Kể từ cuộc trưng cầu độc lập hồi tháng 9 và cuộc chiếm đóng Kirkuk bởi quân đội Iraq hồi tháng 10, sự kịch tính về dầu của người Kurd vẫn tiếp diễn, với những diễn biến mới xuất hiện vào đầu tuần này.
Hôm chủ nhật, chính quyền khu vực tự trị của người Kurd cho thấy họ đã chuẩn bị bàn giao cơ sở sản xuất dầu, sân bay, cửa khẩu và doanh thu cho Baghdad, với điều kiện chính phủ Iraq đồng ý cấp phần ngân sách quốc gia của người Kurd.
Tranh cãi kéo dài về doanh thu dầu mỏ của nước này là tâm điểm của những căng thẳng giữa Baghdad và Erbil, thủ đô của khu vực người Kurd. Kể từ năm 2014, Iraq đã không chia sẻ doanh thu dầu khí với Kurdistan, và khu vực tự trị này đã ký các thỏa thuận dầu mỏ của mình và tự cấp tiền cho mình một cách độc lập.
Trong một thời gian, người Kurd đã có thể lôi kéo các công ty dầu lớn như Chevron, ExxonMobil và Total SA với những lời chào mời hấp dẫn, thuyết phục họ lờ đi những lời đe dọa hành động pháp lý từ phía chính phủ Iraq. Tuy nhiên, lời hứa ban đầu của các mỏ dầu của người Kurd đã mờ dần, khi cả Total và Chevron đều tránh xa việc đầu tư thêm vào thăm dò của người Kurd.
Cuộc trưng cầu dân ý được hiểu rộng ra như là một động thái Erbil thách thức Baghdad. Do đó, việc chiếm lại Kirkuk là một sự thất bại thảm hại và một dấu hiệu cho thấy người Kurd có ít tầm ảnh hưởng hơn từng nghĩ.
Tuyên bố của người Kurd hôm Chủ Nhật đến như là sự phản hồi trước tin tức rằng Baghdad, hiện nay đang dự toán ngân sách nhà nước năm 2018, có kế hoạch cắt giảm tỷ lệ của người Kurd từ 17 phần trăm xuống 12,6 phần trăm. Trong khi các quan chức chính phủ cho biết con số mới phản ánh sự phân bố dân cư và số liệu thương mại, thì người Kurd đã giải thích động thái này như là một biện pháp trừng phạt cuộc trưng cầu độc lập, nhằm mục đích đặt áp lực lớn hơn lên Erbil.
Cả nước cần tiền bán dầu để tài trợ cho nỗ lực tái thiết, nhưng người Kurd tuyên bố họ đang trong tình trạng tồi tệ hơn, khu vực này phải chịu đựng mũi giùi của cuộc chiến chống lại Nhà nước Hồi giáo kể từ năm 2014.
Hôm chủ nhật, Thủ tướng của người Kurd Nechirvan Barzani-cháu trai của cựu Thủ tướng Masoud Barzani, người đã từ chức vì thất bại ở Kirkuk-khẳng định rằng Kurdistan đã chuẩn bị bàn giao tiền bán dầu của mình để đổi lấy một phần thích hợp của ngân sách.
Rudaw, hãng tin tức của người Kurd, gọi cử chỉ này là một đề nghị hòa bình và một dấu hiệu cho thấy Erbil đã chuẩn bị để nói chuyện thông qua các vấn đề mà đã kéo Iraq và các tỉnh thuộc người Kurd trong nước ra xa nhau.
Khi lực lượng Iraq chiếm lại Kirkuk, nó đã gây ra một cú sốc nhỏ trên thị trường năng lượng toàn cầu. Đường ống dẫn Kirkuk-Ceyhan, mà hầu hết dầu của người Kurdish được xuất khẩu thông qua đường ống này, đã bị đóng tạm thời và một phần, khiến cho 275.000 dầu mỗi ngày bị gián đoạn. Giá tăng khi căng thẳng khu vực leo thang và xuất khẩu của người Kurd sụt giảm. Chính phủ Iraq đã tăng xuất khẩu từ miền Nam Iraq lên thêm 200.000 thùng/ngày để bù đắp.
Iraq là nhà sản xuất lớn thứ hai của OPEC, với sản lượng 4.5 triệu thùng/ngày. Khu vực người Kurd sở hữu một phần ba tổng trữ lượng dầu của Iraq, 45 tỷ trong tổng số 150 tỷ thùng, và sản xuất 250.000 thùng dầu mỗi ngày, làm tăng sản lượng của nước này thêm 550.000 thùng dầu mỗi ngày sau khi chiếm đóng Kirkuk.
Kirkuk, một thành phố mà người Kurd chiếm đóng trong cuộc chiến với Nhà nước Hồi giáo, nơi mà người Kurd tuyên bố là một phần của khu vực nói tiếng Kurd tổ tiên và do đó là một phần của Kurdistan, nằm trên đỉnh một mỏ dầu khổng lồ. Nếu người Kurd vẫn giữ được nó, họ sẽ có một vị thế mạnh hơn để đưa ra các điều khoản với Baghdad.
Chính phủ Baghdad do Thủ tướng Haider al-Abadi lãnh đạo, người đã chứng minh có khả năng xuất sắc ở vị trí được cho là một trong những công việc khó khăn nhất trên trái đất -sẽ nhấn mạnh lợi thế của mình với Erbil. Nếu al-Abadi thành công trong việc điều phối sự hỗ trợ trong Quốc hội Iraq, thì ngân sách có thể sẽ được chấp nhận, ngay cả với tỷ lệ sụt giảm đáng kể của người Kurd.
Với giá đang tăng, có thể lên 70 USD vào cuối năm, câu hỏi về việc ai sẽ nhận được gì đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Với sự may mắn, người Iraq và người Kurd sẽ có thể đàm phán về một thỏa thuận để tránh xảy ra bạo lực mới, mặc dù nó có lẽ sẽ không phải là một sự giàn xếp mà người Kurd sẽ hài lòng.
Nguồn tin: xangdau.net
