Tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký một sắc lệnh dường như nhắm vào tài sản của các công ty nước ngoài vẫn đang hoạt động tại Nga và chưa bị chính phủ tịch thu.
Sắc lệnh kêu gọi đẩy nhanh quá trình tư nhân hóa tài sản nhà nước để đảm bảo năng lực quốc phòng, nhưng nó đề cập trực tiếp đến "các hành động thù địch" của Hoa Kỳ và các quốc gia và tổ chức khác liên kết với họ nhằm áp đặt "các biện pháp hạn chế đối với công dân Liên bang Nga và các pháp nhân Nga".
Sắc lệnh nêu rõ một thủ tục đặc biệt để đăng ký, bán và chuyển nhượng tài sản, bao gồm cả khung thời gian được đẩy nhanh, và nêu tên Ngân hàng PSB (trước đây là Promsvyazbank) là đơn vị duy nhất tổ chức việc bán tài sản.
Ông Putin đã ký sắc lệnh này như một phản ứng rõ ràng trước việc EU xem xét một kế hoạch cho Ukraine vay hàng tỷ đô la dựa trên các tài sản của Nga bị đóng băng tại EU, vốn đã bị phong tỏa kể từ khi Moscow phát động cuộc xâm lược toàn diện hơn ba năm trước.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen đã đưa ra ý tưởng về một "khoản vay bồi thường" trong bài phát biểu chính sách thường niên của bà trước Nghị viện Châu Âu vào tháng trước.
Châu Âu đã và đang tìm kiếm nhiều cách khác nhau để chi trả phần lớn hơn cho các nỗ lực quốc phòng của Ukraine, bởi vì Hoa Kỳ đã tỏ ý rằng họ có thể không sẵn sàng tài trợ cho nhu cầu quốc phòng của Ukraine trong thời gian dài nữa.
Bà Von der Leyen đã trình bày quan điểm của mình với các nhà lãnh đạo EU khi họ họp tại một hội nghị thượng đỉnh không chính thức ở Copenhagen vào ngày 1 tháng 10 để thảo luận về Ukraine, với sự tham dự của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy. Các Bộ trưởng tài chính của khối dự kiến sẽ xem xét chi tiết hơn về kế hoạch này tại một cuộc họp ở Luxembourg trong tuần này.
Mặc dù chi tiết về khoản vay bồi thường thiệt hại vẫn chưa được thảo luận, nhưng một số điểm đã được nêu rõ.
Bản thân các tài sản của Nga - bị phong tỏa kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Moscow vào năm 2022 - sẽ được sử dụng làm tài sản thế chấp cho việc phát hành trái phiếu. Số tiền thu được từ việc phát hành trái phiếu sau đó sẽ được sử dụng cho việc tái thiết Ukraine dưới hình thức một khoản vay bồi thường thiệt hại.
Ukraine sẽ chỉ phải trả lại số tiền này sau khi Nga bồi thường thiệt hại chiến tranh theo yêu cầu của một nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
Ukraine sẽ hoàn trả khoản vay bồi thường cho EU để trả nợ cho các chủ nợ trái phiếu và tài sản sau đó sẽ được gỡ bỏ tình trạng đóng băng. Nếu kế hoạch này được thực hiện, Ukraine có thể nhận được 170 đến 180 tỷ euro (198 đến 209 tỷ đô la) theo từng đợt trong giai đoạn 2026 và 2027, theo một tài liệu thảo luận do Ủy ban cung cấp cho các quốc gia thành viên EU và được RFE/RL xem xét.
Điện Kremlin đã gọi sáng kiến của châu Âu là một sự tịch thu và đe dọa sẽ có một "phản ứng tương xứng", tuy nhiên có những khác biệt cơ bản giữa kế hoạch cho vay bồi thường thiệt hại của EU và việc tịch thu tài sản của các công ty châu Âu tiếp tục hoạt động tại Nga và việc tư nhân hóa ngay lập tức các công ty này.
Mặc dù biện pháp của châu Âu không liên quan đến việc quốc hữu hóa bất kỳ tài sản liên bang nào của Nga, nhưng sắc lệnh của Putin dường như nhằm mục đích quốc hữu hóa tài sản của các công ty tư nhân. Ước tính có khoảng 800 công ty Tây Âu đang hoạt động tại Nga. Một số ngân hàng được đề cập trong sắc lệnh này, bao gồm công ty con tại Nga của Ngân hàng Quốc tế Raiffeisen của Áo, UniCredit của Ý và nhà sản xuất sô cô la Đức Ritter Sport.
Các cơ quan quản lý Châu Âu đã thúc giục Raiffeisen rút khỏi thị trường Nga bắt đầu từ năm 2022, nhưng ngân hàng này vẫn chưa muốn từ bỏ khoản lợi nhuận khổng lồ mà họ đã hưởng cho đến gần đây với tư cách là một tổ chức tài chính gần như độc quyền có khả năng chuyển tiền từ Nga sang châu Âu. Ngân hàng cũng ngần ngại việc mất khả năng khấu trừ chi phí hoạt động tại công ty con ở Nga như một khoản lỗ.
Việc bán ngân hàng do ngân hàng này khởi xướng là không thể vì các điều kiện mà người nước ngoài có thể bán tài sản của họ tại Nga. Một sắc lệnh riêng do Putin ký yêu cầu chiết khấu 50% và đóng góp bắt buộc 10% vào ngân sách Nga.
Ngoài ra, triển vọng tái thiết tình hình tài chính đang lung lay thông qua việc đẩy nhanh quá trình tư nhân hóa tài sản bị tịch thu của các công ty nước ngoài là rất mơ hồ về mặt pháp lý. Tài sản bị tịch thu sẽ "độc hại", và các chủ sở hữu trước đây có thể lôi kéo các chủ sở hữu mới ra tòa. Do đó, sẽ rất khó để tìm được người mua, ngay cả khi tài sản được bán với giá gần như bằng không.
Nguồn tin: xangdau.net/RFE/RL
