Căng thẳng về biểu quyết độc lập của người Kurd ở Iraq đã đẩy giá dầu lên mức cao hơn hai năm hôm thứ Ba và có thể làm rối loạn thị trường trong vài tuần tới.

Khu vực bán tự trị người Kurd ở vùng đông bắc Iraq đã trưng cầu dân ý hôm thứ Hai, bất chấp sự phản đối của chính quyền trung ương ở Baghdad và nhiều các cộng đồng quốc tế. Cuộc bỏ phiếu không bắt buộc này, nhưng cho phép các lãnh đạo người Kurd có thể bắt đầu đàm phán với Iraq, một bước đi khiêu khích có thể gây ra các cuộc đụng độ và làm xáo trộn nguồn cung dầu.

Động thái này đã làm rung chuyển không chỉ ở Baghdad mà cả các nước láng giềng trong khu vực ở Thổ Nhĩ Kỳ và Iran, cả hai đều có một lượng dân số lớn là người Kurd. Người Kurd từ lâu đã cố gắng để tạo ra một quốc gia độc lập trong khu vực này.

Sau cuộc trưng cầu dân ý, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đe doạ sẽ đóng cửa một tuyến đường ống, vận chuyển khoảng 500.000 thùng dầu mỗi ngày từ khu vực người Kurd Iraq đến Ceyhan, Thổ Nhĩ Kỳ. Khối lượng hàng ngày này chỉ thấp hơn một chút so với mức cắt giảm của nhóm các nhà xuất khẩu dầu dẫn đầu là Nga hỗ trợ OPEC trong mục tiêu giảm cung thừa toàn cầu.

John Kilduff, thành viên sáng lập của quỹ đầu tư năng lượng Again Capital cho biết: "Lời đe dọa trừng phạt từ Erdogan thực sự đã làm cho thị trường hoảng sợ. Đây là lần đầu tiên chúng ta nhìn thấy dầu bị đe dọa như một vũ khí ngoại giao."

Giá dầu thô Brent đã tăng 3% vào hôm thứ Hai khi người Kurd đi đến các phòng thăm dò bỏ phiếu, đạt mức cao nhất trong 26 tháng là 59,49 USD vào sáng thứ Ba. Dầu thô Mỹ đã đạt mức cao nhất trong 5 tháng là 52,43 USD. Giá đã giảm hôm thứ Ba khi các trader chốt lời và mối lo ngại về cuộc trưng cầu dân ý giảm bớt, Kilduff nói.

Theo Ayham Kamel, giám đốc ngiên cứu khu vực Trung Đông và Bắc Phi của Eurasia Group, một công ty tư vấn rủi ro, thì khu vực này có thể sẽ thấy một chu trình leo thang trước khi căng thẳng trở nới lỏng ra.

Chính phủ Iraq đã yêu cầu các nhà công ty buôn bán dầu ngừng giao dịch trực tiếp với người Kurd và bác bỏ các cuộc đàm phán về sự độc lập cho người Kurd. Iran đã đóng cửa biên giới và dừng các chuyến bay đến khu vực người Kurd, và Thổ Nhĩ Kỳ đang đe dọa trừng phạt.

Tuy nhiên, tất cả các bên đều đang rất cảnh giác về khả năng khủng hoảng kinh tế và bạo lực sắc tộc, Kamel nói.

"Kết quả chắc chắn nhất sẽ không phải là sự đóng cửa vĩnh viễn đường ống dẫn Kirkuk-Ceyhan vì nó sẽ hoàn toàn làm sụp đổ nền kinh tế của người Kurd và làm suy yếu sự ổn định của khu vực màu, đây không phải là mục tiêu chính của Baghdad, Ankara hay thậm chí là Tehran ," ông nói.

Người Kurd ở Iraq đã xây dựng được mối quan hệ song phương và tích cực với các nước láng giềng, vì vậy các biện pháp trừng phạt kinh tế trầm trọng sẽ gây tổn thương cho tất cả các bên, theo ông Bilal Wahab, một thành viên của Viện Washington về Chính sách Vùng Cận Đông.

Dầu của người Kurd tạo ra nguồn thu mà người Kurd sử dụng để mua thực phẩm từ Iran và Thổ Nhĩ Kỳ, trả cho các công ty xây dựng của Thổ Nhĩ Kỳ để phát triển các thành phố của mình và cung cấp tài chính đến Istanbul của du khách người Kurd, Wahab ghi nhận. Công ty dầu khí Anglo-Thổ Nhĩ Kỳ Genel Energy là một trong những công ty lớn nhất trong khu vực Kurd tại Iraq.

Wahab nói: "Những gì người Kurd đang giằng co là một sự bực tức hoặc một số biện pháp trừng phạt ngắn hạn.”

Theo Helima Croft, giám đốc chiến lược hàng hóa toàn cầu tại RBC Capital Markets, ảnh hưởng ngày càng tăng của Nga tại khu tự trị Kurd Iraq có thể làm giảm phản ứng của Thổ Nhĩ Kỳ. Tập đoàn dầu khí Nga Rosneft đã lặng lẽ trở thành nhà đầu tư lớn nhất trong ngành công nghiệp dầu khí của người Kurd, đã chi  4 tỷ USD vào khu vực này trong vòng chưa đến một năm.

Croft nói rằng bà quan tâm nhiều hơn đến phản ứng từ Baghdad, lượng tiền phân bổ cho người Kurd, và khả năng bạo lực sẽ bùng phát ở các khu vực tranh chấp của nước này. Người Kurd đã mở rộng lãnh thổ của họ ở phía bắc Iraq, bao gồm các thành phố như vùng hỗn hợp sắc tộc Kirkuk, mà họ giành từ trong tay Nhà nước Hồi giáo.

"Bây giờ chúng ta đang trong tình trạng phân cực, và chúng ta có những nơi như Kirkuk có những bất bình về lịch sử giữa người Kurd và người Ả Rập. Cả hai bên đều được trang bị vũ khí, "Wahab nói.

Nguồn: xangdau.net