Khi Iran bắt giữ một tàu chở dầu treo cờ Quần đảo Marshall vào năm ngoái, Tehran cho biết tàu này đã va chạm và làm hư hỏng một tàu Iran ở Vịnh Oman.
Bây giờ, gần một năm sau, Tehran cho biết sẽ tịch thu hàng hóa của Advantage Sweet, tàu đang vận chuyển dầu từ Kuwait đến bang Texas của Hoa Kỳ, để trả đũa việc Mỹ áp các lệnh trừng phạt đối với quốc gia cộng hòa Hồi giáo này.
Hãng thông tấn Mizan, có liên kết với cơ quan tư pháp Iran, đưa tin hôm 6/3 rằng một tòa án ở Tehran đã ra phán quyết ủng hộ việc tịch thu số dầu có giá trị khoảng 50 triệu USD.
Chi nhánh thứ 55 của Tòa án Công lý Tehran cho biết số tiền thu được từ việc bán dầu sẽ được sử dụng để bồi thường cho những bệnh nhân mắc chứng bong biểu bì bóng nước, một căn bệnh về da hiếm gặp. Tòa án phán quyết các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đã ngăn cản một công ty Thụy Điển bán thuốc dùng để điều trị bệnh cho Iran và khiến “các bệnh nhân Iran bị tổn hại nặng nề về tinh thần và thể chất”.
EB Home, một tổ chức phi chính phủ của Iran đại diện cho hơn 300 bệnh nhân bị bệnh bong biểu bì bóng nước, đã đệ đơn kiện Hoa Kỳ lên tòa án Tehran. Trong một tuyên bố sau phán quyết của tòa án, tổ chức phi chính phủ này xem các lệnh trừng phạt của Mỹ là mang tính chất “hình sự và đơn phương”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Matthew Miller chỉ trích phán quyết này và yêu cầu tàu chở dầu phải “được thả ngay lập tức”.
Ông nói trong cuộc họp báo ngày 6/3: “Việc Iran tiếp tục quấy rối tàu thuyền và can thiệp vào các quyền và tự do hàng hải trên các tuyến đường thủy quan trọng của khu vực là mối đe dọa đối với an ninh hàng hải, ổn định khu vực và nền kinh tế toàn cầu”.
Quân đội Hoa Kỳ cho biết vào tháng 1 rằng Iran đang “bắt giữ 5 tàu và hơn 90 thành viên làm con tin” từ các tàu mà nước này bắt giữ vào năm 2023. Hầu hết các vụ bắt giữ tàu chở dầu của Iran đều do Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC), chi nhánh tinh nhuệ của lực lượng vũ trang Iran thực hiện.
Iran cho biết đã bắt giữ tàu Advantage Sweet vào tháng 4 năm 2023. Tàu chở dầu này được hãng dầu khổng lồ Chevron của Mỹ thuê và đang chở dầu đến cảng Houston của Mỹ, theo dữ liệu theo dõi tàu biển.
Việc Iran bắt giữ tàu Advantage Sweet diễn ra vài ngày sau khi Hoa Kỳ bắt giữ Suez Rajan, một tàu chở dầu đang vận chuyển dầu Iran bị cấm vận sang Trung Quốc.
Nhiều tháng sau khi bắt giữ Suez Rajan, và bất chấp những lời đe dọa của Tehran, Washington đã bắt đầu dỡ dầu trên tàu xuống vào tháng 8 năm 2023.
Phán quyết của tòa án Tehran đã làm nổi bật tác động của các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với ngành y tế ở Iran.
Vào năm 2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump khi đó đã đơn phương rút Washington khỏi thỏa thuận hạt nhân mang tính bước ngoặt giữa Iran và các cường quốc thế giới, đồng thời áp dụng lại các lệnh trừng phạt đối với Tehran.
Người dân Iran đã chứng kiến giá cả tăng cao và phải đối mặt với tình trạng thiếu thuốc cứu chữa bệnh – trong đó có thuốc điều trị ung thư và insulin - trong những năm gần đây do các lệnh trừng phạt của Mỹ và nạn tham nhũng.
Các lệnh trừng phạt của Mỹ áp đặt lên Iran không bao gồm thực phẩm và thuốc men. Nhưng trên thực tế, các hạn chế đã gây khó khăn cho Tehran trong việc mua một số loại thuốc, theo các nhóm nhân quyền.
Trong đó có loại băng chuyên dụng do công ty Molnlycke của Thụy Điển sản xuất, được sử dụng để điều trị cho những bệnh nhân bị bong biểu bì bóng nước, những người thường xuất hiện các vết phồng rộp và vết thương đau đớn, tương tự như bỏng cấp độ ba. Đôi khi họ được coi là những bệnh nhân “con bướm” do làn da rất mỏng manh.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Miller nói với các phóng viên vào ngày 6 tháng 3 rằng các lệnh trừng phạt của Mỹ “luôn có tác dụng cắt giảm các hoạt động mua sắm nhân đạo”.
Ông nói thêm: “Chúng tôi chưa bao giờ ngăn cản thuốc đến tay người dân Iran”.
EB Home, tổ chức phi chính phủ của Iran, trước đó đã đệ đơn khiếu nại Molnlycke ở Thụy Điển nhưng không thành công vào năm 2021.
Trong đơn khiếu nại không thành công, tổ chức phi chính phủ này tuyên bố rằng Molnlycke đã thông báo cho họ vào tháng 3 năm 2019 rằng đã “quyết định không tiến hành bất kỳ hoạt động kinh doanh nào liên quan đến Iran trong thời điểm hiện tại. Điều này cũng áp dụng cho hoạt động kinh doanh được thực hiện dưới bất kỳ hình thức ngoại lệ nào đối với các lệnh trừng phạt kinh tế của Hoa Kỳ.”
Trong một báo cáo năm 2021, các chuyên gia của Liên Hợp Quốc đã cảnh báo về hậu quả của việc “tuân thủ quá mức” các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với “những đứa trẻ bướm”, những người mà họ cho rằng “không còn được hưởng quyền được chăm sóc sức khỏe”.
Năm tiếp theo, chính phủ Thụy Điển hỗ trợ tài chính cho Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc để mua và cung cấp băng chuyên dụng cho Iran.
Đại sứ Thụy Điển tại Iran lúc đó, Mattias Lentz, cho biết: “Việc thiếu một số loại thuốc và sản phẩm y tế ở Iran là một lo ngại nhân đạo, bị ảnh hưởng bởi tác động của chế độ trừng phạt đối với các giao dịch tài chính”. “Chúng tôi hy vọng một giải pháp sẽ được tìm ra và sẽ tiếp tục hỗ trợ giải pháp đó.”
Nguồn tin: RFE/RL
© Bản tiếng Việt của xangdau.net
