Việc Mỹ phong tỏa Venezuela để ngăn chặn các tàu chở dầu bị trừng phạt vận chuyển dầu đến và đi từ quốc gia Nam Mỹ này không phải là trò chơi địa chính trị duy nhất liên quan đến Mỹ ở sân sau của mình tại Tây bán cầu.

Các nhà lập pháp Mỹ không hài lòng với việc Mexico vận chuyển nhiên liệu đến Cuba. Tình trạng mất điện trên diện rộng đã trở nên thường xuyên hơn trên hòn đảo do chế độ Cộng sản cai trị kể từ khi các chuyến hàng từ Venezuela bị trừng phạt giảm dần và khiến hệ thống điện phụ thuộc vào dầu mỏ của Cuba phải dựa vào các nguồn cung thay thế.

Một phần nguồn cung này trong những năm qua đến từ Mexico, quốc gia tiếp tục khẳng định rằng các chuyến hàng này mang tính chất nhân đạo và nhằm mục đích “tránh một cuộc khủng hoảng mất điện”.

Các nhà lập pháp Mỹ đại diện cho Miami và Florida đã kêu gọi chính quyền Trump gây sức ép lên Mexico bằng "lá bài Cuba" khi Hiệp định Hoa Kỳ-Mexico-Canada (USMCA) được xem xét lại vào năm 2026. Họ nhấn mạnh rằng chính quyền Hoa Kỳ nên yêu cầu Mexico chấm dứt việc vận chuyển dầu sang Cuba, đồng thời tăng cường nỗ lực chống lại các băng đảng ma túy.

Chỉ trong bốn tháng của năm 2025, từ tháng 5 đến tháng 8, Mexico đã vận chuyển hơn 3 tỷ đô la nhiên liệu được trợ cấp sang Cuba thông qua Gasolinas Bienestar, một công ty con của tập đoàn dầu khí nhà nước Pemex, theo một cuộc điều tra của Mexicanos Contra la Corrupción y la Impunidad (MCCI). Con số này cao gấp ba lần tổng khối lượng vận chuyển trong hai năm cuối nhiệm kỳ của chính quyền trước.

MCCI phát hiện ra rằng ít nhất 58 chuyến hàng nhiên liệu - bao gồm xăng, dầu diesel và dầu thô - đã rời các cảng của Mexico chỉ trong bốn tháng. Các lô hàng này được theo dõi thông qua các nền tảng giám sát hàng hải, cho thấy các tuyến đường nhất quán giữa Mexico và Cuba.

Tuần này, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã lên tiếng bảo vệ việc nước này cung cấp nhiên liệu cho Cuba, gần đây nhất là lô hàng 80.000 thùng từ Pemex.

Cuba đang rất cần dầu thô và nhiên liệu để duy trì nguồn điện, đặc biệt là trong bối cảnh lệnh phong tỏa của Mỹ ngoài khơi Venezuela, càng hạn chế hơn nữa nguồn cung thiết yếu trước đây đi từ Venezuela đến quốc đảo này.

Ngay cả trước khi lệnh phong tỏa có hiệu lực, lần thứ năm trong năm nay, Cuba đã phải chịu cảnh mất điện trên diện rộng sau sự cố sập một phần lưới điện.

Hệ thống điện của Cuba đã xuống cấp trong những năm gần đây do cuộc khủng hoảng nguồn cung nhiên liệu và dầu mỏ đã ảnh hưởng nặng nề đến các nhà máy điện chạy bằng dầu mỏ cũ.

Việc sản xuất điện của Cuba phụ thuộc rất nhiều vào các sản phẩm dầu mỏ. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nguồn cung năng lượng của Cuba chủ yếu dựa vào dầu mỏ, với các sản phẩm dầu chiếm hơn 80% sản lượng điện.

Dầu mỏ cũng chiếm 84% tổng nguồn cung năng lượng của Cuba.

Tuy nhiên, nhập khẩu dầu và nhiên liệu của Cuba, chủ yếu từ Venezuela, Nga và Mexico, đã giảm mạnh do sản lượng tại các quốc gia này bị hạn chế bởi thiếu đầu tư trong trường hợp của Mexico, và lệnh trừng phạt của Mỹ trong trường hợp của Venezuela và Nga.

Các nhà máy điện lạc hậu và lưới điện cũ kỹ của Cuba hiện chỉ cung cấp được 50-70% nhu cầu điện trong nước, gây ra tình trạng mất điện gần như hàng ngày và mất điện trên toàn quốc lặp đi lặp lại.

Việc phụ thuộc vào dầu thô nặng chất lượng thấp và nguồn cung dầu không ổn định từ Venezuela đã buộc Cuba phải chuyển sang Mexico và Trung Quốc để nhập khẩu nhiên liệu khẩn cấp. Cuba cũng đang xem xét đầu tư vào sản xuất điện mặt trời để cố gắng thay thế một phần sự phụ thuộc vào dầu mỏ trong nguồn cung cấp điện.

Bộ trưởng Ngoại giao Mexico, ông Sheinbaum, cho biết tuần này: “Sau này, chúng tôi sẽ công bố giá cả cũng như chi phí vận chuyển và dỡ hàng dầu.”

“Động cơ là vì nhân đạo đối với người dân Cuba,” tổng thống Mexico nói thêm, theo tờ Latin Times.

Tuy nhiên, Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa Carlos Giménez của Miami, chủ tịch Tiểu ban An ninh Nội địa về Giao thông và An ninh Hàng hải của Hạ viện, tháng trước đã kêu gọi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đảm bảo “Mexico chấm dứt mối quan hệ đáng lo ngại với chế độ tàn bạo ở Havana.”

Trong một bức thư mà tờ Miami Herald có được, Giménez đã yêu cầu Rubio và Bessent yêu cầu Mexico “tăng cường nỗ lực chống lại và loại bỏ các tổ chức khủng bố ma túy… ngăn chặn nạn buôn bán các chuyên gia y tế từ Cuba, nạn nhân của chế độ nô lệ hiện đại” và “yêu cầu Mexico chấm dứt việc vận chuyển dầu cho chế độ ở Havana.”

Nguồn tin: xangdau.net