Thiên nga Ä‘en (blackswan) là thuật ngữ dùng để miêu tả hiện tượng không thể nào dá»± Ä‘oán được các tác Ä‘á»™ng, diá»…n biến và hiệu ứng gây ra từ má»™t chính sách. Tiêu đề bài viết muốn ám chỉ quyết định của Saudi Arabia sẽ Ä‘em đến những tác Ä‘á»™ng và hiệu ứng không thể nào dá»± Ä‘oán được trên thị trường dầu mỏ.

Đầu tuần này, hợp đồng tÆ°Æ¡ng lai kỳ hạn 12 tháng được sá»­ dụng để đầu cÆ¡ tá»· giá hổi Ä‘oái đồng riyal Ä‘ã chạm đỉnh cao nhất 13 năm. Điều này phản ánh nhà đầu tÆ° đặt cược nhiều hÆ¡n vào khả năng đồng ná»™i tệ của Saudi Arabia sẽ giảm giá lần đầu tiên trong gần 3 thập ká»·, kể cả sau khi nÆ°á»›c này cho biết Ä‘ã họ Ä‘ã sẵn sàng hợp tác vá»›i các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu khác để ổn định giá cả.

Kể từ đầu năm nay, Saudi Arabia Ä‘ã khai thác má»™t sản lượng dầu cao ká»· lục. NÆ°á»›c này Ä‘ang dẫn đầu ná»— lá»±c bảo vệ thị phần của OPEC bất chấp giá dầu thô biển Bắc (Brent) Ä‘ang ở mức thấp nhất trong 6 năm qua. Doanh thu từ dầu mỏ sụt giảm Ä‘ã buá»™c vÆ°Æ¡ng quốc này phải sá»­ dụng đến dá»± trữ ngoại hối cÅ©ng nhÆ° bán nợ nhằm bảo tồn chế Ä‘á»™ tá»· giá neo vào đồng USD Ä‘ã tồn tại suốt 30 năm. Theo Bank of America, Ä‘iều này cÅ©ng có nghÄ©a là Arab Saudi Ä‘ang phải đối mặt vá»›i lá»±a chọn mấu chốt vào năm tá»›i: hoặc cắt giảm sản lượng nhằm tăng giá hoặc Ä‘iều chỉnh tá»· giá đồng Rian nhằm ngăn chặn sá»± suy giảm dá»± trữ ngoại hối.

“Saudi Arabia bỏ neo giá đồng ná»™i tệ là sá»± kiện thiên nga Ä‘en của thị trường dầu mỏ toàn cầu trong năm 2016. Dù khả năng xảy ra không lá»›n, quyết định này sẽ mang lại những tác Ä‘á»™ng rất lá»›n", nhà chiến lược của Bank of America - ông Francisco Blanch - Ä‘ã viết nhÆ° vậy trong báo cáo ngày 19/11. “Về mặt chính trị, cắt giảm sản lượng là Ä‘iều dá»… làm hÆ¡n nhiều so vá»›i việc phá giá tiền tệ toàn diện", chuyên gia này bổ sung thêm.

Tốc Ä‘á»™ tăng trưởng của kinh tế toàn cầu suy giảm và triển vọng lạm phát ảm đạm cùng vá»›i Ä‘à tăng giá của đồng USD sẽ vẫn là những cÆ¡n gió ngược khổng lồ đối vá»›i dầu mỏ - loại hàng hóa thường được niêm yết bằng đồng USD.

Saudi Arabia Ä‘ã phải sá»­ dụng khá nhiều dá»± trữ ngoại hối trong cuá»™c chiến dầu mỏ hiện nay. Lượng tài sản tài sản nÆ°á»›c ngoài ròng của nÆ°á»›c này Ä‘ã rÆ¡i xuống mức thấp nhất 3 năm vào tháng 9 vừa qua. Tuy nhiên, Ä‘ây vẫn là nÆ°á»›c có nhiều dá»± trữ ngoại hối nhất trong khu vá»±c, ở mức 646,9 tá»· USD.

Thống đốc NHTW Saudi - ông Fahad Al-Mubarak - cÅ©ng từng tuyên bố sẽ giữ nguyên chế Ä‘á»™ neo đồng ná»™i tệ vào USD chừng nào nền kinh tế còn phụ thuá»™c vào dầu mỏ. Trong quá khứ, chế Ä‘á»™ neo tá»· giá này cÅ©ng Ä‘ã sống sót qua thời kỳ giá dầu suy giảm vào những năm 90.

Các chuyên gia đến từ Capital Economics cÅ©ng nhận định Chính phủ Saudi Arabia còn rất nhiều lá»±a chọn để tránh việc phải phá giá ná»™i tệ - Ä‘iều có thể gây nên lạm phát và bất ổn chính trị. Nếu không lá»±a chọn cắt giảm sản lượng, họ có thể đối đầu vá»›i giá dầu thấp bằng cách cắt giảm chi tiêu vốn hoặc trợ giá năng lượng. Phá giá đồng riyal sẽ là lá»±a chọn cuối cùng.

Tuy nhiên, Bank of America bổ sung thêm rằng diá»…n biến của đồng nhân dân tệ là má»™t ẩn số khác có thể gây áp lá»±c phá giá lên NHTW Saudi Arabia, đặc biệt trong bối cảnh các NHTW trên toàn thế giá»›i đều Ä‘ang cắt giảm dá»± trữ ngoại hối và Fed sẽ sá»›m tăng lãi suất. Nếu đồng nhân dân tệ Ä‘á»™t ngá»™t giảm giá, Saudi Arabia sẽ phải hành Ä‘á»™ng ngay lập tức vì Trung Quốc ảnh hưởng cá»±c lá»›n đến thị trường hàng hóa.

Saudi Arabia, thành viên lá»›n nhất của Tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ, sản xuất hÆ¡n 10 triệu thùng má»™t ngày trong suốt 8 tháng qua. NÆ°á»›c này đạt sản lượng ká»· lục 10,57 triệu thùng má»™t ngày vào tháng 7, theo thông tin thu thập của Bloomberg.

Theo Trí thức trẻ/Bloomberg