Chỉ hai ngày trước hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Vladimir Putin, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cảnh báo Nga về "những hậu quả rất nghiêm trọng" nếu nước này không chấm dứt chiến tranh với Ukraine.
Trump không đưa ra chi tiết về những hậu quả mà Moscow có thể phải đối mặt nếu không chấm dứt hơn 3 năm rưỡi chiến tranh ở Ukraine, nhưng ông đã phát biểu vào ngày 13 tháng 8 ngay sau khi được một số nhà lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy thúc giục bảo vệ các lợi ích an ninh cơ bản của châu Âu và Ukraine.
"Mục tiêu là chấm dứt chiến tranh", ông nói về những gì ông hy vọng đạt được tại hội nghị thượng đỉnh ngày 15 tháng 8 tại Căn cứ chung Elmendorf-Richardson, ngoại ô Anchorage, Alaska.
Trước khi Trump phát biểu, người đứng đầu EU Ursula von der Leyen cho biết cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và các quan chức hàng đầu từ khắp châu Âu là "rất tốt", trong khi Thủ tướng Đức Friedrich Merz mô tả cuộc họp trực tuyến là "mang tính xây dựng".
Ông Trump cũng gọi cuộc họp trực tuyến là "rất tốt" và nói rằng nếu cuộc gặp của ông với Putin diễn ra tốt đẹp, ông muốn có một cuộc gặp thứ hai nhanh chóng với cả Putin và Zelensky.
Ông không đưa ra khung thời gian cho một cuộc gặp như vậy, và nói rằng Nga sẽ phải đối mặt với hậu quả nếu Putin không đồng ý chấm dứt chiến tranh.
"Chúng tôi hy vọng rằng chủ đề chính trong cuộc gặp Trump-Putin sẽ là lệnh ngừng bắn. "Một lệnh ngừng bắn ngay lập tức", Zelenskyy phát biểu tại một cuộc họp báo ở Berlin sau cuộc gọi, có sự tham dự của ông cùng với Merz.
Các cuộc đàm phán giữa Trump và Putin nhằm mục đích tìm ra một con đường chấm dứt cuộc xung đột, cuộc xung đột lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến II. Trump đã tuyên bố cả hai bên sẽ phải trao đổi lãnh thổ để chấm dứt giao tranh dữ dội đã cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn người ở cả hai bên và khiến hàng triệu người Ukraine phải di dời.
Dường như bị đứng ngoài cuộc, các nhà lãnh đạo châu Âu và Zelensky đã và đang nỗ lực để đảm bảo tiếng nói của họ được lắng nghe.
Washington dường như đang chuẩn bị cho Kyiv và Moscow những thỏa hiệp lớn để chấm dứt chiến tranh, với việc Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance cảnh báo bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng có thể khiến cả hai bên "không hài lòng".
Nhưng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết Trump đã "rất rõ ràng" trong cuộc điện đàm ngày 13 tháng 8 rằng Ông ấy muốn đạt được một lệnh ngừng bắn tại hội nghị thượng đỉnh và rằng Trump đã nói rõ rằng "các vấn đề lãnh thổ liên quan đến Ukraine... sẽ chỉ được đàm phán bởi tổng thống Ukraine."
Ông Trump cũng sẽ "tìm kiếm một cuộc họp ba bên trong tương lai" có sự tham gia của Zelensky, tổng thống Macron phát biểu.
"Hiện tại không có kế hoạch trao đổi lãnh thổ nghiêm túc nào được đưa ra thảo luận.... Tôi nghĩ đó là một điểm rất quan trọng trong vấn đề này. Và chúng tôi hy vọng rằng nó có thể được tổ chức tại châu Âu, tại một quốc gia trung lập mà tất cả các bên đều chấp nhận," ông nói thêm.
Các nhà lãnh đạo châu Âu đã ra một tuyên bố vào cuối ngày 13 tháng 8, trong đó họ hoan nghênh những nỗ lực của Trump nhằm "chấm dứt giết chóc ở Ukraine, chấm dứt chiến tranh xâm lược của Nga và đạt được hòa bình công bằng và lâu dài."
Nhưng họ nhắc lại rằng "con đường dẫn đến hòa bình ở Ukraine không thể được quyết định nếu không có Ukraine."
Nếu việc khăng khăng muốn Ukraine tham gia của Trump được xác nhận, điều này sẽ giúp xoa dịu nỗi lo ngại của Ukraine và các đồng minh rằng các nhà lãnh đạo của hai siêu cường có thể đạt được một thỏa thuận bán rẻ lợi ích an ninh của châu Âu và Ukraine, đồng thời đề xuất trao lãnh thổ Ukraine cho Moscow.
"Suy nghĩ của Trump dường như gần gũi hơn với suy nghĩ của người châu Âu so với những gì một số người lo ngại ban đầu", một quan chức châu Âu nói với RFE/RL sau cuộc gọi.
Nga luôn tỏ ra lạnh nhạt với ý tưởng gặp Zelensky, cho rằng cuộc gặp chỉ nên diễn ra khi hai bên gần đạt được thỏa thuận hòa bình, chứ không chỉ là một thỏa thuận ngừng bắn.
Thời điểm đó dường như còn xa vời do bất đồng lớn giữa lập trường của Nga và Ukraine vẫn tồn tại trên một số vấn đề quan trọng, bao gồm lãnh thổ và an ninh, bất chấp ba vòng đàm phán trực tiếp tại Thổ Nhĩ Kỳ kể từ giữa tháng 5.
Các cuộc đàm phán diễn ra vào thời điểm then chốt, khi Trump ngày càng thất vọng với Putin và Tổng thống Nga không có dấu hiệu nhượng bộ trước những yêu cầu tối đa của Điện Kremlin. Trump và Putin đã có sáu cuộc điện đàm, và đặc phái viên hàng đầu của Nhà Trắng đã đến Moscow ít nhất ba lần.
Quyết định gặp trực tiếp Putin - điều mà người tiền nhiệm của Trump, Joe Biden, đã từ chối sau cuộc xâm lược - phản ánh niềm tin của Trump rằng mối quan hệ của ông với nhà lãnh đạo Nga sẽ mang lại một thỏa thuận hòa bình lâu dài.
"Thủ tướng đã khẳng định rõ ràng rằng sự ủng hộ của chúng tôi dành cho Ukraine là kiên định - biên giới quốc tế không được phép thay đổi bằng vũ lực và Ukraine phải có những đảm bảo an ninh vững chắc và đáng tin cậy để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của mình như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào", bản ghi lời kêu gọi từ văn phòng Thủ tướng Keir Starmer tại Phố Downing cho biết.
Tuyên bố của các nhà lãnh đạo châu Âu do Hội đồng châu Âu ban hành cho biết Ukraine phải có những đảm bảo an ninh vững chắc và đáng tin cậy, đồng thời nói thêm rằng "Liên minh Ý chí sẵn sàng đóng vai trò tích cực".
Nguồn tin: xangdau.net/RFE/RL
