Theo các quan chức, Tổng thống Joe Biden đã cảnh báo Thủ tướng Benjamin Netanyahu rằng Mỹ sẽ không tham gia vào một cuộc phản công chống lại Iran, một lựa chọn mà nội các chiến tranh của ông Netanyahu ủng hộ sau một cuộc tấn công hàng loạt bằng máy bay không người lái và tên lửa vào lãnh thổ Israel.
Mối đe dọa về một cuộc chiến tranh công khai nổ ra giữa những kẻ thù truyền kiếp ở Trung Đông và sự lôi kéo của Mỹ đã khiến khu vực này rơi vào tình thế nguy hiểm, dẫn đến những lời kêu gọi kiềm chế từ các cường quốc toàn cầu và các quốc gia Ả Rập để tránh leo thang thêm.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres phát biểu trước cuộc họp Hội đồng Bảo an được triệu tập vào Chủ nhật để phản ứng lại các cuộc tấn công: "Trung Đông đang trên bờ vực nguy hiểm. Người dân trong khu vực đang phải đối mặt với nguy cơ thực sự của một cuộc xung đột toàn diện tàn khốc. Giờ là lúc phải xoa dịu và giảm leo thang".
Phó Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc Robert Wood kêu gọi hội đồng lên án dứt khoát cuộc tấn công của Iran, đồng thời ông nói rằng Washington sẽ tijmfm các biện pháp bổ sung, chưa xác định tại Liên hợp quốc để buộc Iran phải chịu trách nhiệm và cảnh báo chống lại hành vi gây hấn tiếp theo.
Ông nói: “Hãy để tôi nói rõ: nếu Iran hoặc các lực lượng ủy nhiệm của họ có hành động chống lại Hoa Kỳ hoặc có thêm hành động chống lại Israel, thì Iran sẽ phải chịu trách nhiệm”.
Khi Washington nhấn mạnh mong muốn tránh leo thang, Ngoại trưởng Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã nói chuyện với các đối tác trong đó có Ả Rập Saudi, Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập và Jordan, nhấn mạnh sự cần thiết phải tránh leo thang, tầm quan trọng của phản ứng ngoại giao phối hợp và nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hỗ trợ quốc phòng của Israel.
Các quan chức Israel cho biết nội các chiến tranh gồm 5 thành viên của ông Netanyahu ủng hộ việc trả đũa trong cuộc họp vào Chủ nhật, mặc dù ban hội thẩm bị chia rẽ về thời gian và quy mô của bất kỳ phản ứng nào như vậy.
Thị trường lo lắng về nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh rộng hơn nhưng lại bình tĩnh trong giao dịch đầu phiên ở châu Á, với giá dầu giảm, vàng tăng và đồng đô la giữ ổn định.
Iran đã phát động cuộc tấn công trả đũa sau một cuộc tấn công bị nghi ngờ do Israel thực hiện vào khu đại sứ quán của họ ở Syria vào ngày 1 tháng 4, giết chết các chỉ huy hàng đầu của Lực lượng Vệ binh Cách mạng và sau nhiều tháng đụng độ giữa Israel và các đồng minh khu vực của Iran, do cuộc chiến ở Gaza gây ra.
Tuy nhiên, cuộc tấn công của hơn 300 tên lửa và máy bay không người lái chỉ gây thiệt hại khiêm tốn ở Israel. Hầu hết đều bị hệ thống phòng thủ Iron Dome của Israel bắn hạ và với sự trợ giúp của Mỹ, Anh, Pháp và Jordan.
THIỆT HẠI KHÔNG QUÁ NGHIÊM TRỌNG
Thương tích nghiêm trọng duy nhất được báo cáo ở Israel là một cậu bé 7 tuổi bị thương do mảnh đạn.
Cũng có rất ít thiệt hại nghiêm trọng về tài sản được báo cáo. Nhà chức trách cho biết một căn cứ của Không quân Israel bị tấn công nhưng vẫn tiếp tục hoạt động bình thường.
Hai bộ trưởng cấp cao của Israel hôm Chủ nhật đã ra tín hiệu rằng sự trả đũa sẽ không xảy ra và Israel sẽ không hành động một mình.
Bộ trưởng Benny Gantz cho biết trước cuộc họp nội các chiến tranh: “Chúng tôi sẽ xây dựng một liên minh khu vực và xác định cái giá phải trả từ Iran theo cách thức và thời điểm phù hợp với chúng tôi”.
Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant cũng cho biết Israel có cơ hội thành lập một liên minh chiến lược "chống lại mối đe dọa nghiêm trọng từ Iran, nước đang đe dọa gắn chất nổ hạt nhân lên những tên lửa này, đây có thể là một mối đe dọa cực kỳ nghiêm trọng", ông nói. Iran phủ nhận việc tìm kiếm vũ khí hạt nhân.
