Hoa Kỳ đang thúc đẩy nỗ lực của mình để trừng phạt Iran, và những nỗ lực của họ có thể làm phức tạp hơn nữa cuộc chiến thương mại đang diễn ra với Trung Quốc và ảnh hưởng đến lưu lượng dầu trên toàn thế giới.
Vào ngày 16 tháng 8, người đứng đầu Nhóm hành động mới của Iran, Brian Hook, tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ xử phạt bất kỳ quốc gia nào mua dầu từ Iran sau hạn chót ngày 4 tháng 11. Trung Quốc không có dấu hiệu nào cho thấy họ có ý định hợp tác với Mỹ, và Hook không loại trừ việc áp đặt lệnh trừng phạt thứ hai lên Trung Quốc nếu họ tiếp tục mua dầu Iran.
Trong khi các nhà nhập khẩu dầu thô Iran khác, trong đó có Nhật Bản và Hàn Quốc, đã giảm bớt số lượng mua, thì Trung Quốc lại thực sự tăng nhập khẩu từ Iran.
Vào tháng 8, Trung Quốc đã công bố một đợt áp thuế đối với hàng hóa của Mỹ, bao gồm một số sản phẩm dầu, mặc dù đã loại bỏ dầu thô Mỹ ra khỏi danh sách.
Tuy nhiên, nhập khẩu các sản phẩm năng lượng của Mỹ vào Trung Quốc đã giảm sút. Một báo cáo theo dõi tàu lưu ý rằng không một tàu chở dầu đơn lẻ nào của Mỹ đã khởi hành tới Trung Quốc trong tháng Tám. Nếu chiến tranh thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc tồi tệ hơn, Trung Quốc có thể chuyển hướng tới các nguồn năng lượng thay thế, trong đó có Nga hoặc Iran. Đó sẽ là một đòn giáng thực sự đối với các nhà cung cấp năng lượng của Mỹ như Cheniere Energy Inc., hãng vận chuyển LNG tới Trung Quốc.
Trung Quốc là thị trường lớn thứ hai cho mặt hàng năng lượng của Hoa Kỳ. Vào tháng 5, Trung Quốc đã nhập trung bình 427.000 thùng dầu Mỹ mỗi ngày, vượt qua Canada, nước nhập khẩu 289.000 thùng/ngày, theo EIA.
Ngay bây giờ, các nhà nhập khẩu Trung Quốc như Unipec đã có một thái độ “chờ đợi và xem xét” đối với việc mua dầu thô Mỹ, mặc dù thực tế là dầu đã bị loại khỏi danh sách thuế quan của chính phủ Trung Quốc.
Đối với Trung Quốc, tình hình có thể liên quan đến việc lựa chọn giữa Iran và Mỹ. Các sản phẩm năng lượng của Mỹ có tính hấp dẫn đối với các nhà nhập khẩu Trung Quốc, nhưng lợi thế về địa chính trị của việc trở nên thân thiện với Tehran có lẽ lớn hơn so với lợi ích kinh tế của việc mua dầu thô Mỹ.
Quyết định của Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 và áp dụng một chính sách cứng rắn hơn đối với Iran, một chính sách có thể nhằm mục đích lật đổ Cộng hòa Hồi giáo và thay thế nó bằng một chính phủ mới, đã thay đổi sự tính toán về địa chính trị. Liên minh châu Âu đã và đang cố gắng duy trì quan hệ với Iran và bảo vệ nó khỏi các lệnh cấm vận của Mỹ. Họ hy vọng giữ được thỏa thuận, vì Iran vẫn đang tuân thủ các điều khoản trong đó.
Nhưng những nỗ lực của châu Âu có thể sẽ kết thúc trong thất bại. Các doanh nghiệp châu Âu như Total SA đã cắt đứt quan hệ với Iran trước khi lệnh trừng phạt quay trở lại vào ngày 4 tháng 11. Đơn giản là vì nó không đáng để đầu tư vào Iran nếu nó đồng nghĩa với việc mất quyền tiếp cận vào Mỹ và nền kinh tế lớn nhất trên trái đất, đặc biệt là thời điểm khi chính phủ Hoa Kỳ sẽ sử dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế, thuế quan và các biện pháp bảo hộ khác cho các mục đích chính trị.
Khi châu Âu rút khỏi Iran, Trung Quốc và Nga có khả năng lấp vào khoảng trống, đầu tư nhiều hơn vào dầu thô Iran và mua thêm dầu xuất khẩu của Iran.
Một số nhà phân tích đã dự đoán việc mua dầu thô Iran của Trung Quốc có thể tăng sau khi lệnh trừng phạt quay trở lại vào tháng 11. Trung Quốc là khách hàng lớn nhất của Iran và chiếm 35% xuất khẩu của Iran. Khi Hàn Quốc và Nhật Bản bắt đầu giảm mua, Ấn Độ, một khách hàng lớn khác, cố gắng cơ động giữa hai bên, thì cơ hội để Trung Quốc tiến lại gần hơn với Iran và tận dụng nguồn cung không hạn chế có thể là quá lớn để khước từ.
Chính phủ Iran sẽ rất khó để từ chối sự giúp đỡ của Trung Quốc. Đồng tiền của Iran đã giảm mạnh, bất đồng nội bộ đã gia tăng và một lệnh trừng phạt mới của Hoa Kỳ sẽ làm cho tình hình tồi tệ hơn nữa. Trung Quốc, bằng việc chọn cách lờ đi các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ và giảm lượng dầu mua của Mỹ, đang gửi đi một tín hiệu khá rõ ràng: nó sẽ không bị ép buộc trong việc hợp tác với chính sách của Hoa Kỳ và sẵn sàng giúp Iran miễn là có gì đó đền đáp trở lại. Đối với hai quốc gia mà đã tiến lại gần hơn trong những năm gần đây, tình hình đang thay đổi có khả năng thúc đẩy quan hệ mạnh mẽ hơn và củng cố quyết tâm chống lại Mỹ của Iran.
Iran và Trung Quốc, cùng với Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, đang tiến lại gần hơn do các vấn đề địa chính trị và năng lượng đan xen. Khi áp lực của Mỹ lên Iran gia tăng và tình hình nguồn cung dầu quốc tế thắt chặt, thì có khả năng những mối quan hệ này thậm chí sẽ còn chặt chẽ hơn trong những tháng tới.
Đây gọi là tính hiệu quả trong chiến lược của Mỹ nhằm gây sức ép cho Iran (và có lẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thay đổi chế độ) thành vấn đề bàn luận: các biện pháp trừng phạt mới chỉ có thể đẩy Iran vào vòng tay Trung Quốc hơn nữa, đẩy người mua Trung Quốc ra xa năng lượng xuất khẩu của Mỹ và gây trở ngại cho tham vọng “thống trị năng lượng” của Mỹ.
Nguồn tin: xangdau.net
