Nửa đầu năm 2018 hóa ra là một giai đoạn rất thành công cho OPEC và các đồng minh của nhóm. Liên minh giữa OPEC và các nhà sản xuất khác, được biết đến nhiều hơn là OPEC +, đã chào mừng chiến thắng của mình vào tháng 6 và tuyên bố rằng công việc tái cân bằng thị trường dầu mỏ đã được thực hiện xong.
Thật không may, tình hình đã thay đổi và thay vì tuyên bố rằng thị trường được cân bằng lại, các bộ trưởng đã quay trở lại bàn đám phán. OPEC+ đang tìm cách mở rộng cắt giảm sản lượng khoảng 1,8 triệu thùng/ngày vào nửa cuối năm 2018 và liên minh đang xem xét các phương cách mới để đánh giá chỉ số chính về cân bằng thị trường, vốn là mức trung bình 5 năm của tồm kho dầu các quốc gia thành viên của OECD.
Mọi thứ đã thay đổi trong một thời gian rất ngắn. Đồn đoán sự dồi dào cung dầu thô trên thị trường đã chuyển sang thiếu hụt. Mục tiêu của nhóm đã thay đổi từ việc cắt giảm thành tăng nguồn cung và, theo đó, sự cần thiết về mức trung bình 5 năm không còn ở đó nữa.
Trong khhi chúng ta đang ở trong quý ba của năm, mọi thứ có vẻ ổn định và suôn sẽ cho liên minh này. Mọi người đều hài lòng vì họ có thể sản xuất nhiều hơn tại một giá dầu mà đã không thể tưởng tượng được một năm trước đây.
Điều đó không có nghĩa là những thách thức đã kết thúc. Đầu tiên OPEC + vẫn cần phải bù đắp sự thiếu hụt dự kiến trên thị trường. Thứ hai, tình hình nhu cầu ở Trung Quốc vẫn chưa rõ ràng trong vài tháng tới. Thứ ba, nguồn cung ngoài OPEC có thể thấy một sự điều chỉnh giảm của OPEC và Cơ quan Năng lượng Quốc tế IEA trong thời gian còn lại của năm cho đến khi tình hình tắc nghẽn cơ sở hạ tầng dầu mỏ đang gây sức ép lên sản lượng của Mỹ từ các cánh đồng dầu đá phiến.
Về mặt kinh tế, sự sụp giảm tiền tệ một số nước châu Á như Trung Quốc so với đồng đô la và những lo ngại về chiến tranh thương mại đang đưa ra một bức tranh trái chiều về tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong thời gian còn lại của năm và đầu năm sau.
Về mặt địa chính trị, các biện pháp trừng phạt đối với Iran có thể dẫn đến kết quả không thuận lợi cho các quốc gia tiêu thụ dầu vì kế hoạch giảm xuất khẩu dầu của Iran xuống 0 có thể không đạt được, và nếu nó thành công sẽ gây hoảng loạn cho các nhà máy lọc dầu và thị trường.
Tuy nhiên, vấn đề chính là Trung Quốc vì đây là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới vào lúc này. Trung Quốc là chìa khóa cho sự tái cân bằng của thị trường dầu mỏ trong năm nay. Tác động của Trung Quốc ít được chú ý hơn khi những nỗ lực của OPEC + để tái cân bằng thị trường đã được đưa lên hàng đầu.
Nhập khẩu dầu của Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm 2018 tăng 5,8% so với cùng kỳ năm trước. Con số đó là quá đủ để hấp thụ toàn bộ dầu thô bổ sung mà một số thành viên của OPEC +, những người không hoàn toàn tuân thủ cam kết cắt giảm, đưa ra thị trường.
Một lực lượng lớn trong nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc là các nhà máy lọc dầu tư nhân nhỏ được gọi là nhà máy lọc dầu ấm trà, chiếm khoảng 40% tổng công suất lọc dầu của Trung Quốc. Các ấm trà của Trung Quốc đang giảm nhập khẩu và cắt giảm hoạt động vì lợi nhuận của họ bị áp lực từ sự suy yếu của đồng nhân dân tệ Trung Quốc, sự gia tăng giá dầu thô, và các biện pháp thuế mới được giới thiệu bởi chính phủ.
Các ấm trà phải đối mặt với các hóa đơn thuế cao hơn sau khi chính quyền đóng lỗ hổng đã cho phép họ khai báo các nhiên liệu như xăng và dầu diesel - mà phải chịu thuế - như các sản phẩm dầu khác không chịu thuế tiêu thụ.
Gần 40% ấm trà đang hoạt động thua lỗ, theo Bloomberg, trích dẫn Pang Guanglian, nhà kinh tế cấp cao tại Liên đoàn Công nghiệp Hóa chất và Dầu khí Trung Quốc ở Bắc Kinh, tổ chức có sự tham gia của thành viên bao gồm các công ty nhà nước cũng như các ấm trà.
Nhập khẩu của các nhà máy lọc dầu ở Shandong – một tỉnh của Trung Quốc, nơi hầu hết các ấm trà tập trung - giảm 350.000 thùng/ngày trong tháng 6, theo Cinda Securities. Khối lượng tháng 7 có thể giảm thêm do nhu cầu thấp hơn từ các nhà tinh chế tư nhân.
Còn quá sớm để nói tình trạng này sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu của OPEC sang Trung Quốc nhưng dường như rõ ràng là xuất khẩu của Saudi sang Trung Quốc đang giảm. Theo dữ liệu theo dõi tàu chở dầu của Bloomberg, xuất khẩu dầu thô của Saudi giảm xuống mức thấp nhất trong 3 tháng khi nguồn cung sang Trung Quốc giảm xuống mức thấp nhất kể từ khi Bloomberg bắt đầu theo dõi hoạt động vận chuyển của Saudi trong tháng 1/2017.
Mặc dù tất cả những rủi ro trên thị trường trong năm nay, theo dõi sự phát triển của tình hình ở Trung Quốc vẫn là chìa khóa để hiểu được khu vực thị trường đang hướng đến.
Nguồn: xangdau.net