Gantz và Gallant là thành viên nội các chiến tranh của Israel có quyền ra quyết định.
Israel vẫn trong tình trạng cảnh giác cao độ nhưng chính quyền đã dỡ bỏ một số biện pháp khẩn cấp, trong đó có lệnh cấm đối với một số trường học và hạn chế các cuộc tụ họp lớn.
Theo Channel 13 News của Israel cho biết các hoạt động đánh chặn tên lửa và máy bay không người lái tiêu tốn khoảng 4,5 tỷ shekel (1,2 tỷ USD), đồng thời cho biết Washington đã tài trợ một phần chi phí.
Tham mưu trưởng quân đội Iran, Thiếu tướng Mohammad Bagheri nói trên truyền hình: “Phản ứng của chúng tôi sẽ lớn hơn nhiều so với hành động quân sự tối nay nếu Israel trả đũa Iran” và nói với Washington rằng các căn cứ của họ cũng có thể bị tấn công nếu điều đó giúp Israel trả đũa.
Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian cho biết Tehran đã thông báo với Hoa Kỳ rằng cuộc tấn công vào Israel sẽ bị hạn chế và để tự vệ, đồng thời các nước láng giềng trong khu vực đã được thông báo về kế hoạch tấn công của họ trước 72 giờ.
Nguồn tin ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho biết Iran đã thông báo trước cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Iran cho biết cuộc tấn công nhằm mục đích trừng phạt "tội ác của Israel", nhưng giờ đây họ "coi như vấn đề đã kết thúc".
Các nhà lãnh đạo của Nhóm G7 đã lên án cuộc tấn công của Iran và cho biết họ sẽ nỗ lực để ổn định tình hình, đồng thời cảnh báo trong một tuyên bố rằng Tehran có nguy cơ "leo thang khu vực không thể kiểm soát".
ĐỘNG CƠ TẤN CÔNG ĐANG ĐƯỢC TRANH LUẬN
Các nhà phân tích tranh luận liệu cuộc tấn công của Iran được điều chỉnh để gây ra sự tàn phá thực sự ở Israel hay để giữ thể diện ở quê nhà sau lời thề trả thù trong khi tránh một cuộc chiến lan rộng mới.
“Tôi nghĩ người Iran đã tính đến thực tế rằng Israel có hệ thống chống tên lửa đa lớp rất mạnh và có lẽ họ đã tính đến việc sẽ không có quá nhiều thương vong”, ông nói. Sima Shine, cựu quan chức cấp cao của Mossad tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia ở Tel Aviv, cho biết.
Tại Gaza, cuộc tấn công của Iran đã thu hút những tràng pháo tay như sự đáp trả hiếm hoi cho cuộc tấn công của Israel khiến ít nhất 33.000 người thiệt mạng.
Majed Abu Hamza của thành phố Gaza cho biết: “Chúng tôi đã bị tàn sát hơn sáu tháng và không ai dám làm gì cả. Giờ đây, Iran, sau khi lãnh sự quán bị tấn công, đang đánh trả Israel và điều này mang lại niềm vui cho trái tim chúng tôi”.
Cuộc chiến ở Gaza, nơi Israel xâm chiếm sau cuộc tấn công của Hamas do Iran hậu thuẫn vào ngày 7 tháng 10, đã lan sang các mặt trận với các nhóm liên kết với Iran ở Lebanon, Syria, Yemen và Iraq.
Ông Netanyahu từ lâu đã ủng hộ đường lối quân sự cứng rắn chống lại Iran, thúc đẩy Washington hành động cứng rắn hơn đối với chương trình hạt nhân của Tehran và sự hậu thuẫn của nước này cho các lực lượng trong khu vực.
Ở Israel, mặc dù đã có cảnh báo về cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên từ một quốc gia khác trong hơn ba thập kỷ, nhưng tâm trạng trái ngược với sự tổn thương sau cuộc tấn công do Hamas dẫn đầu vào ngày 7/10.
Jeremy Smith, 60 tuổi, nói: “Tôi nghĩ bây giờ chúng tôi đã được cấp giấy phép để đáp trả. Ý tôi là đó là một cuộc tấn công lớn từ Iran… Tôi tưởng tượng Israel sẽ đáp trả và có thể nhanh chóng kết thúc và trở lại cuộc sống bình thường”.
Ở Iran, truyền hình nhà nước chiếu cảnh những cuộc tụ tập nhỏ ở một số thành phố ăn mừng vụ tấn công, nhưng riêng một số người Iran tỏ ra lo lắng về phản ứng của Israel.
Shima, một y tá đến từ Tehran, cho biết: “Iran đã cho Netanyahu một cơ hội vàng để tấn công đất nước chúng tôi. Nhưng chúng tôi, những người dân Iran, sẽ phải gánh chịu gánh nặng của cuộc xung đột này”.
Nguồn tin: xangdau.net (theo Reuters)
