Liên minh châu Âu đã vạch ra một giới hạn. Đến năm 2027, khối này dự định sẽ loại bỏ hoàn toàn việc nhập khẩu khí đốt tự nhiên từ Nga.

Nhưng khi những chính sách vừa được ký ban hành ở Brussels, một thách thức mới đang nổi lên trong nền kinh tế thực.

EU có thể không có đủ nhân lực để xây dựng cơ sở hạ tầng thay thế khí đốt từ Nga.

Giám đốc điều hành Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) Fatih Birol đã đứng cạnh Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen vào tuần trước và gọi đó là "sự kết thúc của một kỷ nguyên".

Nhưng ông cũng đưa ra một cảnh báo.

Sự chuyển đổi khỏi năng lượng Nga chỉ thực sự quyết liệt khi lực lượng lao động sẵn có để thực hiện điều đó. Và ngay lúc này... lực lượng lao động đó đang bị căng thẳng đến mức giới hạn.

Nguyên tắc vàng: Đa dạng hóa

Sau cuộc xâm lược Ukraine, IEA đã phản ứng bằng Kế hoạch 10 điểm nhằm giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu của Nga. Kết quả đã nhanh chóng đạt được. Châu Âu đã có bước tiến vững chắc hơn, đa dạng hóa các nhà cung cấp và đẩy nhanh phát triển năng lượng tái tạo.

Phát biểu tại Ủy ban Châu Âu, Tiến sĩ Birol đã nêu ra triết lý mới một cách đơn giản:

“Trong thế giới năng lượng, sự phụ thuộc quá mức có thể nhanh chóng biến thành những điểm yếu địa chính trị nghiêm trọng. Nguyên tắc vàng số một của tôi cho an ninh năng lượng là đa dạng hóa.”

Thỏa thuận đã xong. Mốc thời gian đã được ấn định. Nhưng chính sách chỉ là trên giấy cho đến khi được xây dựng.

Bùng nổ với nút thắt

Ngành năng lượng đang phát triển. Nhanh chóng.

Theo báo cáo Việc làm Năng lượng Thế giới 2025 mới được IEA công bố, ngành này là một cỗ máy tạo việc làm.

Việc làm trong ngành năng lượng toàn cầu đạt 76 triệu người vào năm 2024. Con số này đã tăng hơn 5 triệu kể từ năm 2019. Chỉ riêng năm ngoái, việc làm trong ngành năng lượng đã tăng 2,2%, gấp đôi tốc độ tăng trưởng chung của nền kinh tế toàn cầu.

Trọng tâm của ngành cũng đang dịch chuyển.

Ngành điện đã vượt qua ngành cung cấp nhiên liệu để trở thành ngành tuyển dụng hàng đầu.

Điện mặt trời là động lực tăng trưởng chính.

Việc làm trong lĩnh vực sản xuất xe điện và pin đã tăng gần 800.000.

Thoạt nhìn, mọi thứ có vẻ ổn, nhưng báo cáo nhấn mạnh tình trạng thiếu hụt lao động lành nghề ngày càng trầm trọng. Trong số 700 công ty liên quan đến năng lượng được khảo sát, hơn một nửa báo cáo tình trạng thiếu hụt tuyển dụng nghiêm trọng.

Châu Âu đang phải đối mặt với một nghịch lý. Châu Âu có vốn. Châu Âu có các chính sách bắt buộc. Nhưng lại thiếu thợ điện, kỹ sư và kỹ thuật viên lưới điện để triển khai đúng tiến độ.

Những thiếu hụt này đe dọa làm chậm việc xây dựng cơ sở hạ tầng, trì hoãn các dự án và làm tăng chi phí hệ thống đúng vào lúc Châu Âu cần hành động nhanh nhất.

Tái cấu trúc hệ thống vận hành của thị trường

Khi lưới điện đang chuyển đổi để phù hợp với điện gió, điện mặt trời và pin, thiết kế thị trường - logic kinh tế chi phối lưới điện - đang gặp khó khăn trong việc theo kịp.

Báo cáo đồng thời của IEA, Thiết kế Thị trường Điện, đã phát hiện ra một sự bất cập.

Các thị trường ngắn hạn đang hoạt động tốt; chúng đang phân phối điện hiệu quả từng giờ. Nhưng còn thị trường dài hạn? Chúng đang không phát đi những tín hiệu đầu tư đúng đắn.

Các mô hình cũ không được xây dựng cho một hệ thống do năng lượng tái tạo chi phối. Báo cáo lập luận rằng chúng ta cần thiết kế lại các thị trường này để coi trọng tính linh hoạt và thu hút vốn dài hạn.

Nếu chúng ta không điều chỉnh các tín hiệu thị trường, dòng vốn đầu tư sẽ không chảy... bất kể các nhà hoạch định chính sách ở Brussels nói gì.

Bối cảnh toàn cầu

Sự chuyển hướng này không diễn ra một cách đơn lẻ. Trong khi châu Âu hoàn tất việc từ bỏ khí đốt của Nga, phần còn lại của thế giới cũng đang thay đổi.

Tại Na Uy: Tiến sĩ Birol đã gặp Thủ tướng Jonas Gahr Støre để thảo luận về vai trò của Na Uy với tư cách là bên bảo đảm an ninh năng lượng và là đối tác trong các sáng kiến ​​nấu ăn sạch cho Châu Phi.

Tại Đông Nam Á: 150 nhà hoạch định chính sách đã tập trung tại Việt Nam tham dự Tuần lễ Đào tạo Chính sách Hiệu quả Năng lượng lần thứ 22 của IEA, nhằm giải quyết nhu cầu đang tăng nhanh trong khu vực.

Kết luận

Thỏa thuận loại bỏ năng lượng vào năm 2027 là một chiến thắng địa chính trị lớn quan trọng cho châu Âu. Nó báo hiệu sự phục hồi. Nhưng công việc khó khăn chỉ mới bắt đầu.

Chúng ta đã đánh đổi một cuộc khủng hoảng địa chính trị để lấy một cuộc khủng hoảng công nghiệp. Cuộc đua không còn chỉ là giành được các hợp đồng khí đốt; mà là giành được nhân tài và cấu trúc thị trường để duy trì hoạt động.

Châu Âu đã cắt đứt sự phụ thuộc. Giờ đây, họ phải tự xây dựng năng lượng lưu trữ năng lượng.

Nguồn tin: xangdau.net