Như chiến lược an ninh quốc gia được công bố gần đây đã nhấn mạnh, chính quyền Trump mới tập trung vào việc duy trì quyền kiểm soát và ảnh hưởng ở Mỹ Latinh. Áp lực ngày càng tăng mà Washington đang đặt lên Venezuela chỉ là một ví dụ về chính sách đối ngoại mới này, và việc bắt giữ một tàu chở dầu ngoài khơi bờ biển Venezuela chỉ là diễn biến mới nhất. Vì vậy, việc hiểu rõ ngành công nghiệp dầu mỏ của nước này đang bị cuốn vào cuộc chơi quyền lực địa chính trị này như thế nào là rất hữu ích.
Kể từ khi Hoa Kỳ áp đặt lệnh trừng phạt đối với dầu mỏ của Venezuela vào năm 2015, sản lượng dầu thô của quốc gia Nam Mỹ này đã giảm đáng kể. Nhiều năm doanh thu dầu mỏ thấp đã dẫn đến việc đầu tư thiếu hụt đáng kể vào cơ sở hạ tầng năng lượng của đất nước, có nghĩa là ngay cả khi Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh trừng phạt, việc tăng sản lượng lên mức gần như thời kỳ hoàng kim trước đây sẽ vô cùng khó khăn. Tuy nhiên, việc nới lỏng các lệnh trừng phạt trong những năm gần đây đã cho phép Venezuela tăng sản lượng dầu một cách đáng kể. Những hành động gây hấn gần đây của Nhà Trắng đối với Venezuela, bao gồm việc tấn công các tàu bị cáo buộc buôn lậu ma túy và giờ là việc bắt giữ một tàu chở dầu, chỉ làm gia tăng sự không chắc chắn về hướng đi tiếp theo của sản lượng dầu mỏ của nước này.
Venezuela có trữ lượng dầu mỏ lớn hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới, nhưng chỉ cung cấp 1% lượng dầu mà thế giới sử dụng. Quốc gia Nam Mỹ này sở hữu khoảng 17% trữ lượng dầu mỏ toàn cầu, với hơn 300 tỷ thùng. Để so sánh, Mỹ nắm giữ khoảng 81 tỷ thùng trữ lượng đã được xác minh. Vào giữa những năm 1990, Venezuela sản xuất khoảng 5% lượng dầu thô của thế giới.
Tuy nhiên, nhiều năm quản lý yếu kém, thiếu đầu tư và lệnh trừng phạt của Mỹ đã làm giảm sản lượng đáng kể. Ngoài ra, tính chất nặng của dầu thô Venezuela khiến việc khai thác vô cùng khó khăn. Hiện tại, do lệnh trừng phạt đang diễn ra của Mỹ đối với dầu mỏ Venezuela, phần lớn dầu thô của nước này được xuất sang Trung Quốc thông qua các đội tàu ngầm, cho phép hai nước tránh các lệnh trừng phạt.
Trong những tháng gần đây, chính quyền Trump đã xây dựng một đội tàu chiến gần Venezuela. Ông Trump đã ra lệnh đánh chìm một số tàu nhỏ trong khu vực, cáo buộc những người trên tàu buôn lậu ma túy cho các băng đảng ma túy. Chính quyền Trump báo cáo rằng quân đội đã giết chết ít nhất 87 người trong 22 cuộc tấn công được biết đến ở Biển Caribe và phía đông Thái Bình Dương kể từ đầu tháng 9. Sự hiện diện quân sự của Mỹ là lớn nhất ở Mỹ Latinh trong nhiều thập kỷ, điều này khiến nhiều người tự hỏi liệu các cuộc tấn công trên bộ có thể xảy ra tiếp theo hay không.
Vào tháng 12, Tổng thống Venezuela, Nicolás Maduro, nói rằng động cơ thực sự đằng sau hành động quân sự của Trump là dầu mỏ, điều mà Bộ Ngoại giao Mỹ nhanh chóng phủ nhận. Tổng thống Colombia, Gustavo Petro, đồng ý với Maduro, nói rằng chiến dịch kéo dài ba tháng chống lại Caracas là "một cuộc đàm phán về dầu mỏ". Petro nói rằng Trump "không nghĩ đến việc dân chủ hóa Venezuela, càng không nghĩ đến việc buôn bán ma túy".
