Nhật Bản đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 trong nửa đầu năm nay; lần đầu tiên, nhiên liệu hóa thạch chiếm chưa đến 60% sản lượng điện của Nhật Bản.
Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào nhập khẩu dầu, khí đốt và than đá của nền kinh tế G7 nghèo tài nguyên này vẫn chiếm trên 80% tổng mức tiêu thụ năng lượng trong bối cảnh các chính sách và ưu tiên năng lượng đang thay đổi sau thảm họa Fukushima năm 2011.
Sau trận động đất kinh hoàng, Nhật Bản đã đóng cửa tất cả các lò phản ứng hạt nhân để kiểm tra và thanh tra an toàn trong nhiều năm. Nguồn năng lượng carbon thấp, chiếm khoảng 30% sản lượng điện trước năm 2011, đột nhiên không còn nữa. Kết quả là lượng nhập khẩu LNG, dầu mỏ, than đá và lượng khí thải carbon tăng đột biến.
Trong những năm gần đây, đặc biệt là sau cuộc khủng hoảng năng lượng 2022-2023, dẫn đến sự gia tăng đáng kể chi phí nhập khẩu nhiên liệu của Nhật Bản, nước này đã bắt đầu mở cửa trở lại một số lò phản ứng hạt nhân một cách dần dần. Điều này đã giúp giảm tỷ trọng nhiên liệu hóa thạch, cùng với sự gia tăng đột biến trong việc lắp đặt công suất điện mặt trời.
Nhật Bản, quốc gia đặt mục tiêu trở thành nền kinh tế phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đã nhận ra rằng họ sẽ phải phụ thuộc nhiều hơn vào sản xuất điện hạt nhân trong những thập kỷ tới nếu muốn giảm lượng khí thải và sự phụ thuộc rất lớn vào nhiên liệu hóa thạch.
Trong chiến lược năng lượng mới nhất, Nhật Bản sẽ tăng cường năng lượng hạt nhân, với việc khởi động lại an toàn dần dần các lò phản ứng, đặt mục tiêu tăng hơn gấp đôi tỷ trọng sản xuất điện hạt nhân trong tổng sản lượng điện lên 20% vào năm 2040, từ mức dưới 10% hiện nay.
Tỷ lệ nhiên liệu hóa thạch trong nguồn cung cấp điện của Nhật Bản đã giảm xuống mức thấp nhất từng được ghi nhận trong nửa đầu năm 2025, do sản lượng điện hạt nhân và điện mặt trời đang tăng trưởng.
Theo dữ liệu từ Clean Energy, Nhật Bản đã chứng kiến nguồn cung cấp điện quy mô lớn từ nhiên liệu hóa thạch giảm xuống dưới 60% lần đầu tiên trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 6. Viện nghiên cứu năng lượng Ember được cây bút Gavin Maguire của Reuters trích dẫn.
Sự phụ thuộc của Nhật Bản vào nhập khẩu dầu, khí đốt và than đã giảm xuống còn 87% tổng mức tiêu thụ năng lượng từ mức cao nhất là 96% vào năm 2012, sau khi tất cả các lò phản ứng hạt nhân bị đóng cửa, theo dữ liệu do nhà phân tích năng lượng John Kemp tổng hợp từ báo cáo Cân bằng Năng lượng Thế giới năm 2024 của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA). Mặc dù có sự sụt giảm, tỷ lệ này vẫn cao hơn nhiều so với mức 81% trước thảm họa Fukushima.
Chỉ riêng năng lượng hạt nhân không thể giúp Nhật Bản đạt được mức phát thải ròng bằng 0—quốc gia này sẽ cần tăng công suất và sản lượng điện mặt trời và điện gió.
Việc triển khai điện mặt trời đã thành công. Tuy nhiên, điện gió đã thụt lùi, với những thất bại gần đây đã dội gáo nước lạnh vào tham vọng điện gió ngoài khơi của Nhật Bản.
Năng lượng mặt trời là nguồn điện carbon thấp lớn nhất của Nhật Bản, chiếm 10% sản lượng điện. Theo dữ liệu từ Ember, sản lượng điện này đã tăng gấp năm lần từ năm 2014 đến năm 2024.
Tuy nhiên, điện gió chỉ đạt 1% sản lượng điện vào năm 2024 mặc dù có tiềm năng rất lớn, đi sau rất nhiều so với các nước G7 khác, nơi điện gió chiếm trung bình 11% tổng sản lượng điện, Ember lưu ý.
Nhật Bản đang tìm cách phát triển tiềm năng điện gió ngoài khơi, nhưng nước này đã gặp khó khăn trong bối cảnh ngành điện gió ngoài khơi toàn cầu đang đối mặt với nhiều thách thức trong những năm gần đây.
Nhật Bản có kế hoạch phát triển các dự án điện gió ngoài khơi với tổng công suất 10 GW vào năm 2030 và 30 GW-45 GW vào năm 2040. Cho đến nay, quốc gia này đã tổ chức ba phiên đấu thầu để cấp công suất, nhưng các nhà đầu tư lớn đang xem xét lại các lựa chọn của họ tại Nhật Bản trong bối cảnh ngành này đang gặp nhiều khó khăn trên toàn cầu, với chi phí tăng vọt và sự chậm trễ trong chuỗi cung ứng.
Trong một đòn giáng mạnh vào tham vọng điện gió ngoài khơi của Nhật Bản, Tập đoàn Mitsubishi tuần trước đã hủy bỏ kế hoạch phát triển ba dự án điện gió ngoài khơi do những thay đổi bất ngờ và những thách thức ngày càng gia tăng trên thị trường.
Mitsubishi đã tìm cách thích ứng với những thay đổi trong môi trường kinh doanh bằng cách xem xét các lựa chọn khác nhau, bao gồm đánh giá lại chi phí, tiến độ dự án và doanh thu.
"Tuy nhiên, sau khi thảo luận giữa các đối tác, chúng tôi nhận thấy việc xây dựng một kế hoạch kinh doanh khả thi là không khả thi trong điều kiện hiện tại", tập đoàn cho biết vào tuần trước.
Quyết định từ bỏ các dự án tại Nhật Bản của Mitsubishi diễn ra trong bối cảnh ngành công nghiệp điện gió ngoài khơi đang gặp nhiều khó khăn trên toàn thế giới.
Ørsted, nhà đầu tư dự án điện gió ngoài khơi lớn nhất thế giới, đã cảnh báo vào tháng 5 về một môi trường đầy thách thức đang tiếp diễn đối với ngành công nghiệp này, với những khó khăn ngày càng lớn trên toàn cầu trong thời gian tới.
Nguồn tin: xangdau.net
