên quan đến máy phát điện.

Cơ quan năng lượng hạt nhân Ukraine Enerhoatom đã thông báo về sự cố mất điện lần thứ 10 tại Zaporizhzhya vào ngày 23 tháng 9, cho biết đường dây truyền tải điện cuối cùng kết nối nhà máy với hệ thống điện của Ukraine đã bị ngắt kết nối.

Đại diện IAEA tại nhà máy điện xác nhận rằng các máy phát điện diesel khẩn cấp đã bắt đầu hoạt động để cung cấp điện cho nhà máy.

Zaporizhzhya, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, đã bị quân đội Nga chiếm giữ ngay sau khi Moscow phát động cuộc tấn công toàn diện vào tháng 2 năm 2022. Các lò phản ứng hạt nhân của nhà máy đã bị đóng cửa, nhưng nhà máy vẫn cần điện để duy trì các chức năng an toàn như làm mát lò phản ứng.

IAEA đã đóng vai trò bảo vệ tình trạng của các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine, và các thanh tra viên từ Cơ quan này đang có mặt tại hiện trường để giám sát an toàn. Grossi đã nhiều lần cảnh báo về nguy cơ xảy ra sự cố hạt nhân do giao tranh diễn ra gần nhà máy và đã đàm phán với cả hai bên để cố gắng xoa dịu căng thẳng xung quanh nhà máy.

Nguồn tin: xangdau.net/RFE/RL