Tổng thống Trump đã thể hiện rõ lập trường của mình đối với Maduro bằng cách liên tục thúc đẩy thay đổi chế độ. Cuối tháng 11, Trump được cho là đã đưa ra tối hậu thư cho Maduro từ chức. Đáp lại, Maduro yêu cầu "ân xá toàn cầu" cho bản thân và các đồng minh. Mặc dù chưa có tuyên bố chính thức nào được đưa ra từ cả hai phía, nhưng các nguồn tin cho biết với tờ Miami Herald rằng Trump đã tuyên bố với Maduro: “Ông có thể cứu bản thân và những người thân cận nhất, nhưng ông phải rời khỏi đất nước ngay lập tức”. Trump được cho là đã đề nghị cho Maduro, vợ và con trai ông ta được an toàn “chỉ khi ông đồng ý từ chức ngay lập tức”.
Trong khi Trump rõ ràng muốn Maduro rời khỏi quyền lực, liệu ông có đang nhắm đến ngành dầu mỏ của Venezuela hay không thì vẫn chưa rõ. Xét đến độ khó khăn trong việc khai thác dầu thô “nặng và chua” của Venezuela, cũng như những yếu kém trong cơ sở hạ tầng năng lượng của đất nước, việc khôi phục ngành dầu mỏ của nước này sẽ không dễ dàng. Francisco J Monaldi, giám đốc Chương trình Năng lượng Mỹ Latinh tại Viện Chính sách Công Baker thuộc Đại học Rice, ước tính sản lượng dầu thô của Venezuela chỉ dưới 1 triệu thùng/ngày, với tiềm năng tăng lên từ 4 đến 5 triệu thùng/ngày dựa trên khoản đầu tư 100 tỷ đô la trong 10 năm.
Trong khi đó, José Ignacio Hernández, một học giả luật và nhà nghiên cứu về ngành công nghiệp dầu mỏ của Venezuela, cho biết: “Ngành dầu mỏ ở Venezuela đã bị tàn phá… Đây không phải là một thị trường hấp dẫn trong ngắn hạn, đặc biệt là đối với một quốc gia như Mỹ, vốn đã có sản lượng dầu lớn nhất thế giới.” Hernández giải thích rằng Maduro đã đề nghị cho phép các công ty Mỹ tiếp cận các dự án dầu mỏ và vàng của Venezuela. “Nếu Trump muốn đạt được thỏa thuận độc quyền về dầu mỏ của Venezuela, ông ta đã chấp nhận lời đề nghị của Maduro,” Hernández tuyên bố.
Được biết hoạt động khai thác dầu mỏ của Venezuela được chia sẻ giữa công ty nhà nước Petróleos de Venezuela Sociedad Anónima (PDVSA), với 50% hoạt động; Chevron, 25%; các liên doanh do Trung Quốc dẫn đầu, 10%; Nga, 10%; và các công ty châu Âu, 5%. Kể từ khi Trump nới lỏng các hạn chế đối với hoạt động của Chevron tại Venezuela, tập đoàn dầu khí lớn của Mỹ đã nhập khẩu từ 150.000 đến 160.000 thùng dầu mỗi ngày vào Hoa Kỳ.
Các chuyên gia cũng tin rằng ngay cả trong trường hợp thay đổi chế độ, Venezuela khó có thể đơn giản giao nộp tài sản dầu mỏ của mình cho Hoa Kỳ. Không chính phủ mới nào muốn tỏ ra sẵn sàng nhường lại nguồn tài nguyên quý giá của đất nước và tự tạo cơ hội cho phe đối lập theo chủ nghĩa dân tộc. Tuy nhiên, điều này có thể cho phép các tập đoàn dầu khí nước ngoài tiếp cận nhiều hơn thị trường Venezuela để đổi lấy các khoản đầu tư lớn vào việc tái phát triển cơ sở hạ tầng năng lượng đã cũ kỹ của đất nước.
Với việc lãnh đạo phe đối lập xuất hiện trở lại để nhận giải Nobel Hòa bình và việc Mỹ bắt giữ một tàu chở dầu ngoài khơi Venezuela, dường như nỗ lực lật đổ Maduro vẫn chưa kết thúc.
Nguồn tin: xangdau.net
