Giá»›i kinh tế Ä‘ang tập trung theo sát những Ä‘á»™ng thái quanh vấn đề hạt nhân Iran. Triển vọng Mỹ cÅ©ng nhÆ° châu Âu dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt và Iran, nÆ°á»›c có trữ lượng dầu thô đứng thứ tÆ° thế giá»›i, sẽ chính thức trở lại thị trường và bÆ¡m thêm má»™t lượng dầu mỏ Ä‘áng kể sẽ tác Ä‘á»™ng mạnh mẽ tá»›i bức tranh thị trường dầu mỏ quốc tế.

Iran có trữ lượng dầu thô đứng thứ tÆ° thế giá»›i

Theo các chuyên gia, nếu Iran và nhóm P5+1 (Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) đạt được thỏa thuận cụ thể vào cuối tháng 6/2015 liên quan tá»›i chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của Iran thì cÅ©ng phải chờ tá»›i năm 2016, việc bãi bỏ cấm vận xuất khẩu dầu của Tehran má»›i được thá»±c hiện. Khi Ä‘ó, thị trường dầu mỏ quốc tế sẽ tiếp nhận thêm từ 500.000 đến 700.000 thùng/ngày từ đất nÆ°á»›c Hồi giáo này. Thông tin Ä‘ó khiến các công ty dầu khí Ä‘á phiến của Mỹ rất lo ngại. Theo các chuyên gia kinh tế, các công ty dầu khí Ä‘á phiến Mỹ sẽ khó có thể trụ được vá»›i giá dầu thô ở mức 45 - 55 USD/thùng nhÆ° hiện nay. Nếu Iran quay trở lại thị trường, giá dầu thô thậm chí sẽ còn thấp hÆ¡n nữa, bởi hiện tại Iran chỉ được phép xuất khẩu khoảng 1 triệu thùng/ngày so vá»›i mức 2,5 triệu trÆ°á»›c khi lệnh cấm vận được áp đặt.

Khác vá»›i các công ty khai thác dầu Ä‘á phiến Mỹ hiện Ä‘ang phải tiếp tục tạm ngừng hoạt Ä‘á»™ng thêm 11 giàn khoan dầu trong tuần trÆ°á»›c xuống còn 802 giàn khoan, các tập Ä‘oàn liên quan tá»›i dầu mỏ Ä‘a quốc gia khác Ä‘ang rất háo hức chờ đợi lệnh trừng phạt được dỡ bỏ để bắt tay làm ăn vá»›i Teheran.

Theo nhật báo Nikkei, các tập Ä‘oàn dầu mỏ hàng đầu thế giá»›i nhÆ° BP (Anh), Royal Dusch Shell (Hà Lan), Total (Pháp)... Ä‘ã nhiều lần tiếp xúc vá»›i phía Iran. Đặc biệt, châu Âu Ä‘ang trông đợi vào nguồn cung cấp khí đốt từ Iran, nÆ°á»›c chiếm tá»›i 20% tổng trữ lượng khí đốt thế giá»›i. Cho tá»›i nay, tiềm năng xuất khẩu khí hóa lỏng của Iran là rất lá»›n. NÆ°á»›c này cÅ©ng chÆ°a có cÆ¡ sở hóa lỏng và chỉ xuất khẩu sang má»™t số nÆ°á»›c láng giềng nhÆ° Thổ NhÄ© Kỳ... qua hệ thống đường ống dẫn. Nếu được dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt, thì dá»± án Iran xuất khẩu khí đốt sang châu Âu bằng má»™t hệ thống đường ống sẽ trở thành hiện thá»±c.

Cho tá»›i nay, không ít lần ý kiến xây dá»±ng má»™t hệ thống đường ống khổng lồ kết nối từ Iran, Thổ NhÄ© Kỳ, Hy Lạp tá»›i Italy và châu Âu Ä‘ã được đề xuất. Đây sẽ không phải là dá»± án khổng lồ chỉ do lÄ©nh vá»±c tÆ° nhân thá»±c hiện. Liên minh châu Âu vốn Ä‘ang chịu “o ép” do phụ thuá»™c quá nhiều vào nguồn khí đốt từ Nga, sẽ rất hào hứng và tham gia thá»±c hiện dá»± án này.

Apple - "gã khổng lồ" danh tiếng về công nghệ của Mỹ - cÅ©ng Ä‘ã tiến hành Ä‘ánh giá, Ä‘iều tra thị trường tiêu thụ sản phẩm Ä‘iện thoại thông minh, máy tính bảng tại Iran. Vào cuối năm 2014, thời báo Wall Street của Mỹ cÅ©ng tiết lá»™ thông tin má»™t số tập Ä‘oàn lá»›n của Mỹ Ä‘ang tìm kiếm khả năng xây dá»±ng hệ thống đại lý tại Iran.

CÅ©ng trong năm 2014, tập Ä‘oàn chế tạo máy bay Boeing của Mỹ lần đầu tiên kể từ năm 1979, xuất khẩu linh kiện máy bay sang Iran. Dấu hiệu Ä‘ó cho thấy bất chấp tình trạng chính quyền Mỹ và Iran vẫn không có quan hệ ngoại giao, các tập Ä‘oàn hàng đầu của Mỹ vẫn tìm cách tiếp cận Iran để chờ đợi cÆ¡ há»™i tràn vào thị trường khổng lồ và tiềm năng này. Các tập Ä‘oàn lá»›n của Pháp, Italy... trong năm 2014 cÅ©ng Ä‘ã cá»­ các phái Ä‘oàn khảo sát tá»›i Iran.

Iran có dân số 78 triệu và thu nhập quốc dân trên đầu người đạt 6.000 USD má»™t năm. Đây là má»™t quốc gia ứng cá»­ viên hàng đầu trở thành má»™t nÆ°á»›c má»›i phát triển.

Các doanh nghiệp Nhật Bản cÅ©ng không hề muốn chậm chân so vá»›i các đối thủ từ Mỹ và châu Âu. Người Nhật vốn có quan hệ kinh tế khá chặt chẽ vá»›i Iran, và Tokyo chỉ chịu dừng dá»± án phát triển dầu khí tại Iran khi Mỹ và phÆ°Æ¡ng Tây nhiều lần chỉ trích. Cho tá»›i nay, các doanh nghiệp Nhật Bản vẫn xuất khẩu thiết bị, phụ tùng ô tô cho Iran, mặc dù vá»›i số lượng hạn chế, bất chấp các lệnh trừng phạt của phÆ°Æ¡ng Tây.

Không chỉ cÆ¡ há»™i thÆ°Æ¡ng mại, nhu cầu phát triển cÆ¡ sở hạ tầng, nhu cầu đổi má»›i công nghệ trong lÄ©nh vá»±c dầu khí... của Iran được Ä‘ánh giá là rất khổng lồ và là “hÅ© nếp” cho các tập Ä‘oàn Ä‘a quốc gia.

Nguồn tin: TTXVN