Tranh cãi giữa chính phủ Iraq và người Kurd trong một tháng qua đã góp phần đẩy giá dầu tăng lên, do sự gián đoạn của một phần xuất khẩu dầu thô của nước này. Nhưng Iraq có lẽ sẽ không đủ lực để bắt đầu đợt đầu cơ giá lên mới cho dầu thô.
Việc kiểm soát mỏ dầu Kirkuk cách đây vài tuần, diễn ra sau cuộc trưng cầu dân ý độc lập của người Kurd, dẫn đến việc suy giảm sản xuất tạm thời khoảng 400.000 thùng/ngày. Các mỏ dầu gần Kirkuk - mỏ Bai Hassan và mỏ Avana - được báo cáo vẫn là chưa xuất khẩu là dầu thô, nhưng điều đó có thể sớm thay đổi.
Trong sự nhượng bộ đầy nhục nhã, Chính phủ Khu vực Kurdistan (KRG) đã đề nghị ngừng bắn với Baghdad, đề nghị đóng băng kết quả của cuộc trưng cầu độc lập. Điều này đã thừa nhận thất bại của khu vực bán tự trị này ở Iraq - một sự công nhận rằng động lực mong muốn độc lập đã mang lại kết quả không như mong đợi.
Kurdistan đã bị cô lập trên quy mô quốc tế và đã bị phản đối không chỉ Baghdad mà còn cả các nước láng giềng của Iraq là Thổ Nhĩ Kỳ và Iran. Tồi tệ hơn, nếu không có các mỏ dầu Kirkuk, Kurdistan sẽ không bao giờ có được nguồn thu nhập mà dựa vào nó người Kurd có thể xây dựng một quốc gia độc lập. Với rất ít đồng minh, và sự mất quyền kiểm soát các mỏ dầu, KRG hầu như không còn quân bài để đấu.
Điều đó khiến KRG phải tìm kiếm một hiệp ước với Baghdad. Và điều đó có nghĩa là Iraq có thể sẽ không phải là chất xúc tác tăng giá cho thị trường dầu, bởi vì sự gián đoạn ở phía bắc của nước này gần như chắc chắn chỉ là tạm thời. Đã có báo cáo rằng xuất khẩu từ Kirkuk và Kurdistan đã tăng lên 300.000 thùng/ngày, tăng so với 200.000 thùng/ngày vài ngày trước đó.
Khối lượng đó có thể tăng đáng kể trong tương lai gần. Bloomberg báo cáo rằng Công ty dầu mỏ Bắc Iraq, dưới sự kiểm soát của chính quyền trung ương, đang hợp tác với Kurdish Kar Group của người Kurd để tiếp tục sản xuất và xuất khẩu tại hai mỏ dầu, Bai Hassan và Avana. Hai mỏ này cho công suất chung 275.000 thùng/ngày trong sản xuất. Kar Group cũng điều hạnh đường ống dẫn dầu từ Kurdistan đến Thổ Nhĩ Kỳ, một đường ống được xây dựng cách đây vài năm đi vòng qua tuyến đường ống do Baghdad sở hữu.
Thực tế là việc các công ty Iraq và Kurd đang hợp tác cùng nhau cho thấy sản xuất sẽ sớm được phục hồi hoàn toàn.
Như vậy, tác động tích cực trên thị trường từ Iraq có thể là thoáng qua. Trường hợp giá dầu cao hơn đã được dự báo ở Baghdad và Erbil trong điều kiện tranh cãi và bạo lực trong một thời gian dài. Với đường ống dẫn dầu được kiểm soát bởi chính phủ Iraq vẫn chưa được sửa chữa sau khi bị hư hỏng từ cuộc chiến với ISIS một vài năm trước, dòng dầu sẽ cần tiếp tục chạy qua đường ống của người Kurd. Điều đó có nghĩa là một số hợp tác với KRG là cần thiết. Nếu KRG đầu hàng, thì khả năng gián đoạn tại các mỏ dầu của nước này là vô cùng thấp.
Hơn nữa, sự cố ngừng hoạt động ở phía bắc raq luôn bị giới hạn ở mức 600.000 thùng/ngày, ngay cả trong trường hợp xấu nhất. Điều đó cho thấy cho khối lượng dầu được gửi qua đường ống đến Thổ Nhĩ Kỳ để xuất khẩu. Mặt khác, phần lớn sản lượng của nước này đến từ các mỏ dầu khổng lồ ở phía nam gần Basra, nơi các công ty quốc tế - BP, ExxonMobil, CNPC, Lukoil – hỗ trợ sản xuất hơn 3 triệu thùng mỗi ngày . Các mỏ dầu ở Basra cách rất xa vùng xung đột ở phía bắc.
Iraq đã thực hiện một số hánh động trong những ngày gần đây để đẩy mạnh các chuyến hàng dầu thô qua Vịnh Ba Tư để bù đắp cho sự cố gián đoạn ở Kirkuk. Iraq đã mở ra một điểm tiếp nhận mới trên bờ biển phía nam, một động thái mà bộ trưởng dầu mỏ của nước này cho biết sẽ cho phép bổ sung thêm 200.000 thùng/ngày vào xuất khẩu. Jaafar Altaie, giám đốc điều hành của công ty tư vấn Manaar Group của Abu Dhabi nói với Bloomberg: “Chính phủ đã bắt đầu [điểm tải mới] sớm hơn dự định bởi vì họ muốn tăng xuất khẩu từ Basrah để bù đắp cho những thiệt hại tại Kirkuk.”
Trong khi đó, qua biên giới Syria, lực lượng do Mỹ hậu thuẫn đã giành lại quyền kiểm soát mỏ dầu lớn nhất Syria từ các chiến binh ISIS, đã kiểm soát mỏ dầu này này từ năm 2014. Đó chỉ là một con số nhỏ trong bối cảnh thị trường toàn cầu, nhưng 30.000 thùng/ngày sẽ không còn dưới sự kiểm soát của ISIS. Sự đẩy lùi ISIS ra khỏi thủ đô tự xưng Raqqa của nhóm khủng bố này cũng định hình rất tốt cho việc cải thiện an ninh trong khu vực.
Hiệp định ngừng bắn đang diễn ra giữa Kurdistan và Baghdad cho thấy một số hy vọng rằng bạo lực có thể được ngăn chặn. Tuy nhiên, xung đột này quá phức tạp để hy vọng rằng nó sẽ được giải quyết sớm. Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế đã đề xuất một thỏa thuận chia sẻ doanh thu bao gồm việc đưa Kirkuk và các mỏ dầu xung quanh thành "vùng trung lập" cùng với một thỏa thuận hợp tác quản lý các mỏ dầu.
Cách tiếp cận này còn lâu mới được ký kết và có thể sẽ mất thời gian để thực hiện. Xung đột vẫn có thể lan ra vào bất kỳ lúc nào. Nhưng hiện tại, lệnh ngừng bắn được đề nghị bởi KRG là một dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy những sự gián đoạn gần đây ở miền bắc Iraq dường như đã đến mức đỉnh điểm.
Nguồn: xangdau.net
