Báo cáo tài chính má»›i nhất cá»§a Táºp Ä‘oàn Xăng dầu (Petrolimex) cho thấy, ngành xăng dầu Ä‘ang lãi khá»§ng lên hÆ¡n 1.400 tá»· đồng.
Rõ ràng, vá»›i báo cáo tài chính lãi nghìn tá»· cá»§a Petrolimex những nghi ngá» vá» sá»± minh bạch cá»§a doanh nghiệp đến từ phía ngưá»i dân là có tháºt. Riêng vá» giá thành cá»§a xăng, có bao gồm cả những chi phí thuá»™c vá» chính sách Nhà nước há»— trợ, chi phí cho bù giá cho các vùng sâu vùng xa cần được xem xét lại má»™t cách rõ ràng.
Chuyên gia kinh tế, TS Lê Äăng Doanh cho rằng, hiện nay dù có đến 17 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu, nhưng cạnh tranh là chưa có vì đơn vị ảnh hưởng và nắm chi phối thị trưá»ng vẫn chỉ có Petrolimex. Petrolimex trở thành doanh nghiệp Ä‘iá»u tiết giá, cÆ¡ quan quản lý chỉ làm nhiệm vụ kiểm tra giá. “Không lạ gì vá» con số lãi khi Petrolimex vẫn còn độc quyá»n trên thị trưá»ng”. Ông Lê Äăng Doanh cho rằng, nếu đặt trong mối tương quan lãi lá»›n và giá cao như hiện nay (23.630 đồng/lít) thì việc doanh nghiệp có lãi nghìn tá»· cÅ©ng là Ä‘iá»u dá»… hiểu. “Mấu chốt là cần đẩy nhanh hình thành thị trưá»ng kinh doanh phân phối, bán lẻ cạnh tranh. Tức là chia nhá» Petrolimex" - ông Doanh nhấn mạnh.
Bình luáºn vá» con số lãi khá»§ng cá»§a Táºp Ä‘oàn xăng dầu, chuyên gia kinh tế, thương mại VÅ© Vinh Phú cho rằng: “Äây chứng tá» có sá»± “công khai nhưng không minh bạch” nên má»›i dẫn đến sá»± bất nhất trong việc khi Ä‘òi tăng giá thì kêu lá»—, còn báo cáo tài chính lại bảo lãi”. Theo ông Phú, chưa có ngành kinh doanh nào lại được quy định mức lợi nhuáºn định mức, hay như việc được dá»±a vào “bầu sữa mẹ” là thuế nháºp khẩu và quỹ bình ổn.
Hai lý do nữa mà theo ông Vinh Phú có thể tạo Ä‘iá»u kiện để doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu có thể “qua mặt” các cÆ¡ quan quản lý là việc “dù Nghị định 84 vừa được sá»a vẫn là chuyện bình má»›i rượu cÅ©”. Và trên thá»±c tế, dù Hiệp há»™i kinh doanh xăng dầu vừa được thành láºp má»›i Ä‘ây vẫn không biết Ä‘ang bảo vệ cho ai, bảo vệ cái gì. Và má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng nữa, “ con đưá»ng Ä‘i cá»§a giá xăng dầu đầu vào vẫn là má»™t câu há»i còn bá» ngá». Vẫn là trò “ú tim” cá»§a doanh nghiệp.
Không chá»n cách chia nhá» Petrolimex như chuyên gia Lê Äăng Doanh, nhưng giải pháp được ông Phú cho là hiệu quả nhất lúc này, giúp “kìm cương” con ngá»±a tăng giá cá»§a doanh nghiệp xăng dầu Ä‘ó là việc cần phải sá»›m mở cá»a cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu nước ngoài tham gia vào thị trưá»ng. “Thông tin doanh nghiệp Petronas (Malaysia) nhiá»u khả năng sắp vào Việt Nam làm tôi thấy mừng dù cho chỉ chiếm 20% thị phần. Còn giữ độc quyá»n thì không có giá cạnh tranh”- ông Phú nói.