Äã má»™t tháng trôi qua kể từ khi Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố sẽ triển khai chiến dịch không kích lâu dài nhằm vào nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tá»± xưng Ä‘ang hoành hành tại Syria và Iraq. Tuy nhiên, kế hoạch dùng máy bay không kích “xóa sổ” các phần tá» IS Ä‘ã sá»›m bá»™c lá»™ khó khăn hÆ¡n những gì Mỹ và liên minh quốc tế chống IS dá»± tính.
Hình ảnh vệ tinh cá»§a vụ không kích hồi tháng 6 nhằm vào nhà máy lá»c dầu Baiji North bị phiến quân IS kiểm soát. Ảnh: AFP
Cụ thể, những phiến quân này được vÅ© trang đầy đủ, hành xá» tàn bạo và Ä‘ã kiểm soát được những vùng lãnh thổ rá»™ng lá»›n tại Syria và Iraq. HÆ¡n thế nữa, chúng còn có chá»— dá»±a kinh tế rất vững chắc từ những giếng dầu và nhà máy lá»c dầu chiếm được. Trong tháng 6, những phần tá» Hồi giáo cá»±c Ä‘oan này Ä‘ã kiếm được khoản tiá»n khổng lồ từ 1-3 triệu USD má»—i ngày bằng việc bán dầu ra thị trưá»ng chợ Ä‘en, biến chúng trở thành má»™t trong những nhóm khá»§ng bố giàu nhất lịch sá».
Mặc dù các cuá»™c oanh tạc cá»§a liên quân chưa thể chấm dứt hẳn việc IS trục lợi từ các má» dầu nhưng cÅ©ng Ä‘ã hạn chế được phần nào hoạt động chở dầu Ä‘i bán cá»§a nhóm này.
Theo báo cáo cá»§a CÆ¡ quan Năng lượng quốc tế (IEA) có trụ sở tại Pháp, ước tính lá»±c lượng IS chỉ thu được 20.000 thùng dầu má»—i ngày, giảm rõ rệt so vá»›i con số 70.000 thùng hồi tháng 8. Tại thá»i Ä‘iểm Ä‘ó, IS Ä‘ang kiểm soát vùng lãnh thổ rá»™ng lá»›n tại Syria và Iraq tổng cá»™ng lên tá»›i 253.340 km2, bao gồm 7 má» dầu và 1 nhà máy lá»c dầu ở phía Bắc Iraq cùng vá»›i 6 má» dầu tại Äông Syria.
Má»™t lá cá» Ä‘en cá»§a nhóm IS được cắm tại thành phố Kirkuk, phía Bắc Iraq. Ảnh: Reuters
Phần lá»›n số dầu IS khai thác được sẽ được những tay trung gian chuyển ra thị trưá»ng Ä‘en giao dịch bằng tiá»n mặt nên việc lần theo dấu vết chúng là rất khó. Các biện pháp chống rá»a tiá»n, trừng phạt ngân hàng hay can thiệp ngoại giao mà phương Tây từng sá» dụng để làm cạn kiệt nguồn quỹ cá»§a các tổ chức khá»§ng bố khác Ä‘á»u không thể áp dụng vá»›i IS.
Tuy nhiên, chiến dịch không kích cá»§a liên quân do Mỹ đứng đầu tại Iraq và Syria dưá»ng như Ä‘ã làm được Ä‘iá»u này bởi có thể cản trở hoạt động khai thác dầu cá»§a IS. Nguồn tin từ ngành công nghiệp dầu má» Iraq cho biết những lúc đỉnh Ä‘iểm má»—i ngày có hÆ¡n 120 chiếc xe tải cá»§a IS chở khoảng 20.000 thùng dầu từ má» Ajeel ở gần thành phố Tikrit Ä‘i tiêu thụ. Äến nay số xe tải chở dầu có thể hoạt động chỉ còn 10 chiếc má»—i ngày.
Trong khi Ä‘ó tại Syria, lượng dầu IS kiếm được Ä‘ã giảm xuống còn gần 10.000 thùng/ngày. Máy bay Mỹ và liên quân chống IS Ä‘ã phá há»§y hàng chục má» dầu nhá» tại Syria do phiến quân chiếm được từ năm 2011. Bên cạnh Ä‘ó, những cuá»™c tấn công cá»§a Thổ NhÄ© Kỳ và ngưá»i Kurd cÅ©ng Ä‘ã hạn chế rõ rệt hoạt động khai thác dầu cá»§a IS. Cuối tháng 9 vừa qua, các binh sÄ© ngưá»i Kurd thông báo Ä‘ã bắt giữ được 4 xe tải chở dầu cá»§a phiến quân IS khi Ä‘ang trên đưá»ng Ä‘i tiêu thụ.
IS cần tiếp cáºn vá»›i nguồn khai thác để duy trì tài chính cho phong trào gây chiến cá»§a chúng. Bị Ä‘ánh báºt ra khá»i các má» dầu cÅ©ng đồng nghÄ©a vá»›i việc không có nhiên liệu để sá» dụng số xe tăng, xe quân sá»± để chiến đấu. Sau khi Ä‘ã mất Ä‘i phần lá»›n khả năng kiếm chác dầu láºu ở Syria, lá»±c lượng này có thể sẽ phải dồn quân tá»›i 2 nhà máy lá»c dầu lá»›n ở phía Tây nước này, gần biên giá»›i Liban. Äá»™ng thái này sẽ tạo ra thêm áp lá»±c cho cuá»™c chiến hai mặt tráºn mà IS Ä‘ang phải chống trả và hạn chế khả năng mở rá»™ng lãnh thổ vá» vùng đất phía Äông Iraq.
Nhóm Nhà nước Hồi giáo tá»± xưng là má»™t trong số ít những nhóm khá»§ng bố có thể “tá»± kiếm tiá»n” và trả lương cho những phần tá» tham gia lá»±c lượng. Các nguồn tin cho rằng nhóm khá»§ng bố này Ä‘ang sở hữu khối tài sản khoảng 2 tá»· USD. Vá»›i nguồn dầu thô chiếm được, IS bán chúng ra chợ Ä‘en vá»›i giá rẻ từ 25-60 USD/thùng. Không chỉ váºy, các phiến quân IS còn kiếm tiá»n từ những vụ bắt cóc tống tiá»n hoặc cướp bóc, bán tài sản và đất Ä‘ai cá»§a ngưá»i dân; Ä‘ánh thuế các cá»a hàng kinh doanh và những khu công nghiệp tại vùng đất chúng kiểm soát. Ngoài ra còn có thông tin cho rằng rất nhiá»u nhà tài trợ giàu có trên khắp thế giá»›i Ä‘ã chuyển tiá»n nuôi dưỡng mục Ä‘ích thành láºp má»™t nhà nước Hồi giáo cá»§a IS. |
Nguồn tin: Baotin tu